چشم تاجران ایرانی به رونق بازار فرش پس از تحریم

به گزارش خبرنگار اقتصادی جام جم آنلاین از آلمان ، فروش فرش ایران در سالهای گذشته در اروپا روند نزولی داشته است اما تنها دلیل این رکود تحریم ها نبوده است بلکه بی توجهی به سلیقه نسل جدید و نیاز مشتریان بخشی از بازار را به دست رقیبان داده است .

اروپا یکی ازقاره هایی است که بازار فرش ایران از دهه 40 دراین قاره رونق گرفت و هامبورگ آلمان به یکی از شهرهای مهم هدف بازار فرش ایران تبدیل شد که عمده تجارفعال این محصول ایرانی ها بودند اما از دهه 70 به بعد با ورود رقبای هندی ، چینی، پاکستانی و افغانی به بازار فرش و ارائه فرشهای مدرنتر با توجه به سلیقه مصرف کننده اروپایی و در ادامه تحریم های آمریکا باعث رکود فروش فرش ایرانی در بازارهای اروپا شد.

جواد شایسته که حدود 30 سال دربازار فرش درآلمان فعال است از روند نزولی فروش گلایه مند است و اینکه یک میلیون یورو فروش در سال نصف شده است ابرازنگرانی می کند ، این فعال بازار که در یک گالری در مونیخ فرشهای سنتی از تبریز و نائین و همچنین گبه و گلیم را به نمایش گذاشته است با اشاره به فرش های طرح سنتی که در گوشه ای روی هم چیده شده است از کاهش تقاضا برای فرش ایرانی در سالهای گذشته می گوید و اینکه چگونه ایران به تدریج بخشی از بازار خود را به رقیبان داده است .

به گفته وی ، اروپایی ها دیگر گرایشی به فرشهای نفیس با طرحهای سنتی نشان نمی دهند . فرشهای ساده به صورت تک رنگ و دو رنگ ، دست بافت هایی است که با دکوراسیون مدرن آنها بیشترهمخوانی دارد ، برای همین تقاضا برای گلیم و گبه آن هم با رنگهای ملایم بیشتر است .دست بافت های که راحت تر از فرشهای سنتی بافته می شوند و تقاضا ی بهتری دارند اما همین مزیت نیز به دست رقیبان افتاده است چرا که تاجران ایرانی فرش در آلمان به دلیل قیمت تمام شده پایین تر ترجیح می دهند سفارش خود را به پاکستان و افغانستان بدهند . کشورهایی که با کپی از طرحها ی ایرانی توانسته اند چند سالی برای خود بازاری دست و پا کنند.

"شایسته" طرحهای گلیم و سوزنی را در اروپا پر طرفدار می داند اما قیمت تمام شده بالا در ایران نسبت به پاکستان و افغانستان را از دلایل کاهش تقاضا برای دست بافت های ایران ذکر می کند و می افزاید : چند سال پیش بافته های طرح سوزنی را از ایران متری 80 -90 یورو خریداری می کردیم اما هم اکنون این قیمت به 200 تا 250 یورو رسیده است . این در حالیست که پاکستان و افغانستان سفارشها را درمدت کمتر و قیمت پایین تر تحویل می دهند .

این فعال بازار فرش ابراز امید واری می کند با رفع تحریم ها و آغازخرید مشتریان و توریست های آمریکایی ، تقاضا برای فرشها ی بزرگ ایران رونق بگیرد . به گفته شایسته درآمریکا به دلیل وجود خانه ها ی بزرگ تقاضا برای فرش با ابعاد بزرگ بیشتر است اما در اروپا به دلیل فضای کوچک خانه فرشهای کوچک و مدرن طرفداربیشتری دارد.

یک خانم سالخورده آلمانی که برای دیدن فرش پا به گالری گذاشته است در پاسخ به این پرسش که چه نوع طرحهایی را می پسندد می گوید: حدود 30 سالی است که فرش ایران را می شناسد و بیشتر نقشه های هندسی و ساده را می پسندد اما به گفته او بسیاری از دوستان و جوانهای امروزی آلمان دیگر تمایلی به استفاده از فرش ندارند وتمایل دارند زمین خانه اشان چوب یا سنگ باشد.

