به گزارش جامجم، در شرایطی که زبان فارسی یکی از ارکان مهم هویت ملی تلقی میشود و نهادهای بسیاری مانند فرهنگستان زبان و ادب فارسی، حوزه هنری، شورای فرهنگ عمومی و سازمان زیباسازی پیش از این بر ضرورت ممنوعیت استفاده از واژههای بیگانه بر سر در تابلوی مغازهها تاکید کرده بودند، سرانجام سامانه الکترونیک رصد سردر واحدهای صنفی (تابلوی مغازه ها) راهاندازی شد.
این سامانه آن طور که خبرگزاری صدا و سیما نوشته است در پی درخواست مراجع و مراکز ذیربط، بنابر اصل 15 قانون اساسی در خصوص پاسداشت و صیانت از خط و زبان فارسی و با هدف اجرای قانون منع به کارگیری عناوین، اصطلاحات و اسامی بیگانه که تصویب مجلس شورای اسلامی را نیز همراه دارد با همت دفتر تبلیغات و اطلاعرسانی وزارت ارشاد طراحی شده و به بهرهبرداری رسیده است.
بهینه شدن فعالیتها در زمینه اجرای قانون، نظارت برفعالیت ستادهای استانی، کاهش خطاها در اجرای قانون، تهیه شناسه و بانک اطلاعاتی از اصنافی که تابلوی آنها مغایر با قانون است، جلب رضایت ارباب رجوع و کم کردن مراجعه به ستادها، حذف روشهای سنتی پروندهسازی برای هرواحد صنفی، سرعت عمل بیشتر کارکنان شاغل در این حوزه، تحت شبکه بودن این سامانه و امکان ارائه گزارش در کوتاهترین زمان ممکن به مراجع ذیربط و امکان دسترسی مستقیم واحدهای صنفی به سامانه از مهمترین مزایای این سامانه به شمار میرود.
با بهکارگیری این سامانه، اطلاعات مربوط به واحدهای صنفی بررسی و در صورت احراز شرایط لازم و قانونی، مجوز لازم صادر میشود و در صورت مغایرت اطلاعات و بروز تخلف از سوی واحد صنفی، موارد تخلف در سامانه ثبت و اخطارهای لازم برای رفع تخلف به واحد صنفی و دیگر مراجع ابلاغ میشود.
صف طولانی حامیان زبان فارسی
پیش از این تصمیم، افراد و مراکز بسیاری درباره حفظ و صیانت از خط و زبان فارسی در عرصه تبلیغات و فضاهای شهری و نام نوشتهها هشدار داده بودند.
غلامعلی حدادعادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی شاید بیش از هر فردی در این زمینه هشدار داده است. او بنابه مسئولیتی که دارد، بارها ضرورت توجه به زبان و خط را به عنوان یک عنصر ملی مطرح کرده است.
حدود سه سال قبل منصور واعظی، دبیر وقت شورای فرهنگ عمومی کشور در نشست رسانهای دستورالعمل تبلیغات محیطی کالا و خدمات اعلام کرد تبلیغ کالا و خدمات داخلی با سرمایه مشترک ایرانی و خارجی باید با نام ایرانی باشد، اما بعد از گذشت سه سال، نگاهی به بیلبوردهای شهری نشان میدهد این مصوبه هرگز به صورت صددرصد عملی نشد.
سال گذشته نیز محسن مومنیشریف، رئیس حوزه هنری با انتقاد از اسامی و خط خارجی در تابلوهای نمایندگیها و برندهای خارجی، از شیوع بیماری بیتعصبی به زبان فارسی سخن رانده بود. مومنی ضمن گلایه از بیتوجهی به زبان فارسی گفته بود: بیتوجهی به فرهنگ، ادب و زبان فارسی باعث شده کمکم مردم ما هم در حال از دست دادن تعصبشان نسبت به این زبان باشند. اگر این مساله فراگیر شود، عواقب بدی را همراه خواهد داشت. زبان فارسی برای ما مانند یک گنجینه است، اما شما نگاه کنید وقتی امروز از خیابان جمهوری اسلامی که خیابان مرکزی تهران است، عبور میکنید، چقدر شاهد تابلوهای تجاری هستید که با زبانی غیر از فارسی نوشته شده است. اینها به نظر من نشانهنوعی بیماری است که باعث میشود تعصبمان را به فارسی از دست بدهیم.
رئیس حوزه هنری همچنین با ذکر یک مثال بیان کرده بود: آیا کشوری مانند ژاپن در داخل خاک خود اجازه میدهد با خطی غیر از خط ملی خودش کالایی تبلیغ شود؟ چه کسی است که نداند حتی به شرکتهای صاحب برند هم در ژاپن اجازه نمیدهند با خطی غیر از خط ملیشان به شرح و توضیح موضوعات اقتصادی مربوط به آن کارخانه پرداخته شود؟ به نظرم هم صاحبان سرمایه و هم بخش خصوصی و هم نظام اسلامی و دولت باید به مساله زبان فارسی حساسیت داشته باشند و جلوی گسترش این بیتفاوتی را بگیرند.
زبان فارسی و هویت ملی
ابراهیم خدایار، رئیس مرکز تحقیقات زبان و ادبیات فارسی و مدرس دانشگاه نیز در اینباره گفت: زبان، رکن اصلی هویت همه ملتهاست و فردی که هویت ملتی را خوب بشناسد، برای تکتک عناصرش اهمیت قائل میشود. نکته دیگر اینکه شاخصههای تنبیه و تشویق در حوزه زبان تغییر یافته است. با وجود تاکیدات صریح رهبر معظم انقلاب، عدهای نسبت به اهمیت زبان واقف نیستند و بیدلیل یک زبان بینالمللی را تشویق میکنند. مخصوصا در حوزههای علمی، برخی افراد اعلام میکنند فارسی زبان علم نیست و ما باید به ابزار زبان علم که زبان انگلیسی است، دست پیدا کنیم.
در شرایطی این بحثها مطرح میشود که طی ده سال گذشته فرهنگستان زبان و ادب فارسی 38 هزار واژه در 48گروه پیشنهاد کرده است. این واژگان تاکنون در قالب دهدفتر با عنوان دفتر واژههای مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی منتشر شده است. دفتر اول فرهنگ واژههای مصوب در سال 1383 منتشر شد و متعاقب آن فرهنگستان به طور میانگین هر سال یک دفتر منتشر کرده است. با وجود این همچنان شاهدیم بسیاری از واحدهای صنفی نهتنها از خط غیرفارسی، بلکه از کلمات بیگانه برای مغازههای خود استفاده میکنند.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد