مستندسازی در رادیو

به گزارش جام جم، شبکه رادیویی تهران هم مدت مدیدی است که به همت مستندسازان رادیویی اقدام به تولید مستندهایی فاخر با عنوان «سایه روشن» کرده است. این مستندها به خاطر رویکرد خاصشان و نیز سوژه‌های مطرح شده در آن با استقبال خوب مخاطبان همراه بوده‌اند.

مستند رادیویی کمتر کار شده است

مسعود محمودخواه که مدیریت گروه برنامه‌ریزی و مدیریت شهری را بر عهده دارد درباره مستندسازی رادیو می‌گوید: تهیه مستندها هر روز بر عهده یک مستندساز است، هر دو هفته یکبار جلسه گروه مستندسازان برگزار می‌شود؛ ایده‌ها، طرح‌ها و موضوع‌های پیشنهادی هفته‌های آتی بررسی و نظرات اصلاحی ارائه می‌شود.

مستند «سایه روشن» از قالب‌هایی است که در رادیو کم کار شده است و وجه تمایز آن هم با دیگر برنامه‌ها در قالب آن است. مستند ساختن در رادیو کار سختی است، چون ما ابزار محدودی داریم. این‌‌که شما بخواهید صرفا با صدا کل مستند را مطرح کنید کار دشواری است. یعنی شما فقط با صدا برای مخاطبتان تصویرسازی کنید و همین کار را مشکل کرده است. محمودخواه می‌افزاید: خاصیت یک برنامه رسانه‌ای پویا این است که بتواند به‌روز باشد، ما تلاش می‌کنیم برنامه‌ها متناسب با مناسبت‌های تقویمی و متناسب با موضوع‌های روز انتخاب شود؛ مثلا فاجعه منا، موضوع مدافعان حرم، انتخابات، دهه فجر و... هر کدام جذابیت‌های خاص خودشان را دارند.

تغییر نوعِ نگاه به زندگی

مریم آصفی تهیه و تولید مستندهای چهارشنبه‌ها را بر عهده دارد، او درباره وجه تمایز برنامه‌های مستند رادیویی با دیگر برنامه‌ها می‌گوید: اکثر برنامه‌ها براساس طرح و ایده و هدف مشخصی که از قبل تعیین شده است، ساخته می‌شود و این می‌تواند نقطه اشتراکشان باشد، اما در قالبِ مستند علاوه بر آن نقاط مشترک یکسری نکاتی هم وجود دارد که در دیگر قالب‌ها کمتر می‌توان آنها را پیدا کرد یا ممکن است سرسری از آنها رد شویم. مثلا بخش جست‌وجو و کشف سوالی که خودِ مستندساز باید در پی آن باشد. همچنین در قالبِ مستندهای رادیویی ما به جای این که خودمان یکطرفه صحبت کنیم، باید اجازه بدهیم سوژه حرف اصلی را بزند و با موسیقی و افکت برای مخاطب تصویرسازی و فضاسازی کنیم، کما این‌که در برنامه‌های دیگر نیز ممکن است اینگونه نباشد. همچنین مستند ساختن نسبت به دیگر برنامه‌ها مستلزم تحقیق بیشتر و عمیق‌تری است. در کل شعار اساسی در برنامه‌های مستند رادیویی و تلویزیونی «نشان دادن، به‌جای گفتن» است، از این‌رو بار محتوایی برنامه بر دوش گفتار اشخاص و کارشناسان و مواد گزارشی است .

بازخوانی پرونده‌‌های فراموش شده

سمیرا صدیقی، از دیگر مستندسازان رادیو تهران است که تهیه برنامه‌های شنبه را بر عهده دارد. وی می‌گوید: سعی بر این است که به‌عنوان چشم و گوش اهالی شهر عمل کنیم و از اتفاقات و وقایع در همه زمینه‌ها برای شنوندگان مستندسازی کنیم. آشنا کردن شهروندان با معضلات اجتماعی و راه‌حل‌های آن و قراردادن شنوندگان در جزءجزء اتفاقات سطح شهر و رخدادهای ملی از اهداف تهیه مستندهای رادیویی است. البته از دیگر اهداف تهیه این برنامه‌ها می‌توان به آشنایی اهالی شهر با فرهنگ شهرنشینی، تقویت روحیه تعاون و نوع دوستی و.... اشاره کرد.

مریم کریمی

ضمیمه قاب کوچک