مسکن اجتماعی؛ مسیر اشتباهی

مهم‌ترین وعده آخوندی، در زمینه مسکن اجرای طرح مسکن اجتماعی به عنوان جایگزین مسکن مهر بود. وی در ابتدای دولت یازدهم پس از هجمه گسترده‌ای که مسئولان دولتی به مسکن مهر وارد کردند، از مسکن اجتماعی سخن گفت و آن را طرحی فاقد معایب مسکن مهر خواند.

این طرح تا مدت‌ها روی زبان مسئولان وزارت راه جاری بود تا این که سرانجام امسال از زبان مسئولان روی کاغذ آمد و جزئیات آن مشخص شد. بر اساس این طرح مکتوب، قرار شد مسکن اجتماعی با همکاری وزارتخانه‌های رفاه و راه اجرایی شود، به‌این ترتیب که وزارت رفاه، اقشار مشمول این طرح را به وزارت راه معرفی کند و وزارت راه و بنیاد مسکن نیز خانه‌سازی کنند و این خانه‌ها را به ترتیب اولویت در اختیار اقشار معرفی‌شده قرار دهند.

در حالی که اوایل امسال مسئولان دولتی از تحویل 11 هزار مسکن اجتماعی به متقاضیان تهرانی تا پایان سال خبر دادند اما هنوز خبری از این طرح نیست و هیچ‌کدام از مسئولان وزارت راه و شهرسازی نسبت به این موضوع پاسخگو نیستند.

مثلاً اوایل سال جاری، آخوندی درباره طرح مسکن اجتماعی گفت: 15 تا 20 هزار واحد مسکن اجتماعی از سوی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی ساخته می‌شود.

به گزارش جام جم ، آن‌طور که اواخر فروردین امسال مدیرکل راه و شهرسازی استان تهران خبر داده بود، دولت برنامه ساخت سالانه 125 هزار واحد مسکن اجتماعی برای گروه‌های کم‌درآمد را در دستور کار خود قرار داده و بر اساس همین برنامه مقرر شد که امسال 11 هزار واحد مسکن در قالب مسکن اجتماعی و نوسازی بافت‌های فرسوده در استان تهران ساخته شود. به گفته فریبرز واحدی، ساخت 125 هزار مسکن اجتماعی برای گروه‌های هدف با همکاری وزارت راه‌ و شهرسازی و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی مدنظر قرار گرفته که واحدهای طرح مسکن اجتماعی هم استیجاری خواهد بود و هم ملکی و در طول شش سال 750 هزار مسکن ساخته می‌شود. بر اساس طرحی که برای ساخت مسکن اجتماعی در نظر گرفته شده، گروه‌های هدف قابل شناسایی توسط وزارت تعاون مشخص می‌شود و زمین مورد نیاز را برای ساخت مسکن اجتماعی نیز از سوی وزارت راه تأمین خواهد کرد.

با گذشت زمان، اواخر پاییز مسئول طرح مسکن اجتماعی در وزارت تعاون با بیان این‌که ساختار نحوه اجرای طرح به لحاظ ظرفیت ساخت، متقاضیان واجد شرایط و محل تأمین منابع بر اساس ظرفیت واقعی موجود کشور، نهایی شده است، اعلام کرد: فعلاً برای ساخت 25 هزار واحد مسکونی در سال، برنامه‌ریزی شده و تا پایان امسال، 5000 واحد به گروه هدف (خانوارهای کم‌درآمد تحت پوشش نهادهای حمایتی) واگذار می‌شود.

محسن سرخو، عضو شورای شهر تهران و عضو هیات مدیره سازمان تأمین اجتماعی، که از طرف وزیر تعاون، مسئول ارشد اجرای طرح مسکن اجتماعی تعیین شده، اواخر آذر اعلام کرد: فهرست اولیه از متقاضیان تحت پوشش نهادهای حمایتی از طرف وزارت تعاون تحویل وزارت راه ‌و شهرسازی شده تا استعلام‌های مربوط به واجد شرایط بودن آنها به تائید نهایی برسد.

