هنر کمک خواستن

چه چیزی باعث می‌شود برخی از مردم براحتی از دیگران کمک بخواهند و نسبت به این موضوع احساس بدی نداشته باشند، اما دیگران از این رفتار پرهیز کنند؟

بنابر اعتقاد روانشناسان، این مساله به نوع تربیت فرد در محیط زندگی‌اش بستگی دارد. اگر کسی در کودکی برای کمک خواستن سرزنش شده باشد، به این نتیجه می‌رسد که درخواست از دیگران کار بدی است. از طرفی کودکانی که به دلیل مشغله زیاد والدینشان، مجبور می‌شوند کارهایشان را خود انجام دهند یا کسانی که به خاطر نیازشان تحقیر می‌شوند، درخواست کمک از دیگران برایشان مشکل می‌شود. در حقیقت می‌ترسند دیگران آنها را ضعیف و آسیب‌پذیر بدانند. این افراد به این‌که شبیه فردی شوند که نیازمند توجه دیگران است، حساسیت دارند یا از سربار جامعه بودن می‌هراسند و فکر می‌کنند با این کار فرد مفیدی برای اطرافیان و جامعه خود نیستند.

اما وقتی یاد بگیرید که هرگاه به کمک نیاز دارید، از اطرافیان قابل اعتمادتان کمک بگیرید، همه چیز فرق کرده و بهتر می‌شود. یکی از هنرمندان معروف هنگام درمان وحشت غیرمعقولش از کمک خواستن لباسی سفید به تن کرد و در خیابان در حالی که جعبه‌ای برای جمع کردن اعانه کنار خود گذاشته بود، ایستاد. او مستقیما به چشمان عابران می‌نگریست و با نگاهش از آنها کمک می‌خواست. برخی از مردم هم به او یک دلار می‌دادند و او نیز بلافاصله به آنها یک شاخه گل می‌داد. این رفتار باعث شده بود که همه آنها احساس خوبی داشته باشند. بیشتر مواقع مردم دوست دارند دیده شوند و با کمک کردن احساس باارزش بودن کنند.

درحقیقت درخواست کمک از دیگران اصلی‌ترین بنای هر ارتباطی است. با کمک خواستن از دیگران می‌توانیم با آنها ارتباط دوستانه‌ای برقرار کنیم.

وقتی کسی را دوست داریم، می‌خواهیم برایش کاری انجام دهیم و به این وسیله محبتمان را به او نشان دهیم، اما اگر در مقابل، محبت و لطف کسی را نپذیریم یا هرگز خواسته‌ای از آنها نداشته باشیم، درست مانند این است که نمی‌خواهیم کسی به ما نزدیک شود و باعث رنجش و دلسردی اطرافیان خود می‌شویم؛ البته بیشتر کسانی که از کمک خواستن فراری‌اند، خودشان براحتی می‌توانند به دیگران کمک کنند. آنها در انتها به کسی تبدیل می‌شوند که دائم در حال کمک کردن به دیگران هستند، اما در جواب چیزی نمی‌خواهند و این رفتار درست به اندازه کمک نکردن دیگران ناراحت‌کننده است.

بررسی‌های علمی نشان داده که وقتی به دیگران اجازه می‌دهید برایتان کارهایی انجام دهند، موجب احساس رضایت از زندگی در آنها می‌شوید و آنها احساس می‌کنند زندگی‌شان مفهومی پیدا کرده و فرد لایقی هستند. حال روحی‌شان بهتر شده و حتی از اضطراب‌شان کاسته می‌شود.

روش‌های مناسب مطرح کردن درخواست

1ـ ابتدا بپذیرید که به کمک نیاز دارید.

بیشتر مواقع این اولین و مشکل‌ترین قدم است. غرور خود را کنار گذاشتن گاهی بسیار سخت می‌شود. قبول کنید که برخی از مشکلات‌تان را به تنهایی نمی‌توانید حل کنید و باید از کسی کمک بگیرید. اگر از خودتان بپرسید، «آیا برای حل مشکلم به اندازه کافی تلاش کرده‌ام و به راه‌حلی نرسیده‌ام؟» یا «ممکن است بدون کمک دیگران اوضاع و شرایطم به هم بریزد؟» متقاعد می‌شوید که اکنون وقت کمک خواستن است.

2ـ بررسی کنید که دقیقا به چه کمکی نیاز دارید و مساله را روشن کنید.

