اقتصاد درون‌زا، پیش‌نیاز دولت مقاومت

به گزارش جام‌جم، به نظر می‌رسد دولت مقاومت که رهبر معظم انقلاب بیان کردند، فراگیرتر از اقتصاد مقاومتی است به این معنا که اقتصاد مقاومتی یکی از زیرمجموعه‌های تحقق دولت مقاومت است.

20 اردیبهشت‌ رهبر انقلاب در دانشگاه افسری و تربیت پاسداری امام حسین(ع) بیان کردند: ، «ما امروز دولت مقاومتیم. دولت مقاومت خیلی مهم است.... جمهوری اسلامی دولت مقاومت است؛ دولت مقاومت که سیاست دارد، اقتصاد دارد، نیروی مسلح دارد، حرکات بین‌المللی دارد، منطقه نفوذ وسیع در درون کشور و بیرون کشور دارد؛ این بسیار مهم است و با هیچ عنصر مقاومت دیگری قابل مقایسه نیست.برای همین است که دشمنی‌ها از همه‌جای دنیا - چه از سوی قدرت‌طلبان، چه از سوی نوکران قدرت‌طلبان- متوجه جمهوری اسلامی است.... هدف میان‌مدت آنها مساله اقتصاد کشور است، مساله معیشت مردم است. اقتصاد بایستی حرکت نکند، معیشت مردم بایستی لنگ بماند، کار و تولید باید در کشور پایین بماند، بیکاری باید به‌عنوان یک بلا در کشور عمومیت پیدا کند، مردم بایستی از جمهوری اسلامی و از نظام اسلامی به‌خاطر مشکلات معیشتی ناامید و مأیوس بشوند. این هدف دشمن است؛ دنبال این هستند، دارند تلاش می‌کنند، برایش برنامه‌ریزی می‌کنند، به قول خودشان اتاق‌های فکر تشکیل می‌دهند، برای این‌که بتوانند این کار را در کشور ما انجام بدهند. این هدف میان‌مدت آنهاست که دنبالش هستند. ما وقتی این هدف را فهمیدیم، آن‌وقت باید علاج بکنیم؛ علاج هم می‌توانیم بکنیم، اگر به خود بیاییم، یک‌قدری توجه کنیم، دنبال کنیم. اگر همین شعاری را که ما اول سال مطرح کردیم - «اقتصاد مقاومتی؛ تولید ملی و اشتغال» - دنبال بکنیم، آن نقشه دشمن مسلما از بین خواهد رفت؛ همچنان که اگر چنانچه متوجه باشیم و آماده باشیم برای برخورد و مواجهه با آن هدف کوتاه‌مدت و هدف نزدیک که مساله ناامنی است و ایجاد ناامنی و ایجاد فتنه و آشوب، قطعا خواهیم توانست آن را خنثی کنیم.»

کارشناسان اقتصادی نیز درباره دولت مقاومت تاکید دارند که همه بدنه اجرایی، قضایی و قانونگذاری کشور باید در کنار هم برای پیشرفت کشور تلاش کنند اما متاسفانه در سال‌های اخیر بعضا شاهد بی‌توجهی به منافع ملی هستیم و در مقابل، بعضا منافع حزبی دنبال می‌شود.

مصادیق دولت مقاومت

دکتر بیژن عبدی، کارشناس اقتصادی درباره مصادیق دولت مقاومت به خبرنگار ما گفت: اقتصاد مقاوم زمانی حاکم خواهد شد که این باور در کل بدنه اجرایی و قانونگذار کشور مورد قبول باشد تا جنبه عملیاتی به خود بگیرد، اما چگونه می‌توان با افزایش روند واردات، اجرا نشدن پیمان‌های پولی دوجانبه و سخت کردن مراحل تولید، ادعای مقاوم‌سازی اقتصاد را داشت.

وی افزود: مدت‌هاست کارشناسان اقتصادی روی پیمان‌های پولی دوجانبه به جای استفاده از دلار و یورو در مبادلات تجاری تاکید دارند، اما همچنان مراوده ایران با کشورهای دیگر بر اساس دلار و یورو است و در برخی موارد شاهدیم پول نفتی که به کشورهای دیگر می‌فروشیم به حساب ایران واریز نشده و بلوکه می‌شود.

