اقتصاد مقاومتی با دو رویکرد اساسی و از دو بخش اصلی یعنی «درونزایی و برونگرایی» تشکیل شده است که در ارتباطی وثیق، متقابل و منطقی با یکدیگر قرار دارند.
وزارت امورخارجه بهعنوان دستگاه مسئول اجرای سیاست خارجی و اعمال دیپلماسی در سطح دوجانبه، چندجانبه و بینالمللی؛ در کنار سایر دستگاهها و بخشهای مختلف نظام اسلامی، مسئولیت سنگینی در جهت اجرای برنامهها و سیاستهای اقتصاد مقاومتی در هر دو بعد درونزایی و برونگرایی آن به عهده دارد.
وزارت امور خارجه در راستای مسئولیتهای ذاتی خود در صیانت از منافع ملت ایران در چهارگوشه جهان و دفاع از آرمانهای نظام اسلامی در تحقق جامعهای پیشرفته، مستقل و بالنده در تلاشی مجاهدانه برای دستیابی به اهداف و اجرای برنامهها و سیاستهای کلان نظام اسلامی در ابعاد مختلف بخصوص در بعد اقتصادی است.
وزارت امور خارجه در کنار سایر برنامهها و دستورکارهای متنوع و گسترده خود در عرصه دیپلماسی و روابط خارجی دوجانبه، چندجانبه و بینالمللی؛ بهطور ویژه رویکرد اقتصادمحور را نیز به مجموعه راهبردهای سیاست خارجی افزوده است. اقتصاد مقاومتی در هر دو جنبه درونزایی و برونگرایی خود، نیازمند تعامل فعال و پویا با جهان است.
درونزایی اقتصاد به مفهوم افزایش بهرهوری و کیفی از ظرفیتهای بالقوه و بالفعل کشور است و برای این منظور جذب سرمایهگذاری خارجی، تقویت بنیانهای علمی و فناوری کشور، تعامل فعال با نهادهای پولی، مالی و بانکی بینالمللی و تشویق و توسعه مبادلات انسانی در قالب سفرهای توریستی، تبادلات دانشگاهی و دانشجویی و تسهیل سفر تجار، سرمایهگذاران و صاحبان حرف و صنایع به کشور؛ در دستورکار وزارت امورخارجه قرار داشته و در این زمینه توفیقات چشمگیری نیز بهدست آمده است.
بعد برونگرایی اقتصاد مقاومتی نیز به مفهوم تعامل فعال و حضور تاثیرگذار در عرصههای مختلف اقتصادی جهان اعم از انرژی، صادرات کالاها و مصنوعات داخلی، مبادلات فناوری و دانشبنیان با مراکز علمی و قطبهای فناوری جهان، توسعه صادرات غیرنفتی، و حضور موثر و بهرهگیری از ظرفیتهای اقتصادی جدید در سطح جهان است.
وزارت امورخارجه از سال 1392 و در دولت یازدهم با تمام قوا در جهت رفع موانع و مشکلات عمیق اقتصادی با دنیا اقدامات بسیار موثر و مهمی را به انجام رساند.
مقابله موثر با ایرانهراسی و ایرانگریزی که عامل اساسی در کنار تحریمها علیه ملت ایران برای فرار سرمایه و سرمایهگذاران بینالمللی از کشورمان بود، از دیگر اقدامات وزارت امور خارجه در جهت تحقق اقتصاد ملی پویا و پایا است.
تمهید بیش از 200 سفر اقتصادی، صنعتی و تجاری متشکل از چندین هزار فعال اقتصادی، بانکدار، صنعتگر و سرمایهگذار خارجی به کشورمان و امضای صدها سند همکاری اقتصادی و صنعتی و تجاری و تحقق بخشی از این توافقات از جمله نوسازی ناوگان هوایی و هواپیماهای مسافربری، همکاری با شرکتهای بزرگ صنعتی در زمینههای مختلف اعم از خودرو، صنایع بزرگ و معادن و انرژی از جمله دستاوردهای عظیم نظام اقتصادی است که وزارت امور خارجه نیز نقش و سهمی درخور در تحقق آن ایفا کرده است.
در راستای تعامل اقتصادی فعال و پویا با دنیا و تحقق اهداف و برنامههای اقتصاد مقاومتی، وزارت امور خارجه تمام دفاتر نمایندگی خود را در خارج از کشور (بالغ بر 140 نمایندگی) بسیج کرده و بهطور مستمر پیگیر تحقق برنامههای اقتصادی مصوب و ابلاغی به این نمایندگیهاست.
همچنین حضور فعال دفاتر نمایندگیهای وزارت امور خارجه در مراکز استانها، شهرها، بنادر و جزایر کشورمان نیز در تسهیل تبادلات و مراودات استانها با شرکای خارجی و فعال کردن ظرفیتهای عظیم مناطق مختلف کشورمان، نقش موثری دارد.
علاوه بر تشکیل منظم جلسات ستاد هماهنگی روابط اقتصادی خارجی به مسئولیت وزارت امور خارجه و با حضور تمام دستگاههای مسئول اقتصادی کشور و تعیین قائم مقام وزارت خارجه بهعنوان مسئول پیگیری برنامهها و سیاستهای اقتصاد مقاومتی کشور در بعد خارجی؛ تقریبا همه سفرهای مسئولان وزارت امور خارجه بخصوص سفرها و دیدارهای وزیر محترم امورخارجه به کشورهای دیگر، با پیوست اقتصادی و در معیت هیاتهای اقتصادی و تجاری کشورمان انجام میگیرد.
در عرصه پرآشوب و متلاطم جهانی که وضعیت بغرنج و اسفناک موجود در منطقه غرب آسیا بخوبی گویای چنین موضوع بحرانزدهای است و با وجود دشمنان کینه توز بینالمللی و منطقهای که از هیچ فرصتی برای ضربه زدن به کشور، ملت و نظام اسلامی ایران دریغ نمیکنند؛ ایجاد ثبات و آرامش در روابط خارجی و دفاع از منافع و اهداف کشور و مقابله با فتنه ایرانهراسی و ایرانگریزی و اسلامستیزی و بیاثر کردن توطئه دشمنان برای تحریم و تحمیل انزوا بر ملت بزرگ ایران؛ رسالت بزرگی است که وزارت امور خارجه با استعانت و یاری حق تعالی و با حمایت ملت بزرگ ایران توانسته بخوبی از عهده آن برآید.
در چنین شرایط پیچیده و پرآشوبی، پیشبرد موفقیتآمیز سیاستها و برنامههای اقتصاد مقاومتی، عزم و جزم و تلاش مضاعف دستگاه دیپلماسی را در پی داشته است؛ ماموریتی دشوار در شرایطی خطیر و پر خطر. ملت بزرگ ایران و کشور و نظام اسلامی شایسته بهترینهاست.
دکتر بهرام قاسمی - سخنگوی وزارت امور خارجه
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد