خط قرمز ایران در سوریه/ مناسبات تهران-ریاض/ مزایده رابطه با ایران

به گزارش جام جم آنلاین، «علی‌اکبر ولایتی» رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام در گفت‌وگویی با «الاخبار» لبنان بر عزم راسخ ایران و سوریه برای حفظ «بشار اسد» در منصب ریاست‌جمهوری سوریه تاکید کرد.

الاخبار: حقیقت اختلاف نظرهای روسیه و ایران درباره مسیر عملیات‌های میدانی و موضوع برکناری «بشار اسد» رئیس‌جمهور سوریه چیست؟

ولایتی: ما و روس‌ها کاری عملی، میدانی و سیاست راهبردی مشترکی را در سطح منطقه آغاز کرده‌ایم، همچنان در آغاز این تعامل هستیم و بر کیفیت چگونگی این کار مشترک تمرین می‌کنیم؛طبیعتا در ابتدای کار برخی اختلاف‌نظرها در دیدگاه‌ها درباره برخی مسایل وجود دارد اما شخصا معتقدم این همکاری ادامه‌دار باشد.

وی افزود : با آنکه ما هنوز در ابتدای کار هستیم اما این همکاری استراتژیک، دستاورهای ملموسی داشته که از جمله آنها تغییر معادله نظامی در سوریه به نفع طرف ایرانی-سوری- و حزب‌الله است ؛ وضعیت میدانی در سوریه هیچ زمانی مانند امروز به نفع دولت مشروع سوریه و متحدان آن نبوده است.

ولایتی تاکید کرد: طرف روسی بر باقی ماندن «بشار اسد» رئیس‌جمهور سوریه در پستش مُصر است ، جمهوری اسلامی ایران نیز اراده و عزمی راسخ برای ماندن اسد دارد و این موضوع برای ما خط قرمز است. جمهوری اسلامی ایران و حزب الله عملا از دولت قانونی سوریه حمایت کردند و حضوری روسی در این مساله وجود نداشت، ما به دوستان روس خود اعلام کردیم که بر این امر مصمم هستیم؛ روس‌ها هم به این نتیجه رسیدند که در حال حاضر جایگزینی برای اسد وجود ندارد، اگر فرض را به برکناری اسد بگیریم بنده معتقدم که وضعیت سوریه سخت‌تر و دشوارتر خواهد شد همانگونه که اکنون در لیبی شاهد چنین وضعیتی هستیم.

الاخبار: برخی از ضربه محکمی که واشنگتن به تهران در عراق زده یعنی از طریق کودتای «مقتدی صدر» رهبر جریان صدر در تبانی با «حیدر عبادی» نخست‌وزیر که طی روزهای اخیر انجام شده، سخن می‌گویند، برخی از بازگشت نفوذ آمریکا بر دولت عراق صحبت می‌کنند و می گویند اولین قربانی این موضوع نفوذ ایرانی و اسلام سیاسی بر دولت است، عکس‌العمل و دیدگاه ایران به این موضوعات چیست؟

ولایتی: چگونه به این اطمینان رسیده‌اید؟ چه کودتایی؟ منظورم این است که چه کودتایی رخ داده که اصلا از نظر شما موفق هم شده؟ ما دیدیم که نیروهای «حشد شعبی» در خلال چند ساعت -7 یا 8 ساعت- موفق شدند کسانی که پارلمان با دفتر نخست‌وزیری را اشغال کرده بودند، بیرون کنند و از منطقه سبز بغداد به بیرون بفرستند؛ این امر به تعبیر شما کودتا موفق نبوده است؛ لذا حضور آمریکایی امروز در عراق ضعیف‌تر از دو ماه یا شش ماه یا حتی یک سال گذشته است.

وی افزود: ملت عراق نه به آمریکایی‌ها و نه به غیر آمریکایی‌ها اجازه نمی‌دهند که بر آنها مسلط شوند یا سرنوشتشان را به دست بگیرند به همین دلیل می‌بینیم که تمام مقامات عالی‌رتبه در عراق از قبیل رئیس‌جمهور، ریاست پارلمان یا نخست‌وزیر همچنان در منصب خود باقی هستند.

ولایتی تصریح کرد: برای حشد شعبی که موفق شد در مقابل گروه‌های تروریستی بایستد سخت نیست که در مقابل برخی طرف‌های غیرمسئول که در عراق تنش‌آفرینی می کنند، بایستد اما حشد شعبی در ابتدای امر با خشونت به این طرف‌ها برخورد نکرد . اینکه گفته می‌شود امکان برکنای دولت کنونی عراق وجود دارد فقط وهم و خیال است ما اطمینان داریم که «فواد معصوم» به عنوان رئیس‌جمهور، «سلیم جبوری» به عنوان رئیس پارلمان و «حیدر عبادی» به عنوان نخست‌وزیر باقی خواهند ماند و هیچ کسی نمی‌تواند آنها را کنار بزند.

الاخبار: برخی اطلاعات از وجود فرصتی برای یک مسیر سیاسی که به حل مساله یمن منجر شود سخن می‌گویند، سقف درخواست‌هایی که تهران دارد و معتقد است اگر این درخواست‌ها تحقق یابد حوثی‌ها (انصارالله) در جنگ پیروز شده‌اند، چیست؟

ولایتی: حوثی‌ها بیش از 40 درصد جامعه یمن را تشکیل می دهند،آنها بسیار متحد و از جمله نیروهای بسیار با اراده و محکم در جهان عرب هستند. بیش از یک سال است از مقابله آنها با تجاوزهای عربستان می‌گذرد و ما حس کرده‌ایم که سعودی دریافته قدرت پیروزی بر حوثی‌ها را ندارد، ریاض در نهایت امر ناچار شد که اجازه دهد «عبد ربه منصور هادی» بر سر میز مذاکره با حوثی‌ها بنشیند زیرا فهمیده بود که قدرت اساسی نظامی در یمن در دست حوثی‌هاست.به همین دلیل «علی عبدالله صالح» رئیس جمهور سابق یمن مجبور شد با آنها (حوثی‌ها) متحد شود.

