بستن مرز باجگیران؛ خلاف موازین بین‌المللی

خراسان رضوی از شمال و شمال شرق به طول تقریبی 6/531 کیلومتر با جمهوری ترکمنستان مرز مشترک دارد. در زمینه حجم ترانزیت خروج کالا از ایران دو گمرک سرخس و لطف‌آباد پس از بندر امام و بندرعباس قرار دارند. حدود یک‌چهارم ترانزیت ورودی و خروجی کالا از گمرک‌های لطف‌آباد و سرخس توسط کامیون‌های ترک ورودی از مرز بازرگان انجام می‌شود.

خراسان رضوی پنج گمرک شامل لطف‌آباد و باجگیران در شهرستان‌های درگز و در سرخس با کشور ترکمنستان، دوغارون شهرستان تایباد در مرز افغانستان و نیز مشهد و همچنین دو بازارچه مرزی تایباد در مرز افغانستان دارد.

ناصر بهزاد، رئیس اداره بازرگانی خارجی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان شمالی دیروز در گفت‌وگو با ایرنا افزود: دولت ترکمنستان مدت‌هاست در مرز باجگیران محدودیت تجاری ایجاد کرده، اما از نیمه مرداد جاری این مرز به‌طور کامل بسته شده است.

وی ادامه داد: روند صادرات کالا از خراسان رضوی به ترکمنستان از سال‌گذشته به دلیل رویکرد اقتصادی آن کشور مبنی بر تقویت تولید داخلی و کاهش واردات، اعمال محدودیت در کاهش سطح تناژ کالای کامیون‌های باری که از مرز سرخس و باجگیران وارد ترکمنستان می‌شوند، روند نزولی داشته است.

رئیس اداره بازرگانی خارجی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی گفت: ظرف چهار ماه ابتدای امسال 214 میلیون و 384 هزار کیلوگرم کالا به ارزش 70 میلیون و 524 هزار دلار از گمرکات و بازارچه‌های مرزی این استان به ترکمنستان صادر شد که در مقایسه با مدت مشابه سال ماقبل در وزن 3درصد و در ارزش 30 درصد کاهش یافته است.

وی به واکاوی و بررسی این موضوع از سوی دستگاه‌های اجرایی و سیاستگذاری اشاره و بیان کرد: در این ارتباط اقداماتی ازجمله استفاده از حضور رایزن بازرگانی ایران در ترکمنستان در مشهد و طرح موضوع برای رفع محدودیت‌ها و ارائه راهکارهای لازم در این زمینه در میز کشور ترکمنستان که در گرگان برگزار شد، انجام گرفت. بهزاد افزود: از آنجا که وزیر راه و شهرسازی، رئیس کمیسیون همکاری‌های مشترک ایران و ترکمنستان است، در برابر بستن مرز باجگیران طی اقدامی متقابل، تردد کامیون‌های باری ترکمنستان از مرز باجگیران نیز منع شد و در مرز سرخس نیز مشابه عوارضی که از سوی کشور ترکمنستان برای ورود کامیون‌های باری ایجاد شده، برقرار گردید.

وی ادامه داد: با این حال اقدامات متقابل نمی‌تواند توسعه صادرات را محقق کند، زیرا هدفگذاری 60 میلیارد دلاری طی ده سال آینده برای توسعه مناسبات اقتصادی بین ایران و ترکمنستان انجام شده است.

رئیس اداره بازرگانی خارجی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی گفت: همچنین انجام اقداماتی از جمله راه اندازی اتاق بازرگانی مشترک ایران و ترکمنستان، ایجاد شعبه بانک ترکمن در ایران برای تقویت روابط سیاسی و اقتصادی دو کشور مورد پیگیری قرار گرفت و مجموعه تفاهم‌ها و اقداماتی مانند برگزاری نمایشگاه و اعزام هیات‌های تجاری نیز نشان دهنده اراده دو کشور بر تحکیم روابط در حوزه‌های سیاسی و اقتصادی است. وی افزود: محدودیت‌های اخیر ترکمنستان در روابط تجاری با ایران در مرزهای سرخس و لطف‌آباد بیشتر خود را نشان می‌دهد، زیرا در مرز باجگیران بیشتر تجارت از طریق بازارچه‌های مرزی دنبال می‌شود، اما در سرخس و لطف‌آباد صادرات از طریق کامیون‌های ترانزیتی و تجاری است.