ترسِ زنان سعودی از بازگشت به خانه

به گزارش جام جم آنلاین از العالم، «عروه» روی صندلی دفتر مهاجرت آمریکا در حومه شهر هوستون در ایالت تگزاس نشست و گفت: امروز همه‌چیز مشخص می‌شود. او دو سال پیش از خانه‌اش در عربستان فرار کرد و اکنون به دفتر مهاجرت آمده تا مشخص شود آیا با درخواست پناهندگی‌اش موافقت شده یا مجبور است آمریکا را ترک کند.

وی قبل از مراجعه به اداره مهاجرت به سی‌ان‌ان گفت: فقط می‌خواهم زندگی عادی و بدون ترس داشته باشم. می‌خواهم خودم باشم و با تظاهر زندگی نکنم.

عروه ادامه داد: می‌ترسم درخواست پناهندگی‌ام رد شود، به عربستان بازگردم و در جوانی بمیرم، و یا تمام چیزهایی که برای ساختشان تلاش کردم از بین بروند.

این زن عربستانی اولین بار برای تحصیل به آمریکا رفت و سپس برای کار کردن به عربستان بازگشت. می‌گوید در آنجا به محدودیت‌های زنان در عربستان اعتراض می‌کرد و به‌تدریج، والدینش نسبت به او بدبین شدند. آنقدر افسرده و سرخورده شد که یک‌شب مخفیانه از خانه فرار کرد و به بحرین رفت. در آنجا سفر خود به سمت آمریکا را آغاز کرد.

وی بدون رضایت پدرش که سرپرست قانونی‌اش نیز هست، خانه را ترک کرد. این کار در قانون عربستان جرم است و ممکن است به زندان بیفتد.

در عربستان تمام زنان صرف‌نظر از سن و سالشان، یک سرپرست مرد دارند: پدر، برادر یا پسرشان. سرپرستان این حق رادارند که از طرف زن تصمیم‌های مهم یا حیاتی بگیرند. زنان برای سفر به خارج از کشور، ازدواج و گاهی کار و دریافت کمک‌های پزشکی، به اجازه سرپرست خود نیاز دارند.

«دانا» یک دختر سعودی دیگر است که برای تحصیل به آمریکا آمد و اکنون از بازگشت به خانه هراس دارد. او می‌گوید: دختران در کشور من رنج می‌کشند.

دیده بان حقوق بشر در گزارشی که در ماه جولای منتشر شد، سیستم سرپرستی را مهم‌ترین مانع تحقق حقوق زنان در این کشور دانست. این گزارش سبب ایجاد کمپینی در رسانه‌های اجتماعی شد که در آن زنان خواستار پایان قوانین سرپرستی در این کشور شدند.

در طول تابستان زنان عربستان سعودی جزئیاتی از بی‌عدالتی‌های سیستم سرپرستی را در توییتر منتشر کردند که البته با این کار، خشم مردان و دولت را برانگیختند.

این کمپین توجه مقامات سعودی را جلب کرد. در ماه سپتامبر، یکی از مقامات ارشد مذهبی این کشور (مفتی اعظم) کمپین رسانه‌های اجتماعی را یک جرم اعلام کرد که عربستان و جوامع مسلمان را هدف قرارگرفته است. اما بازهم فعالیت این کمپین‌ها متوقف نشد.

ترک عربستان

سی ان ان قبلاً با پنج زن فعال در این کمپین مصاحبه کرد. یکی از این زن‌ها «مودی» نام دارد که عربستان را ترک کرده و همانند عروه در آمریکا درخواست پناهندگی کرده است.

درخواست پناهندگی به آمریکا در میان سعودی‌ها چندان مرسوم نیست. بین سال‌های 2005 تا 2011، آمریکا بیش از 250 هزار درخواست پناهندگی داشت که 111 مورد آن از عربستان سعودی بود. از این میان، با درخواست 29 نفر موافقت شد. در همین بازه زمانی، آمریکا به 30 نفر از اتباع بریتانیایی پناهندگی داد.

پناهندگان غیرمرسوم

عروه و دیگر پناه‌جویانی که سی ان ان با آن‌ها گفتگو کرد، معمولاً با تصوری که همه از یک پناه‌جو دارند، خیلی متفاوت‌اند. آن‌ها تحصیل‌کرده و دارای پوشش مناسب‌اند و اغلب پول کافی برای استخدام وکلای مهاجرتی و اقامت در هتل رادارند. فعالان می‌گویند تعداد زنانی که تمایل دارند از عربستان خارج شوند، در تعداد کم درخواست برای پناهندگی منعکس نمی‌شود.

یکی از فعالان کمپین به سی ان ان گفت: اکثر زنان توانایی خارج شدن از کشور را ندارند. زیرا برای خارج شدن از کشور و حتی خارج شدن از خانه به اجازه سرپرست خود نیاز دارند.

هم عروه و هم مودی خانواده‌های ثروتمند خود در عربستان را ترک کردند. می‌گویند: زمانی که آزاد نیستیم، مادیات و ثروت به چه درد می‌خورد؟

به‌هیچ‌وجه برنمی‌گردیم

عروه می‌گوید به خاطر اینکه علناً قوانین و سیستم سرپرستی کشور را موردانتقاد قرار داده، و بدون اجازه سرپرستش از خانه و کشور خارج‌شده، پس برگشت به عربستان اصلاً برایش امنیت ندارد.