تبلیغات بود

علیرضا سرحدی، عضو هیات مدیره انجمن صنفی مهندسان ساختمان در این باره به خبرنگار ما گفت: دولت قرار بود در اسفند چند هزار مسکن اجتماعی را تحویل دهد اما شواهد نشان می‌دهد اصلا برای این طرح اقدامی صورت نگرفته و همه وعده‌ها بیشتر شبیه به تبلیغات بود.

وی افزود: وزیر راه و شهرسازی از همان ابتدای فعالیت خود در دولت یازدهم به مسکن مهر ایراد گرفت که تا حدی هم حق داشت اما باید مسکن اجتماعی که توقع آن را در جامعه ایجاد کرده بود، عملی می‌کرد.

سرحدی ادامه داد: دولت قصد داشت در مدت فعالیت خود مسکن را از رکود خارج کند و طرح‌هایی مانند مسکن اجتماعی و افزایش وام خرید مسکن را در دستور کار قرار دهد، اما عملی نشدن هیچ‌کدام از این برنامه‌ها نشان داد این بخش، دستورپذیر نخواهد بود و تنها عرضه و تقاضا باید تعیین‌کننده قیمت باشد.

عضو هیات مدیره انجمن صنفی مهندسان ساختمان تصریح کرد: صنایع زیادی وابسته به ساخت مسکن است و با رکود این بخش، صنایع وابسته نیز به رکود می‌روند، بازار مسکن باید خودش را پیدا کند و دولت به جای طرح و برنامه‌های نشدنی، این بازار را به بخش خصوصی و همچنین عرضه و تقاضا بسپارد تا رونق ایجاد شود.

طرح مسکن اجتماعی برای کشور ما نیست

دکتر بیت‌الله ستاریان، کارشناس مسکن در گفت‌وگو با جام جم اظهار کرد: اساساً مسکن اجتماعی، مسکن ویژه و اجاره به شرط تملیک، زمانی قابل عرضه است که عرضه و تقاضای مسکن در شرایط برابر باشد و افراد کمی متقاضی آن باشند. اما وقتی مشکل اصلی کشور ما مسکن است و افراد زیادی با این معضل دست و پنجه نرم می‌کنند، طرح محدود مسکن اجتماعی، تأثیری در حل این معضل ندارد.

وی افزود: طرح ساخت مسکن اجتماعی، زمانی مطرح و عملی می‌شود که تنها یک دهک جامعه بدون مسکن باشند اما اکنون دهک‌های زیادی از مردم بدون مسکن ملکی هستند و این محصول از سبد خانوار خارج شده است.

ستاریان تصریح کرد: دولت باید به دنبال طرح جامع مسکن برای کشور باشد. به این دلیل که طرح‌های محدود مثل مسکن اجتماعی، راهکار و راهگشای حل مشکل نیست.

مشکل اعتباری وجود دارد

ایرج رهبر، رئیس انجمن صنفی انبوه‌سازان تهران نیز به جام‌جم گفت: دولت اعلام کرده بود امسال بخشی از مسکن اجتماعی را تحویل می‌دهد اما به نظر می‌رسد مشکل اعتباری در این بخش وجود دارد.

وی افزود: دولت هر طرحی برای اجرا دارد،باید ابتدا پروژه‌های قبلی را به اتمام برساند. به عنوان مثال، دولت باید مسکن مهر را با همه مشکلات، تمام و بعد طرح مسکن اجتماعی را مطرح می‌کرد.

مسئولان در دسترس نیستند

برای روشن شدن وعده ساخت مسکن اجتماعی تا پایان سال جاری، روز گذشته با محمد پژمان رئیس سازمان ملی زمین و مسکن، حامد مظاهریان معاون امور مسکن و ساختمان وزیر راه و فریبرز واحدی، مدیرکل راه و شهرسازی استان تهران و محسن سرخو مسئول مسکن اجتماعی در وزارت رفاه تماس گرفتیم اما هیچ‌کدام از این مسئولان پاسخگو نبودند.