ترویج کتابخوانی روی پوست شهر

این بار نیز همزمان با هفته کتاب، دوباره پایتخت رنگ و بوی فرهنگ و هنر گرفته است.

عیسی علیزاده، مدیرعامل این سازمان با بیان این‌که در برنامه حاضر که «کتاب یعنی زندگی» نام دارد، ۵۰ هزار مترمربع از تابلوهای فرهنگی و تجاری شهر به نمایش طرح روی جلد 250 کتاب‌ اختصاص داده شده است، به جام‌جم می‌گوید: طرح جلد کتاب‌ها به دو صورت تکی و چهارتایی در سطح شهر اکران شده است و در برخی از آنها جمله‌ای معروف از آن کتاب یا نویسنده نقش بسته است.

مدیرعامل سازمان زیباسازی شهر تهران با تأکید بر این‌که یکی از وظایف این سازمان، فضاسازی تبلیغاتی در سطح پایتخت با اهداف تجاری و فرهنگی است، می‌افزاید: طرح «کتاب یعنی زندگی» با هماهنگی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان تهران اجرا می‌‌شود و همزمان با هماهنگی معاونت فرهنگی مترو، این تبلیغات به صورت تیزرهای چندثانیه‌ای در واگن‌های مترو نیز پخش می‌شود.

به گفته علیزاده 250 کتاب معرفی‌شده در این طرح از میان 750 کتاب انتخاب شده است. اما معیارهای انتخاب این کتاب‌ها چه بوده است؟ او با بیان این‌که این کتاب‌ها از میان فهرست برگزیدگان جشنوار‌ه‌های مختلف مانند جشنواره‌های کتاب رشد، کودک و نوجوان، جایزه جلال آل‌احمد و... توسط شورای متشکل از استادان دانشگاه و حوزه و نویسندگان انتخاب شده، می‌افزاید: کتاب‌هایی که مورد اقبال عموم بوده مانند بوستان و گلستان سعدی، دیوان شهریار، دیوان پروین اعتصامی، کلیله و دمنه، خمسه نظامی یا کتاب‌های تاثیرگذار دینی و تعدادی از تفاسیر در میان این کتاب‌ها قرار دارند.

به گفته علیزاده، نام ناشر و نوبت چاپ به جهت جلوگیری از ایجاد شائبه حمایت سازمان از ناشر یا ناشرانی خاص، از روی جلد کتاب‌ها پاک شده و تنها عنوان آن در بنر یا پوستر موردنظر با جمله یا جملاتی طلایی از کتاب آمده است.

طرح نگارخانه‌ای به وسعت یک شهر مورد استقبال قرار گرفت و از سوی چند مرکز استان اجرا شد. آیا این امکان وجود ندارد که این طرح به صورت هماهنگ در سطح کشور برپا شود؟

علیزاده با بیان این‌که این امر می‌تواند به عنوان یک پیشنهاد در دستور کار سازمان زیباسازی قرار بگیرد، عنوان می‌کند: ترویج کتابخوانی وظیفه شهرداری نیست، بلکه نقش نهادها و دستگاه‌های متعدد مانند وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و صداوسیما در آن پررنگ است که امیدواریم با همکاری با این دستگاه‌ها در سال‌های آینده گام‌های مؤثرتری برداریم.

علیزاده با اشاره به سرانه پایین مطالعه در کشور، ابراز امیدواری کرد این اقدام شهروندان را به مطالعه کتاب ترغیب کند.

به گفته او، این طرح به مناسبت هفته کتاب و به مدت یک هفته در سطح کلانشهر تهران اجرا می‌شود.

نویسنده قیدار چه می‌گوید؟

رضا امیرخانی که کتاب‌های «من او» و «قیدار»ش در بیلبوردهای شهر به چشم می‌خورد، با بیان این که هنوز این بیلبوردها و پراکندگی‌شان را ندیده است، به جام‌جم می‌گوید: تا زمانی‌که این‌گونه معرفی‌ها رقابتی نباشد، مؤثر نخواهند بود. باید دید دلایل آنها برای انتخاب کتاب‌های من چه بوده است.

او در پاسخ به این‌که آیا این طرح می‌تواند به رشد کتابخوانی منجر شود، بیان می‌کند: به نظر می‌رسد معرفی کتاب اصولا کار خوبی است، اما باید ملاک‌های معرفی مشخص شود. هر سازمانی که می‌‌خواهد از میان 50 هزار کتابی که در سال منتشر می‌شود، ده کتاب را انتخاب و در جایی تبلیغ کند، مهم‌ترین وظیفه‌اش این است که ملاک‌های ارزیابی و انتخاب خود را شرح دهد.

به باور این نویسنده، اصولا دعوت عام به کتابخوانی دعوتی بی‌معناست. او ادامه می‌دهد: لذا این که به صورت مصداقی کتاب معرفی شود ایده درستی است، اما همان‌طور که گفتم نخست باید ملاک‌های انتخاب روشن و شرایط رقابتی باشد.

نگاه ناشر

رضا حاجی‌آبادی، مدیر انتشارات هزاره ققنوس که با طرح نذر کتاب تلاش کرده نقشی در ترویج کتابخوانی ایفا کند، در کل به هر اقدامی که سبب معرفی کتاب شود خوشبین است. او درباره طرح «کتاب یعنی زندگی» اجرا می‌شود، بر این باور است که رسانه‌های ما در این چند سال آن‌قدر جناحی و حزبی عمل کرده‌اند که مردم دیگر اعتمادی به آنها ندارند، چراکه به گفته او در نظر مردم این معرفی‌ها نیز حزبی و جناحی و به دور از هرگونه انتخاب منصفانه است. حاجی‌آبادی با بیان این‌که معرفی کتاب از برخی رسانه‌ها می‌تواند نتیجه عکس داشته باشد، به جام‌جم می‌گوید: در مجموع چندان امیدوار نیستم که این طرح به یک اتفاق مثبت در عرصه کتاب و کتابخوانی منجر شود.

کمیل انتظاری

گروه فرهنگ و هنر