بازارفرشهای کارکرده

یکی از رویدادها ی بازار فرش در اروپا بازار فرشهای ایرانی سنتی کارکرده است که توسط آلمانی ها در سالهای گذشته خریداری یا به ارث رسیده است اما امروزه به دلیل تغییر سلیقه و اشباع بازار تمایل به استفاده از آن کاهش یافته است وحتی با قیمت نازل فروخته می شود که همین موضوع بازاری را برای فروشندگان ایرانی ایجاد کرده است .

یک تاجر ایرانی می گوید گاهی آلمانی ها ارزش واقعی فرشهایی را که زمانی برای آن پول زیادی داده اند نمی دانند و این بازاری را برای صنف ما ایجاد کرده است و مابا خرید این فرشها ی اصیل که گاهی با قیمت نازل نیزفروختهُ می شود آنها را می توانیم به متقاضیان ایرانی بفروشیم و حتی امید واریم با برداشته شدن تحریم ها این فرشها بازار خوبی در آمریکا داشته باشد .

از دیگر فعالیت هایی که کنار بازارفرش در این سالها شکل گرفته خدمات جانبی فرش ازجمله رفو، تعمیر و شستشو فرش است که در آلمان چند شرکت خارجی برخی از خدمات را ارائه می دهند اما چند سالی است که یک شرکت ایرانی نیز توانسته مجموعه کاملی را درایالت بایرن آلمان ایجاد کند ،" کیوان اینانلو" صاحب این مجموعه می گوید : پیش از این بسیاری از خریداران اگر فرششان دچارآسیب می شد یا نیاز به شستشو داشتند سردر گم بودند اما هم اینک با جذب استاد کاران ماهر در این زمینه توانستیم خدمات مناسبی را ارائه دهیم که اکثریت مشتریان ما آلمانی ها هستندکه ارائه چنین خدماتی می تواند به بازارفرش رونق دهد.

اینانلو که خود در زمینه خرید و فروش فرش نیزفعال است با انتقاد ازفاصله گرفتن صنعت فرش ایران از سلایق و نیازهای بازارمی افزاید : هر چند ایران چند سالی است تلاش کرده در طرحهایش نو گرایی کند اما به دلیل دیر اقدام کردن قدری زمان را از دست داده ایم و فاصله ما با برخی کشورهای رقیب افزایش یافته است و کشورهایی چون پاکستان و چین و هند وافغانستان بخشی ازبازار ما را گرفته اند .

حتی در خدمات فرش نیز می بینیم اسپانیا که تولید فرش ندارد با تولید دستگاههای شستشو و خشک کن فرش برای خود بازاری ایجاد کرده است این در حالیست که ایران توانایی انجام این کارها را دارد ومی تواند با رعایت استانداردهای بین المللی دستگاههای مهندسی ساخت را تولید کند در حالیکه دستگاههایی که در ایران تولید می شود اغلب بر مبنای تجربه شخصی ساخته می شود .

هم اکنون دستگاه آبگیرفرش در اسپانیا حدود 30 هزار یورو ودر ترکیه 15 تا 18 هزار یوروقیمت دارد درحالیکه تولید این دستگاهها در ایران می تواند با هزینه کمتری انجام شود.

وی با اشاره به اینکه در سالهای گذشته فرشهای بسیاری فروخته شده است و برخی نیاز به ترمیم و تعمیر دارد می افزاید :ما برخی از فرشها را که ترمیم آنها نیاز به زمان داشته باشد به دلیل گران بودن هزینه خدمات در آلمان به ایران ارسال می کنیم که همین موضوع برای کشور درآمد زا ست اما نیاز به حمایت دارد اما وجود قوانین دست و پاگیر و گرفتن مالیات به نسبت ارزش واقعی فرش به دلار مشکلاتی را برای ما ایجاد کرده است در حالیکه فرش در ایران نمی ماند و باید مالیاتی که گرفته می شود به میزان هزینه تعمیر آن باشد .

آلمان در سالهای گذشته همواره یکی از واردکنندگان اصلی فرش ایران بوده وبندرهامبورگ نقش مهمی در تجارت فرش دستباف دنیا داشته است . تاجران فرش امیدوارند که روزی برسد که فرش ایران دوباره به دوره رونق خود بازگردد و بتوان با اتخاذ سیاست های حمایتی از سوی دولت و برنامه ریزی های مناسب با توجه به سلیقه و نیاز مصرف کنندگان جهانی سهم از دست داده خود را دوباره بازیابد .

سیما رادمنش - جام جم آنلاین