ولایتی تاکید کرد: آمریکایی‌ها نیز به این نتیجه رسیده‌اند که باید با حوثی ها و متحدان آنها به تفاهم برسند و نظر شخصی من این است از جمله عواملی که عربستانی‌ها قبول کردند هیات ریاض را به میز مذاکره بفرستند همین فشارهای آمریکا بود؛ علاوه اینکه فشار دیگری از داخل خود عربستان برای این موضع مطرح بود، دریافت ما این است که «محمد بن نایف» ولی‌عهد و برخی افراد وابسته به خانواده حاکم مخالف این جنگ تخریب‌گر هستند.

الاخبار: از خلال رفتارهای عربستان این موضوع آشکار شده که ریاض ذره‌ای از جنگ بدون دامنه زمانی‌اش علیه تهران عقب نمی‌نشیند؛ اکنون سخن‌ها از ائتلاف عربستان علیه ایران بیشتر شده، ائتلافی که اسرائیل یک رکن آن است، راهبرد شما در تعامل با عربستان در مرحله آینده چیست؟

ولایتی: اصولا جمهوری اسلامی ایران مشکلی در زمینه روابط دو جانبه با عربستان ندارد هر مشکلی که در این زمینه مطرح شده ، خود سعودی‌ها تعریفش کرده‌اند. بهانه غیرمنطقی که مطرحش می‌کنند این است که ادعا می‌کنند ایران باید از حضور و تاثیرش در جهان عرب دست بردارد. سوالی که مطرح می‌شود این است که کدام کشور یا ملت عربی این اختیار را به عربستان داده که از طرف آنها اینچنین حرف‌هایی بزند.

مشاور آیت‌الله خامنه‌ای افزود: عربستان می‌خواهد که اوضاع امروز عراق مانند زمان صدام حسین باشد به این معنا که مانند از صدام حمایت مالی می‌کرد و در عوض این کشور در چارچوب سیاست‌های عربستان پیش می‌رفت؛ ریاض می‌خواهد که وضعیت کنونی سوریه و یمن نیز مانند آن زمان عراق باشد اما ما معتقدیم که ملت‌های عربی خواه سوریه، یمن یا عراق دیگر با این رویکردهای عربستان همراه نمی‌شوند.

الاخبار: برخی کارشناسان مصری معتقدند شما با نظام جدید این کشور خوب رفتار نکرده‌اید؛ روابط کنونی شما به نظام «عبدالفتاح السیسی» رئیس‌جمهور مصر و پیام شما به این نظام چیست؟

ولایتی: اینکه چه کسی اکنون مصر را اداره می‌کند به ما مربوط نیست. ملت مصر کسی است که در نهایت امر مشخص می کند چه کسی شایستگی این امر را دارد؛ جمهوری اسلامی ایران درخواست‌هایی در زمینه تقویت روابط با کشورهای دیگر دارد اگر کشورهای دیگر حس کنند که محکم شدن روابط به نفع دو طرف است و مصلحت در این امر است ، به میز مذاکره می‌آیند و برای برقراری این روابط دوجانبه و محکم شدن آن گفت‌وگو می‌شود.

وی تصریح کرد: منافع جمهوری اسلامی ایران این موضوع را تحمیل نمی‌کند که روابطش با مصر را به هر قیمتی برقرار یا تقویت کند اما اگر این رابطه بر اساس منافع مشترک یا احترام متقابل باشد هیچ مانعی از جانب ما در این خصوص وجود ندارد.

ولایتی در ادامه گفت: می‌خواهم حرفی بزنم نه اینکه مشخصا درباره مصر باشد؛ احیانا احساس می‌کنیم که برخی کشورهای منطقه روابط با ایران را به مزایده می‌گذارند به عنوان مثال اردن در هفته‌های اخیر بدون هیچ تنشی میان ما و این کشور، سفیر را عمدا از ایران فراخواند و روابطش را در سطح کاردار حفظ کرد آنها اعتقاد دارند که از خلال اینچنین تصمیم‌هایی بر ایران اعمال فشار می‌کنند و این موضوع را به مزایده می‌گذارند تا برخی قراردادها را (با طرف‌های دیگر) ببندند که چه بسار به نفع آنها در کشورهای دیگر باشد.

وی در ادامه گفت: اگر برخی کشورهای حس می‌کنند که مشکلات و مسایل مالی که دارند از این طریق حل می‌شود ما هیچ مشکلی در خصوص اینگونه رفتارها نداریم؛ آنها برای دستاوردهای آنی و گذرا حاضرند منافع ملی‌شان را قربانی کنند و این منافع طولانی مدت را زیر پا بگذارند. مهم این است که ایران قدرت برتر منطقه است این امر را دوست و دشمن می‌داند البته این بدان معنا نیست که ایران این قدرت را علیه کشورهای همسایه با مسلمان به کار می‌گیرد و تاریخ سیاسی ایران گواه این ادعاست.

منبع: فارس