سمن‌ها و پویش‌ها نیازمند ساماندهی

با ظهور شبکه‌های اجتماعی، بخصوص شبکه‌های اجتماعی موبایلی، ضریب نفوذ اطلاعات افزایش یافته و به تبع آن امکان بیشتری برای آگاهی و مشارکت دادن مردم در امور جامعه فراهم آمده است. به این ترتیب، با کاهش هزینه‌های تبلیغات، بازوهای مشارکت مردمی یا همان سمن‌ها (سازمان‌های مردم‌نهاد) قادرند عضوگیری بیشتری داشته و دامنه فعالیت خود را گسترش دهند. ایران نیز از چنین شتاب روزافزونی در ارتباطات و تحولات پیرامونی آن بی‌نصیب نمانده و شاهد هستیم که هر روز چه پویش‌های (کمپین) ریز و درشتی برای تحت تاثیر قرار دادن یک مقوله اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، محیط زیستی یا بهداشتی راه‌اندازی می‌شود.

میزان موفقیت و تاثیرگذاری این پویش‌ها کم هم نیست و چه بسا مدیریت‌ها را غافلگیر کرده است.

نمونه آن نیز پویش نخریدن خودروهای صفر در 1/5 سال گذشته بود که در زمان و شرایط خود، صنعت خودرو و دو خودروساز بزرگ را آزار داد. نمونه بعدی نیز همین سه‌شنبه‌های بدون خودرو است که از اراک آغاز شده و کلانشهرهای زیادی را تحت تاثیر قرار داده است. با این حال، پویش‌ها مانند دیگر پدیده‌های نوین، نیازمند ساماندهی و چارچوب‌سازی‌ هستند. البته این به معنای تحت سیطره قرار گرفتن آن از سوی دولت‌ها و تغییر ماهیت حرکت داوطلبانه و خودجوش مردمی موجود در جوهره آنها نیست، بلکه تلاشی حداقلی برای جلوگیری از سوءاستفاده‌ها و مسائلی است که در ذات فضای مجازی وجود دارد و کسی را از آن گریزی نیست. بدیهی است که فضای مجازی چون از نامش پیداست، همه چیزش «مجازی» است و برای چک شدن واقعیت داشتن این «مجازی» تشکیلات و سازماندهی حداقلی و بس کوچک و چابک نیاز است. اینجاست که دستگاه‌های مسئول نیازمند یک الگوسازی برای سمن‌ها و کمپین‌هاست. در این چارچوب می‌توان پیشنهاد کرد وزارت کشور یا سایر دستگاه‌های مشابه با در نظر گرفتن شرایط حداقلی، بانی تشکیل سازمان توسط سمن‌ها شده و تلاش کنند پویش‌ها را در درون سمن‌ها ساماندهی کنند. البته این اقدام به این معنی نیست که همه پویش‌های فضای مجازی ساماندهی می‌شود، بلکه فقط یک اطمینان حداقلی به کاربران می‌دهد که از نام و نشان داشتن و سرچشمه یک پویش اطمینان حاصل کنند و با آرامش به فعالیت در چارچوب آن بپردازند. به نظر می‌رسد با توجه به گسترش فعالیت سمن‌ها و پویش‌ها، الگویابی مناسب در این خصوص، خیلی زود اولویت بزرگ دستگاه‌های اجرایی شود.

سیدعلی دوستی موسوی

دبیر گروه ایران