زمانی که متقاعد شدید به کمک دیگران نیاز دارید، باید مشخص کنید مشکل‌تان دقیقا چیست. به‌این ترتیب می‌توانید راحت‌تر تقاضایتان را مطرح کنید. هنگام کمک خواستن از دیگران تقاضایتان را واضح مطرح کنید. با این روش احتمال این‌که بتوانید نظر دیگران را برای کمک جلب کنید، بسیار بیشتر می‌شود. وقتی واضح و روشن درخواست‌تان را مطرح می‌کنید، به آنها اجازه می‌دهید بدانند دقیقا چه کاری باید برایتان انجام دهند. به این ترتیب بررسی می‌کنند که چقدر وقت و انرژی از آنها می‌گیرد.

3ـ به دنبال کسی باشید که بتواند به شما کمک کند.

گرچه ممکن است ببینید فردی غریبه یا کسی که آشنایی مختصری با شما دارد دوست دارد مشکل‌تان را حل کند، شما باید از کسی کمک بخواهید که بتواند تقاضایتان را برآورده سازد. مثلا اگر اضافه وزن دارید بهتر است از کسی که در لاغر شدن تجربه خوبی داشته است، کمک بگیرید. در انتخاب فرد مناسب همیشه دقت کنید. از کسی که مطمئن نیستید مناسب باشد، کمک نخواهید، مگر این‌که تنها گزینه‌تان باشد. زمانی هم که درخصوص یک مساله عاطفی به کمک نیاز دارید، بهتر است با دوست یا یکی از اعضای خانواده‌تان که قابل اعتماد است، صحبت کنید و اگر هم احساس کردید مشکل‌تان جدی‌تر از آن است که با دوستان‌تان مطرح کنید، از مشاور یا روانشناسان کمک بگیرید.

4ـ احساس بدی نسبت به خودتان نداشته باشید.

دلیلی ندارد هنگام کمک خواستن از دیگران احساس بی‌لیاقتی یا حماقت کنید. کمک خواستن از دیگران نوعی قدرت است. هرکس خیلی راحت می‌تواند مشکلش را حل نشده رها کند، اما کنار گذاشتن غرور و تلاش برای حل مشکل با کمک دیگران کاری سخت است و وقتی از قدرت روحی بالایی برخوردار باشید، می‌توانید در مواقع ضروری از اطرافیان‌تان کمک بخواهید. از طرفی وقتی از کسی کمک می‌خواهید ممکن است به این معنا باشد که کاری را نمی‌توانید خودتان به تنهایی انجام دهید و احساس ضعف کنید، اما فراموش نکنید که هیچ‌کس کامل نیست و هرکس گاهی اوقات به کمک دیگران محتاج می‌شود. هنگام درخواست از کسی خجالت نکشید و دائم عذر نخواهید؛ زیرا این رفتار، فضای اعتماد و صمیمیت را مسموم می‌کند.

5ـ راه‌حل‌هایی در نظر بگیرید.

قبل از این‌که درخواست کمک‌تان را مطرح کنید، فهرستی از راه‌حل‌های ممکن، حتی اگر دور از دسترس باشد، در نظر بگیرید. این کار بهتر از این است که هیچ ایده‌ای نداشته باشید؛ زیرا هنگام کمک خواستن می‌توانید نظر اطرافیان‌تان را نیز درخصوص راه‌حل انتخابی‌تان بپرسید و آنها که تلاش‌تان را می‌بینند، بیشتر به کمک کردن متمایل می‌شوند.

6 ـ دست دیگران را باز بگذارید.

بهتر است تقاضایتان را به گونه‌ای مطرح کنید که طرف مقابل را به دردسر نیندازید زیرا ممکن است آن فرد نتواند کاری برایتان انجام دهد و اگر تحت فشار قرار گیرد، دیگر حتی دوست ندارد با شما در ارتباط باشد. انتظار نداشته باشید که هر بار تقاضایی داشتید، دیگران دست به کار شوند و نیازتان را رفع کنند.

7ـ قهر نکنید.

گاهی ممکن است از کسی که سال‌ها او را می‌شناسید یا یکی از اعضای خانواده‌تان کمک بخواهید و به دلیلی نتواند خواسته‌تان را اجابت کند. این مساله احتمال دارد شما را برنجاند، اما فراموش نکنید که شما از کسی طلبکار نیستید. بنابراین هرگز اوقات‌تلخی به راه نیندازید و قهر نکنید. اگر چنین رفتاری اتخاذ کنید، فردی نادان و نابالغ به نظر می‌رسید که برای رسیدن به خواسته‌هایش نق می‌زند و رفتاری بی‌ملاحظه دارد.