عبدی با اشاره به این‌که یکی از مصادیق اجرای اقتصاد مقاومتی تاکید روی تولید و کاهش واردات است، تصریح کرد: از زمان ابلاغ سیاست‌های اقتصاد مقاومتی که هنوز تحریم‌ها برداشته نشده بود و اکنون که به ظاهر برداشته شده اصلا تولیدات کشور افزایش نیافته و این موضوع را می‌توان از رکود در جامعه مشخصا مشاهده کرد.

این کارشناس اقتصادی با تاکید بر این‌که برای خروج از رکود باید تولید افزایش یابد، گفت: برای افزایش تولید در کشور، نه تخفیف‌های مالیاتی در نظر گرفته شده و نه تسهیلات ارزان‌قیمت، اما در مقابل فرش قرمز را برای خارجی‌ها پهن کردیم و هر روز از آنها استقبال می‌کنیم تا نشان دهیم برجام اتفاق افتاده است.

این استاد دانشگاه با بیان این‌که قرارداد وزارت نفت با شرکت فرانسوی توتال خلاف اقتصاد مقاومتی است، افزود: هنوز شیوه برداشت از فاز 11 پارس جنوبی مشخص نشده و مدت‌زمانی هم که برای قرارداد در نظر گرفتند بیش از 20 سال است. همه این موارد نشان‌دهنده ضد اقتصاد مقاومتی بودن این قرارداد است و جالب این‌ که قبلا توتال در ایران فعالیت داشت و با اعمال تحریم‌ها خارج شد و همه اطلاعات ایران را به قطر تحویل دادند و مجری طرح‌های قطری شدند.

عبدی ادامه داد: ایران بعد از برجام از کشورهای غربی هواپیما وارد کرد، اما قطعات هواپیما برای نوسازی هواپیماهای گذشته در اختیار ایران نیست. همه این موارد نشان‌دهنده اجرا نشدن اقتصاد مقاومتی است و تا زمانی که این ایده و تفکر وجود داشته باشد، دولت مقاوم تشکیل نخواهد شد.

تاب‌آوری اقتصاد

دکتر محمدجواد توکلی، اقتصاددان هم در گفت‌وگو با جام‌جم تصریح کرد: اقتصاد مقاومتی و دولت مقاومت،گفتمانی شبیه تاب‌آوری اقتصاد است اما دارای مختصات خاص است و در اندیشه‌های اسلامی ریشه دارد.

وی افزود: به نظر می‌رسد برای رسیدن به دولت مقاومت در زمینه اقتصاد، ابتدا باید واردات محدود شود، از سوی دیگر، اکنون بین 60 تا 70 درصد بودجه سالانه کشور وابسته به فروش نفت است. ممکن است عنوان شود 30 تا 35 درصد بودجه وابسته به نفت است، اما پول‌هایی که از صندوق توسعه ملی نیز برداشت می‌شود، متعلق به فروش نفت است.

توکلی ادامه داد: در بحث قراردادهای جدید نفتی که اکنون مطرح می‌شود، شفافیت لازم وجود ندارد و توان داخلی نادیده گرفته شد و همین موضوعات منشأ آسیب‌پذیری در اقتصاد است. این کارشناس اقتصادی اضافه کرد: با قاچاق برخورد شدید نمی‌شود و قاچاقچیان محصولات خود را به صورت پیامکی عرضه می‌کنند، اما از برخورد پشیمان‌کننده خبری نیست.

وی با اشاره به این‌که گفتمان‌های اقتصادی باید از دانشگاه اصلاح شود، عنوان کرد: هنوز در دانشگاه‌های ما بحث تجارت آزاد مطرح می‌شود در حالی که باید اقتصاد مقاومتی در دروس دانشگاهی در رشته اقتصاد قرار بگیرد تا کارشناسان این حوزه با این مفاهیم آشنا شوند.

دولت مقاومت و تقابل با تجمل‌گرایی

دکتر آلبرت بغزیان، استاد اقتصاد دانشگاه تهران درباره استقرار دولت مقاومت به خبرنگار ما تصریح کرد: به‌دلیل اجرا نشدن اقتصاد مقاومتی هنوز نمی‌توانیم مثال دولت مقاوم را در اقتصاد بزنیم.

