دست میوه‌های مازندران به صادرات نمی‌رسد

عواملی نظیر نداشتن بسته بندی مناسب، نبود پایانه حمل و نقل بین المللی، فراهم نبودن وسایل حمل و نقل مناسب، بالا بودن نرخ سود تسهیلات برای سرمایه در گردش و بالا بودن تعرفه‌های گمرکی از جمله دلایلی است که از سوی کارشناسان و مسئولان باغداری و کشاورزی مازندران به‌عنوان علل محقق نشدن صادرات مرکبات این استان عنوان می‌شود.

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی مازندران در این باره به جام‌جم گفت: امسال و تاکنون 8/125 تن مرکبات از این استان صادر شده است که رشد 3/23 درصدی صادرات را نشان می‌دهد.

عزیز‌الله شهیدی‌فر از خرید تضمینی و ذخیره سازی بیش از 30 هزار تن مرکبات نیز خبر داد و افزود: قائم شهر که 12 درصد از تولید مرکبات استان را به خود اختصاص می‌دهد، با 280 واحد سورتینگ (تاسیسات فرآوری ورنگ آوری مرکبات) دارای مجوز و بدون مجوز از پیشگامان عرصه صادرات مرکبات در استان به‌شمار می‌رود.

وی با بیان این که توسعه صادرات مرکبات مبتنی بر پنج محور اصلی است که باید مورد توجه دولت، تولیدکنندگان و صادرکنندگان قرار گیرد، تصریح کرد: تولید محصول با کیفیت و افزایش قدرت انتخاب، بسته‌بندی مناسب و مطابق با استانداردهای جهانی، حمل و نقل امن و بی‌خطر، اعطای تسهیلات کم بهره به‌عنوان مهم‌ترین مشوق اقتصادی و بررسی بازارهای هدف و شناسایی نیازهای اقتصادی آنها از جمله این محورهاست.

جای خالی مرکبات ایران در بازار کشورهای همسایه

فرماندار قائمشهر نیز با تاکید بر این که اگر بخواهیم در حوزه مرکبات حرفی برای گفتن داشته باشیم، صادر کنندگان مرکبات باید بدانند چگونه مرکبات خود را مطابق استانداردهای جهانی سورتینگ و بسته‌بندی کنند، گفت: متاسفانه صادرکنندگان مرکبات مازندران درحالی بسیاری از بازارهای هدف خود را از دست داده‌اند و مرکبات باکیفیت این استان در حالی در داخل کشور می‌پوسد، که مرکبات سایر کشورها با وجود فاصله زیاد به قلب بازارهای تجاری همسایه راه می‌یابد.

مهدی محمدی، با تاکید بر این‌که سورتینگ‌داران متخلف زحمات یک ساله کشاورزان را بر باد می‌دهند، افزود: نیمی‌ از پرتقال شب عید کشور از مازندران تامین می‌شود، اما سورتینگ‌داران متخلف با رنگ‌آوری غیرمجاز مرکبات، علاوه بر خدشه‌دار کردن نام مرکبات مازندران در کشور، میوه‌ای ترش و نامرغوب را به بازار عرضه می‌کنند.

فرزین فرهادی، مدیر اداره جهاد کشاورزی قائم شهر نیز با بیان این که صادرات به روش سنتی و پیله وری از عمده‌ترین مشکلات کشاورزی مازندران است و صادرکنندگان بدون داشتن برندی معتبر به بسته‌بندی محصولات خود به‌ویژه مرکبات و کیوی اقدام می‌کنند، گفت: یکی از مهم‌ترین اهداف سازمان جهاد کشاورزی بسته‌بندی صحیح و برندسازی محصولات کشاورزی است و در این زمینه جشنواره ملی مرکبات که در قائم شهر برگزار شد، گامی ‌بلند در راستای ترویج و آموزش کشاورزی مدرن و معرفی مرکبات مازندران به بازارهای داخلی و خارجی بود.

