همه جذابیت‌های یک فیلم

حامد امرایی که پیش از این سابقه ساخت چند فیلم کوتاه هم داشته در اولین کار سینمایی‌اش سراغ مضمونی رفته که روایت تصویری آن کاری سخت و دشوار بوده است. روایت پدری فرصت‌طلب و ریاکار که استعداد خدادادی و صبر و پشتکار فرزند پسرش در حفظ قرآن را وجه‌المصالحه قرار می‌دهد تا بتواند از این طریق ضمن دست‌درازی به بیت‌المال به مال و منال بیشتری برسد... .

یاسین داستان نخ‌نما و فوق‌العاده کندی دارد. فیلمبرداری و تدوین آن نیز دم‌دستی است. یاسین حتی یک تله‌فیلم نیز نیست. فقط ساخته شده تا برای عوامل‌اش رزومه‌ساز باشد. کاری که معدودی افراد در تمام این سال‌ها در سینمای ایران انجام داده‌اند تا خود را موجه جلوه دهند.

اساس و بنیان شبه‌فیلم‌هایی مانند یاسین بر شعار استوار شده است. در این میان داستانک‌های پرت و کاراکترهای بی‌ربط از دیگر عوامل ساخت‌و‌ساز به حساب می‌آید. به همه اینها دیالوگ‌های کوچه خیابانی را نیز اضافه کنید.

آن هم از زبان یک فرد فرودست در جامعه به لحاظ فرهنگی که می‌تواند نقش دانای کل را ایفا کند. برای مثال حضور محمود پدر یاسین را در کلانتری به یاد بیاورید.

جایی که سرباز نگهبان ناگهان از ناکجاآباد ظاهر می‌شود و شروع می‌کند به بلبل‌زبانی و پرت و پلا به هم می‌بافد مانند: خارجیا با مخشون فکر می‌کنن و پولدار می‌شن. ایرانی‌ها با چی چی شون فکر می‌کن که پولدار نمی‌شن... .

یاسین پیش از این حتی در عنوان خود دچار شک و تردید بوده است. ابتدا این پروژه با نام پرواز زنبورها معرفی شد. پس از آن به ما همه گناهکاریم تغییرنام داد. در مرتبه سوم ما متهمیم و سرانجام یاسین.

بازی‌ها در یاسین نیز به عنوان آخرین شانس موفق شدن این فیلم به معنای واقعی کلمه بد از کار درآمده است. حمید فرخ‌نژاد در نقش محمود نقش محوری فیلم را بازی می‌کند و پریوش نظریه در نقش مادر یاسین و همسر محمود ایفای نقش کرده است.

این دو هنرپیشه با وجود پیشینه خوب خود، در این فیلم بسیار ضعیف ظاهر شده‌اند تا حدی که حتی فرخ‌نژاد دیالوگ‌هایش را نیز سرسری گفته است. بازیگر نقش یاسین نیز به کل ماجرا ضربه زده است.

سینمای ارزشی یک جریان قابل قدردانی است به شرطی که سازوکار استاندارد و حرفه‌ای‌گری در آن رعایت شده باشد. سینمای ارزشی یک ژانر نیست، یک نوع کیفیت است، بنابراین باید طبق قواعد ژانر و استانداردها ارائه شود.

ارائه یک فیلمنامه که دارای داستانک‌های آیینی و مذهبی است به تنهایی یک کار ارزشی نیست. چون اصلا فیلمنامه یک کار هنری نیست. روایت سینمایی از یک فیلمنامه آن را به یک اثر هنری تبدیل می‌کند. یاسین و ساخته‌های مشابه بشدت سینمای ارزشی را به مخاطره می‌اندازد، اما وسعت و عظمت این نوع سینما آن‌قدر هست که این زخمه‌ها را پس از مدتی کوتاه التیام بخشد.

قاب کوچک - (ضمیمه شنبه روزنامه جام جم)