چگونه می‌توان روحیه‌ای شاداب داشت؟

نکته مهم این که، شروع خوب روز از شب و یک خواب خوب آغاز می‌شود. در روایتی داریم مومنان اول شب می‌خوابند. در قرآن هم آمده: شب را برای آرامش شما قرار دادیم. از طرفی، روز خوب روزی است که پیش از طلوع آفتاب آغاز گردد که این مساله مستلزم آن است که انسان به اندازه کافی در طول شب استراحت کرده باشد. در روایتی دیگر هم گفته شده: در تاریکی صبح به دنبال کسب و کار بروید.

دومین ویژگی داشتن یک روز خوب آن است که انسان برای آن روزش از قبل برنامه‌ریزی کند. یعنی، تصویر روشن و اولویت‌بندی‌ای از مجموعه اقداماتی که قرار است در طول روز انجام دهد، داشته باشد. مثلا بداند در طول یک روز چه مقدار باید کار کند، چه مقدار مطالعه داشته و به چه میزان وقت برای انجام فعالیت‌های دیگر اختصاص دهد.

مورد دیگر آن که در طول روز انسان با خداوند ارتباط برقرار کرده و در تمام کارها به یاد او باشد و مجموعه فعالیت‌هایش را برای جلب رضایت خدا انجام دهد. چراکه در این صورت آدمی احساس می‌کند عملی که انجام می‌دهد برای اجر است.

موضوع بعد که بهتر است به آن توجه کرد آن است که سعی کنیم خیرخواه دیگران باشیم. این که انسان بتواند به خیر دیگران فکر کند و به اندازه توانش به دیگران کمک کند (خیرخواهی و همکاری). انسان وقتی در فعالیت‌های جمعی شرکت و حضور فعالی داشته باشد، در واقع به خودش نیرو، توان و قوت قلب تقدیم می‌کند. فعالیت‌های عمومی، انسان را نسبت به خلأ‌های روحی و معنوی و اشکالات دیگر مانند عجب، تنبلی و مانند آن، نجات می‌دهد.

ویژگی دیگر آن که انسان به فکر عملی بهتر از آنچه باشد که تا به حال انجام می‌داده است. در روایتی داریم هر کس دو روزش شبیه هم باشد ضرر کرده است که موید همین معناست. به بیان دیگر، تلاش کنیم امروزمان بهتر از دیروزمان باشد. افزون بر این، انسان به دنبال انجام عملی باشد که تا به حال انجام نداده است؛ یعنی به دنبال خلاقیت باشد.

نکته مهم بعدی، انسان سعی کند از گذشته خود یک ارزیابی و جمع‌بندی داشته باشد. این که در روایتی عنوان شده: هر کس هر روز خودش را محاسبه نکند از ما نیست معنایش آن است که انسان نباید در طول روز یک کاری انجام دهند بی‌آن که پیامدهای آن را مورد واکاوی قرار دهد. لذا، بهتر است آدمی انگیزه‌ها و حرکت‌هایش را ارزیابی کند.

اضافه بر اینها، سعی کنیم دوستان خوب و دوستی‌های خوبی را بنا بگذاریم. در روایات داریم انسان عاجز کسی است که دوستی نداشته باشد و عاجزتر از او، انسانی است که دوستانش را از دست بدهد. پس، این قضیه هم یکی از شاخص‌های موفقیت و داشتن یک روز سالم و خوب است. یعنی انسان اهل اُلفت، انس، دوستی، محبت و امثال آن باشد.

حجت‌الاسلام علی سرلک - استاد حوزه و دانشگاه