چه شکلی بخوابیم که سالم باشیم؟

همه اینها شاید به ظاهر خیلی ساده به نظر برسند و هیچ اهمیتی نداشته باشد که یک نفر به چه شکلی می‌خوابد، اما محققان به همین سادگی از کنار آن عبور نمی‌کنند. آنها معتقدند که انتخاب نحوه خوابیدن ما، به‌طور مستقیم روی نحوه سلامت ما تأثیر می‌گذارد و حتی می‌تواند باعث بهبود برخی بیماری‌ها شود و از بروز برخی دیگر از مشکلات جلوگیری کند.

خوابیدن به سمت چپ

افرادی که از سوزش مداوم معده رنج می‌برند معمولا معتقدند که با خوابیدن به سمت چپ، شدت این حالت در آنها کاهش می‌یابد به طوری که حدود 20 درصد انگلیسی‌ها اعلام کرده‌اند که وقتی به سمت چپ می‌خوابند کمتر دچار سوزش معده می‌شوند. علائم سوزش معده معمولا شب‌ها تشدید می‌شود. محققان تاکنون علت خاصی برای آن نیافته‌اند ولی بر این باورند که وقتی فرد به سمت چپ دراز می‌کشد، اندام‌های داخلی در یک راستا قرار می‌گیرند که همین حالت به طور قابل توجهی به کاهش ترشح اسید معده به داخل مری کمک می‌کند. اسید معده علت اصلی سوزش معده به شمار می‌رود.

اما از سوی دیگر، محققان ترکیه‌ای در مطالعات خود دریافته‌اند 40.9 درصد افرادی که به سمت چپ می‌خوابند همیشه از دیدن کابوس و خواب‌های آشفته شکایت دارند و این در حالی است که دیدن کابوس در افرادی که به سمت راست می‌خوابند تنها 14.6 درصد است.

به پشت خوابیدن

خوابیدن به پشت، با قرار دادن ستون مهره‌ در یک ردیف، باعث کاهش کمردرد می‌شود. پزشکان توصیه می‌کنند افرادی که کمردرد دارند، بهتر است در حالتی به پشت بخوابند که یک بالشت هم به عنوان حمایت زیر سر و زانو قرار دهند تا به ردیف قرار گرفتن ستون مهره کمک کند و از این طریق، کمردرد را کاهش دهد. از سوی دیگر، خوابیدن به پشت از جنبه زیبایی صورت نیز اهمیت دارد به طوری که با توجه به جاذبه‌ای که از سوی زمین به پوست صورت وارد می‌شود، مانع از ایجاد چین و چروک روی صورت می‌شود. با خوابیدن به روی شکم، صورت ساعت‌ها روی بالش قرار می‌گیرد و با توجه به تعریقی که روی ناحیه ایجاد می‌شود، منافذ پوست صورت را مسدود می‌کند.

برخی تحقیقات نشان می‌دهد که خوابیدن به پشت احتمال خروپف و بروز وقفه تنفسی در خواب را افزایش می‌دهد.

وقفه تنفسی به دنبال شل شدن ماهیچه‌های راه‌های هوایی ایجاد می‌شود که نتیجه آن، خروپف کردن با صدای بلند و قطع تنفس به مدت ده ثانیه یا بیشتر حین خواب است و می‌تواند مشکلاتی از جمله احساس خواب‌آلودگی تا بالا رفتن فشارخون، دیابت و افسردگی ایجاد کند. به پشت خوابیدن این حالت را تشدید می‌کند زیرا جاذبه، زبان را به پشت گلو می‌کشد و راه‌ هوایی باریک می‌شود. همچنین، این شکل خوابیدن ساییدگی دندان‌ها و به نوعی دندان قروچه را تشدید می‌کند.

مدل جنینی

خوابیدن به شکل جنینی به صورتی که پاها داخل شکم جمع شده باشد، می‌تواند استرس را کاهش دهد و به نوعی، افراد ناخودآگاه به خوابیدن به این شکل به دنبال آرامش دوران کودکی خود هستند. خمیده خوابیدن انعطاف لازم را به ستون مهره‌ها می‌دهد تا در صورت غلت زدن در طول شب، بدن راحت‌تر جابه‌جا شود.

البته خم شدن زیاد بدن به داخل شکم ممکن است تنفس را دشوار کند. متخصصان خواب بر این باورند افرادی که به شکل جنینی می‌خوابند، افراد وظیفه‌شناسی هستند و به‌طور ناخواسته از آرامش دوران کودکی کمک می‌گیرند تا استرس و نگرانی‌های شبانه را کاهش دهند. اغلب کسانی که شب‌ها را به این شکل می‌خوابند اعلام می‌کنند که صبح‌ها شاداب‌تر از رختخواب خارج می‌شوند و آمادگی بیشتری برای شروع روز جدید دارند.

اما از سوی دیگر، اگر از کمردرد رنج می‌برید، خوابیدن به شکل جنینی می‌تواند روی مفاصل ‌پایین جمجمه فشار وارد کرده و درد را تشدید کند. البته برای جلوگیری از بروز درد گردن و شانه‌ها، زیر سرتان بالشت بگذارید تا از گردن و ستون مهره‌ها حمایت کند و آنها را در یک راستا قرار دهد و بهترین حالت قرار گرفتن بالشت به‌گونه‌ای است که فاصله بین گوش و گردن را پر کند. سر باید در راستای ستون مهره و شانه‌ها قرار گیرد. اگر از کمردرد رنج می‌برید، قرار دادن یک بالشت بین زانوها هنگام خواب می‌تواند درد را کاهش دهد.

خوابیدن به شانه راست

این حالت خوابیدن، فشارخون بالا را کاهش می‌دهد و فضای بیشتری برای فعالیت قلب در داخل قفسه سینه باز می‌کند و از این طریق می‌تواند فشارخون را پایین بیاورد و ضربان قلب نیز کم می‌شود؛ هر دوی این موارد برای بیماران قلبی مفید است. خوابیدن به سمت راست یا چپ همچنین پاکسازی مغز، طناب نخاعی و سیستم عصبی را بهبود می‌بخشد که از این طریق می‌تواند احتمال بروز آلزایمر و دیگر بیماری‌های عصبی را کاهش دهد.

برخی محققان نیوزیلندی معتقدند که خوابیدن به سمت راست برای زنان باردار احتمال تولد نوزادان مرده را افزایش می‌دهد.

به گفته آنها، محدود شدن جریان خونی که به جنین می‌رسد، یکی از دلایل آن به شمار می‌رود.

خوابیدن به روی شکم

افرادی که به شکم می‌خوابند بیشتر خواب‌های مهیج و عجیب و غریب می‌بینند ولی در این حالت، تنفس کمی دشوار است. محققان بر این باورند که خوابیدن به شکم به طوری که دست‌ها کنار بدن دراز باشند، اندام‌های داخلی را در بهترین حالت برای کمک به سیستم هاضمه بویژه بعد از صرف یک وعده سنگین، قرار می‌دهد.

با این اوصاف، این حالت خوابیدن، نامناسب‌ترین شکل از نقطه نظر ماهیچه‌ای اسکلتی بدن است به طوری که برای راحت نفس کشیدن بهتر است سر به یکی از جهات خم باشد. از سوی دیگر، این مدل خوابیدن همچنین کشیدگی و گرفتگی ماهیچه‌ها و اعصاب گردن را به‌دنبال دارد که در نهایت به سردرد، سفتی ماهیچه گردن و گرفتگی شانه‌ها منجر شده و در برخی موارد، این درد تا بازوها کشیده می‌شود.

ندا اظهری - چاردیواری