وی با اشاره به رویکرد کشورهای غربی و دشمن با ایران گفت: کشورهای دشمن ایران اجازه تشکیل دولت مقاومت را نمی‌دهند. یکی با استفاده از ابزار تحریم است و نمی‌گذارند ایران از مقاومت لازم برخوردار شود و راهکار دیگر که زیرپوستی است، تغییر و بالا بردن توقع مردم نسبت به امور و شرایط است.

بغزیان افزود: چند سالی است که کشورهای غربی با استفاده از نفوذ فرهنگی اقدام به کارهایی از قبیل خوب شمردن کالای خارجی در ایران و همچنین تجمل‌گرایی کرده‌اند و مسئولان ایرانی باید در این زمینه مقاومت کنند و نگذارند آنها به هدفشان برسند.

این کارشناس اقتصادی ادامه داد: متاسفانه بعد از تحریم هم شاهد افزایش واردات به کشور هستیم و برایمان فرقی ندارد کالا از چین بیاید یا از کشورهای دیگر. مصرف‌کنندگان ایرانی اکنون راغب هستند از کالای خارجی استفاده کنند تا کالای ایرانی، البته به معنی این نیست که کالاهای ایرانی بی‌عیب و نقص است، اما بالاخره کالای تولیدشده باید به فروش برسد تا مشکلات رفع شود.

وی رواج تجمل‌گرایی و زندگی لوکس را یکی از اهداف غربی‌ها دانست و گفت: این کار برای خارجی‌ها بدون بدنام شدن و هزینه زیاد انجام می‌شود و واردات محصولات خارجی برای پولدارها نیز بیانگر این موضوع است.

بغزیان با اشاره به تامین منابع ارزی کشور اظهار کرد: ما نفت را که سهم همه مردم است صادر و ارز دریافت می‌کنیم و در مقابل برای افراد پولدار کالاهای لوکس وارد می‌شود تا زندگی آنها تجمل بیشتری داشته باشد که در این صورت نه اقتصاد مقاومتی اجرا می‌شود و نه دولت مقاوم خواهد شد.

وی با بیان این‌که اقتصاد مقاومتی و دولت مقاومت مانعی برای پولدار شدن و آسایش مردم نیست، تصریح کرد: برخی افراد معنای اقتصاد مقاومتی را نبود منابع یا کم‌مصرف کردن می‌نامند، در حالی که معنای اصلی این سیاست استفاده درست از منابع و تقسیم عادلانه سود و حمایت از تولید و اشتغال است.

اقتصاد نباید تسلیم خارجی‌ها شود

دکتر مهدی طغیانی، کارشناس اقتصادی به جام‌جم گفت: چند سالی است که مقام معظم رهبری روی موضوع اقتصاد تاکید دارند و از بهمن‌ 92 نیز سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی را به دولت یازدهم ابلاغ کردند تا علاوه بر تسلیم نشدن فرهنگ و سیاست در برابر کشورهای دشمن ایران، اقتصاد نیز از استحکام لازم برخوردار شود.

وی افزود: اکنون کشورهای غربی مشکلات معیشت ایران را پیش می‌کشند و قصد دارند این معضلات را به پاشنه‌آشیلی برای ایران تبدیل کنند که هوشیاری رهبر معظم انقلاب در این زمینه نشان داد دشمنان به هدفشان نرسیدند و مقام معظم رهبری بحث دولت مقاومت را مطرح کردند. طغیانی با بیان این‌که اقتصاد مقاومتی یکی از شاخص‌ها و پایه‌های دولت مقاومت است، تصریح کرد: اکنون در بخش حاکمیتی و قوای سه‌گانه، اقتصاد مقاومتی تنها روی کاغذ اجرا می‌شود و برخی مسئولان حساسیت اجرای آن را جدی نمی‌گیرند. برای به هدف رسیدن بحث اقتصاد مقاومتی حتما باید ایده‌ها و برنامه‌ها با یک باور مشخص تهیه و تدوین شود که تاکید مقام معظم رهبری هم همین موضوع است.

محمدحسین علی اکبری - اقتصاد