8 ـ توقع بیش از حد نداشته باشید.

گاهی برخی از افراد به حدی تنبل هستند و احساس مسئولیت نمی‌کنند که دائم خود را به دردسر می‌اندازند و مدام از اطرافیان‌شان کمک می‌خواهند. سعی می‌کنند حتی بار زندگی خود را روی دوش دیگران بگذارند. مردم وقتی چنین رفتاری از شما ببینند، تصور می‌کنند شما قصد سوءاستفاده از آنها را دارید. از دیگران توقع بیجا نداشته باشید و در قبال زندگی‌تان احساس مسئولیت کنید.

9ـ تشکر کنید.

وقتی کسی به شما کمک کرد و به خواسته‌تان اهمیت داد، باید از او تشکر و قدردانی کنید. این کار از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و شما را کسی معرفی می‌کند که می‌تواند محبت دیگران را درک کند.

با غریبه‌‌‌ها حرف بزنید

همیشه ما دنبال یک دوست برای صحبت‌کردن یا گپ زدن هستیم. اما تحقیقات نشان داده است صحبت کردن با غریبه‌ها هم می‌تواند احساس خوبی به ما دهد و خلق و خویمان را بهتر کند. در حقیقت وقتی با غریبه‌ها شروع به صحبت می‌کنید می‌توانید دوستان جدیدی پیدا کرده و محفل اجتماعی و در نتیجه دنیایتان را وسیع‌تر کنید.

تحقیقات نشان می‌دهد، حمایت دوستان و گروه‌های اجتماعی بسیار مهم است، اما غریبه‌ها هم می‌توانند نقش مهمی در شاد کردن ما داشته باشند. محققان دانشگاه شیکاگو به دنبال 9 تحقیق مجزا، از داوطلبان خواستند هنگام رفتن به جایی در سه وضعیت متفاوت قرار بگیرند؛ مثلا برخی از آنها وقتی در مترو هستند با غریبه‌ای سر صحبت را باز کنند، یا گوشه‌ای تنها بنشینند یا کارهای معمول دیگرشان، مثل خواندن پیامک‌های تلفن همراه یا شنیدن موسیقی را انجام دهند. نتیجه نشان داد افرادی که با غریبه‌ای شروع به صحبت کردند تجربه مثبت و خوبی داشتند، ولی داوطلبانی که نشستن در تنهایی را خواستار شده بودند، چندان احساس خوب و شادی نداشتند. تحقیقات دیگری هم که در این باره انجام شده است، نشان می‌دهد ارتباط برقرار کردن با افراد جامعه فواید مثبتی دارد و می‌تواند روحیه فرد را بهبود بخشد.

شما هم امتحان کنید

ـ نترسید.

یکی از دلایلی که موجب می‌شود با غریبه‌ها صحبت نکنیم، می‌ترسیم که پذیرفته نشویم. ممکن است ما را نادیده بگیرند یا رفتار بی‌ادبانه‌ای داشته باشند. بنابراین قبل از این که با غریبه‌ای شروع به صحبت کنید، انتظار داشته باشید که ممکن است او تمایلی به گفت‌وگو با شما نداشته باشد. اما اگر بارها سرصحبت با دیگران را باز کنید بتدریج یاد می‌گیرید چگونه این کار را ماهرانه انجام دهید.

ـ ترغیب کنید.

اگر نمی‌دانید با یک غریبه چگونه وارد گفت‌وگو شوید، ابتدا درخصوص موضوعی صحبت کنید و اجازه دهید او نظرش را بدهد؛ سپس متوجه می‌شوید به چه چیزی علاقه دارد و با گفت‌وگو در مورد آن موضوع می‌توانید ارتباطتان را حفظ کنید.

ـ آنها را بخندانید.

تحقیقات نشان داده است، خندیدن راحت‌ترین روش برای باز کردن یخ دیگران است. پس اگر در جمع غریبه‌هایی بودید که می‌خواستید با آنها صحبت کنید، بسته به شرایط موجود لطیفه‌ای بگویید و کاری کنید آنها بخندند. در این صورت می‌توانید به صحبت‌هایتان ادامه دهید.

منبع: Psychologies

جام‌جم

مترجم: نادیا زکالوند