مشکل تعدد واحدهای رنگ‌آوری غیرمجاز

یکی از صادرکنندگان برتر مرکبات مازندران نیز در این باره به جام‌جم گفت: تعدد واحدهای سورتینگ غیرمجاز و نبود تجهیزات و استانداردهای لازم از مهم‌ترین چالش‌های این بخش است. در همین زمینه در کشوری مانند ترکیه به ازای هر 50 کیلومتر فقط مجوز احداث یک سورتینگ آن هم مجهز به سردخانه صادر می‌شود، در حالی که در شهر کوچکی مثل قائم شهر 170 واحد سورتیگ مجاز و چند واحد غیرمجاز فعال هستند که خود این امر سرمایه‌گذاری در این بخش در سطح کلان را با مشکل مواجه می‌کند.

کامران یزدانی نبود تشکل‌های صنفی برای سورتینگ‌داران را از دیگر نارسایی‌های مهم حوزه باغداری و بسته‌بندی میوه استان دانست و افزود: نرخ میوه باید از روی درخت مشخص شود، زیرا نبود ثبات قیمت میوه در بازار در نهایت به ضرر کشاورز و صادرکننده تمام می‌شود.

وی با اشاره به این‌که افزایش میزان تولید در واحد سطح و استفاده از ارقام پرمحصول به جای نهال‌های سنتی از راهکارهای توسعه و تقویت صادرات مرکبات است، اظهار کرد: متاسفانه هنوز در مازندران کشاورزی به شیوه گذشتگان و در زمین‌های تغییر کاربری داده شده، انجام می‌شود. استفاده بی‌رویه از کودهای تجزیه نشده چون اوره و سموم شیمیایی نیز علاوه بر پایین آوردن کیفیت محصول موجب کاهش بازدهی درخت در فصل برداشت می‌شود.

فقط صادرات مرکبات به یک کشور بی‌مشکل است

این فعال کشاورزی و حوزه صادرات همچنین با اشاره به صادرات نارنج مازندران به عراق گفت: اکنون نارنج تنها مرکباتی است که بدون زحمت از مازندران به عراق صادر می‌شود و ما برای عرضه مرکبات خود به دیگر کشورهای همسایه چون روسیه، ترکیه و.... با مشکل مواجه هستیم.

یزدانی با طرح پرسش‌هایی مانند این که چرا بازرگانان روسی و ترک باید برای خرید و معامله به ایران بیایند و صادرکنندگان ما، غرفه و جایگاه مناسبی در بازارها و نمایشگاه‌های خارجی نداشته باشند؟ یا این‌که چرا تاکنون برنامه مشخصی برای تنظیم بازار مرکبات از مرحله برداشت تا فروش و بسته‌بندی تدوین نشده است؟ اظهار کرد: دولت با خرید تضمینی مرکبات شب عید از کشاورزان و ذخیره سازی آنها در انبارها و سرخانه‌ها فقط میزان ضایعات را بالا می‌برد، چون انبارها و سردخانه‌های استان پاسخگوی این نیاز نیست در نتیجه میوه شب عید به چند برابر قیمت به دست مصرف‌کنندگان می‌رسد و در این میان سود اصلی به جیب واسطه‌ها و دلالان سرازیر می‌شود.

خبرنگار جام‌جم می‌نویسد: نکته جالب در میان تمام این اظهارنظرها این است که مسئولان ارشد استان نیز خود به این مشکلات و چالش‌ها واقف هستند، به‌طوری که چندی پیش استاندار مازندران در جلسه توسعه صادرات مازندران با محوریت مرکبات گفته بود: زمینه توسعه صادرات استان به کشورهای همسایه باید به‌صورت جدی‌تر در دستور کار تجار، بازرگانان و مدیران استان قرار بگیرد.

ربیع فلاح‌جلودار ضمن تاکید بر لزوم تشکیل دبیرخانه و کمیته تخصصی برای توسعه صادرات استان تاکید کرد: تجار مازندرانی باید نسبت به تصاحب بازار روسیه توجه ویژه ای داشته باشند، چراکه روسیه کشور بسیار بزرگی است که ایران امکان تامین نیازمندی‌های آن را دارد. بااین حال معلوم نیست چرا با این همه آگاهی، هنوز مرکبات مازندران می‌پوسد اما صادر نمی‌شود.

مهتاب مظفری‌سوادکوهی

جام‌جم مازندران