نگاه به آسمان آدم را از منیّت دور می‌کند

او دوره تخصصی کاربرد ماهواره در سنجش از راه دور را در آمریکا سپری کرده است. با این حال عمده شهرت مهندس دالکی به نجوم مربوط است. تا آنجا که جوان‌ها به او لقب پدر نجوم آماتور را داده‌اند. با او گفت‌وگویی انجام دادیم که در ادامه می‌خوانید.

شما مهندسی کشاورزی خواندید و بعد هم در رشته فتوگرامتری تحصیل کردید. چطور شد به نجوم علاقه‌مند شدید؟

از بچگی به نجوم علاقه داشتم. وقتی که کولر و پنکه به شکل امروزی نبود، در حیاط می‌خوابیدم و به آسمان نگاه می‌کردم. هم به طبیعت علاقه داشتم و هم برایم در عالم کودکی جالب بود بدانم این خطوط نورانی که شب‌ها در آسمان پدید می‌آید چیست. این‌طور شد که کم‌کم به سمت ستاره‌شناسی رفتم، البته نه به شکل یک حرفه که از آن پول دربیاورم، بلکه به شکل یک سرگرمی که با آن اوقات فراغتم را پرکنم. از اینجا شروع شد و بعد هم خوشبختانه توانستم نجوم را در تلویزیون، در رادیو و مجلات ترویج بدهم. افزون بر این، حدود سه چهارم از کتاب‌هایی که نوشتم مربوط به ستاره‌شناسی است. این است که اغلب من را به‌عنوان ستاره شناس می‌شناسند و برخی از جوان‌ها به من لقب پدر نجوم آماتور داده‌اند.

درباره خدماتی که در زمینه ستاره‌شناسی و راه‌اندازی رصدخانه‌ها انجام دادید برای مخاطبان ما توضیح دهید.

یکی از این کارها پایه‌گذاری و ساخت مرکز ستاره شناسی تهران در نیاوران است، که در آن حدود 60 دستگاه علمی به اضافه یک رصدخانه هست که نسبتا رصدخانه‌ای معتبر محسوب می‌شود. خوشبختانه جوانان هم دائم آنجا می‌آیند. کار دیگر، آسمان‌نمای تهران است که در خیابان معلم ساختم. مدت‌ها در فکر بودند آن را بسازند ولی مطمئن نبودند. من اطمینان دادم دارای آسمان‌نما شدن لازم است و مردم هم استقبال می‌کنند. خوشبختانه جای معتبری شده است. یک رصدخانه هم در زعفرانیه ساخته شده بود که بعد از مدتی آن را مجددا راه انداختم.

شما در هلند و همچنین در آمریکا دوره‌هایی را گذرانده بودید. چطور شد به ایران بازگشتید؟

بورسیه یکساله دولت ایران بود که برای نقشه‌برداری هوایی از جنگل‌های ایران یعنی تبدیل عکس هوایی به نقشه به هلند رفتم. بعد از آن از طرف سازمان حافظت محیط‌زیست بورسیه دیگری برای آمریکا گرفتم و عازم آنجا شدم. من در سازمان جنگل‌ها و مراتع کار اداری داشتم و این بورسیه‌ها در همین راستا بود. وقتی آدم به آسمان خدا علاقه‌مند می‌شود و دنبالش می‌رود دیگر نمی‌تواند آسمان را رها کند. اگر خودمان هم بخواهیم آسمان را رها کنیم، آسمان ما را رها نمی‌کند. من خیلی از رصدخانه‌های جهان را دیده‌ام؛ از حوالی قطب شمال تا خط استوا.

حالا شما که آسمان را از این همه رصدخانه دیده‌اید، اگر بخواهید حس تماشای آسمان را در یک جمله بگویید، چه می‌گویید؟

زیباترین زیبایی‌ها در آسمان است. عظمت آفرینش را می‌توانید در آسمان‌ها ببینید. همین کهکشان راه شیری که در آن هستیم حداقل صد میلیارد ستاره دارد. این عظمت آفرینش است؛ عظمت آفرینش و عظمت خدایی که اینها را آفریده غیرقابل وصف است.

می‌گویند انسان اگر بداند چقدر در این آفرینش ناچیز است، این‌قدر منیت و غرور ندارد. آیا شما این را قبول دارید؟

آفرین. همین‌طور است. آدم‌هایی که با صمیمیت و با عشق و علاقه به آسمان نگاه می‌کنند خیلی راحت از من درون عبور می‌کنند. دیگر برایشان فرقی ندارد پایین مجلس بنشینند یا بالای مجلس. دیگر درگیر مسائل جزئی شدن، کوته فکری می‌شود.

ارتباط شما با جوان‌ها خیلی زیاد است. چقدر این موضوع در روحیه شما اثر گذاشته است؟

خیلی خوب است. جوان‌ها کلی سوال دارند و آنها را می‌پرسند. ذهنشان جست‌وجوگر است. من خوشم می‌آید جوان‌ها با سوالاتشان آدم را گیر می‌اندازند.

اهل ورزش هم هستید؟

بودم. خیلی علاقه‌مند بودم. هم پیاده‌روی می‌کردم و هم کوهنوردی. اما حالا این کشش را ندارم.

شما که به هر حال وقت زیادی را با جوانان سپری می‌کنید، چقدر با خانواده وقت می‌گذرانید.

به حد نیاز این‌کار را می‌کنم و خوشبختانه خانواده قوی و خوبی دارم. سال‌ها در دانشگاه‌ها تدریس می‌کردم و این مانع نشده آن مقداری را که لازم است برای خانواده وقت بگذارم، نگذارم.

سجاد روشنی - دبیر صفحه آخر جام جم