انتخابات ترکیه زیر سایه رسوایی‌ها

روز یکشنبه هفته گذشته رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهور ترکیه با انتقاد شدید از فاش‌کنندگان ارسال سلاح از کشورش به سوریه این اقدام را جاسوسی خواند و گفت: آنان باید درباره اقداماتشان پاسخگو باشند. روز شنبه روزنامه جمهوریت چاپ ترکیه، گزارش، فیلم و تصاویری از انتقال سلاح برای گروه‌های تروریستی در سوریه از طریق مرز ترکیه را منتشر کرد. انتشار این خبر در روزنامه جمهوریت، واکنش سریع مقام‌های آنکارا را به دنبال داشت و دادستان استانبول با متهم کردن این روزنامه به همکاری با تروریسم، خواهان پیگرد قانونی شد. رئیس‌جمهور ترکیه نیز برای فرار از اتهاماتش با عنوان این که این کامیون‌ها حامل کمک‌های ارسالی به مردم سوریه بودند، گفت: کسانی که مانع عزیمت این کامیون‌ها به سوریه شدند، زندگی برادران سوری را تباه کردند.

سال گذشته نیز نیروهای ژاندارمری ترکیه در دو حادثه جداگانه در شهرهای آدانا و حاتای در نزدیکی مرزهای ترکیه با سوریه، کامیون‌هایی که حامل سلاح و مهمات بود را متوقف کردند. بعدها مشخص شد این کامیون‌ها متعلق به دستگاه اطلاعات ترکیه بوده‌اند. کارشناسان، انتشار تصاویر یاد شده در آستانه انتخابات عمومی ترکیه در 17 خرداد ماه جاری را برای دولت و حزب حاکم ترکیه به عنوان یک رسوایی و ضربه تبلیغاتی ارزیابی کردند.

به گزارش پایگاه اینترنتی روزنامه زمان چاپ ترکیه، دولت باغچه لی در سخنانی در همایش حزب حرکت ملی در ارزروم با اشاره به انتشار تصاویر مربوط به این سلاح‌ها دولت ترکیه را متهم کرد که از ماه‌ها قبل مردم این کشور را فریب می‌دهد. وی گفت اردوغان با کدام اختیارات و در مقابل چه چیزی به گروه‌هایی که دست‌هایشان آغشته به خون است، سلاح فرستاده است؟

گذشته از نمونه‌های آشکار ارسال سلاح و تجهیزات نظامی ترکیه به تروریست‌های فعال در سوریه، مساله رابطه دولت فعلی ترکیه و گروه تروریستی داعش همواره پرسش‌برانگیز بوده است. روزنامه السفیر چاپ لبنان در مقاله‌ای پیرامون این مساله نوشت: البته این تعجبی ندارد که نام ترکیه یا دولتش در سخنان ابوبکر البغدادی رهبر دولت داعش برده نمی‌شود. گویی رهبر این گروه از همان ابتدا عمد داشته ترکیه را نادیده گرفته و در تمام سخنان رسمی و تبلیغاتی‌اش از این کشور نامی به میان نیاورد. این نادیده گرفتن تنها در سطح سخنرانی‌ها نیست، بلکه در واقعیت نیز دولت ترکیه تنها کشوری است که مرزهای مشترک با اراضی تحت تصرف داعش دارد، اما هرگز داعش تهدیدی را علیه ترکیه مطرح نکرده است. همین مساله پرسش‌های زیادی را پیرامون استراتژی داعش مطرح می‌کند و این که چرا دولت ترکیه را از بقیه کشورها و دولت‌ها استثنا کرده است‌؟

به نوشته روزنامه السفیر در کل، این مساله بارها ملاحظه شده است که تشکیلات داعش نسبت به ترکیه سکوت می‌کند و تمایل دارد نامی از این کشور را در تبلیغات رسانه‌ای خود نبرد. به بیان دیگر بی‌میلی برای دشمنی علیه همدیگر، یکی از محورهای مشترک ترکیه و داعش است. از سوی دیگر داعش که برای همه نقاط جهان نقشه کشیده و کشورهای مختلفی را تهدید به تصرف می‌کند هرگز نسبت به ترکیه چنین طرحی یا نقشه‌ای را برزبان نیاورده است. این درحالی است که داعش با ترکیه در نقاط مرزی متعددی از جمله جرابلس، حلب، تل ابیض و رقه مرز‌های مشترک دارد. همچنین این تشکیلات افتخارش این است که فلان منطقه با رهبری این گروه بیعت کرده است حال آن که هرگز در خبرها نیامده یا ما نشنیده‌ایم که برای مثال «جهادی‌های ترکیه» به داعش پیوسته و با آن اعلام بیعت کرده باشند. درحالی که همگان می‌دانند صدها نفر از اتباع ترکیه در مناصب رهبری این گروه حضور دارند. داعش هرچند تاکنون به زبان‌های مختلف بیانیه‌هایی صادر کرده و دولت‌های غربی و عربی را درباره بازگشت «جهادی‌»ها تهدید کرده، اما هرگز بیانیه‌ای به زبان ترکی صادر نکرده یا وعده بازگشت جهادی‌ها به این کشور را نداده است.

مجموع این گزارش‌ها نشان می‌دهد دولت ترکیه همواره با گروه‌های تروریستی بخصوص داعش در حال بده‌بستان بوده است و همین مساله ترکیه را به یکی از حامیان گروه‌های تروریستی تبدیل کرده است. این کشور در کنار عربستان سعودی و قطر در نقاط مختلف خاورمیانه از عراق گرفته تا سوریه، یمن و لیبی با ارسال کمک‌های خود به گروه‌های تروریستی از این گروه‌ها به عنوان ابزار نفوذ و تاثیرگذاری سیاسی خود استفاده می‌کنند. سیاست‌های ماجراجویانه حزب عدالت و توسعه به رهبری اردوغان در سطح منطقه خاورمیانه تاکنون نتوانسته است دستاورد مهم و مشروعی برای نظام ترکیه داشته باشد. از همین رو انتظار می‌رود تاثیر منفی این نوع عملکرد در انتخابات ترکیه نیز یک بار دیگر خود را نشان دهد. به گزارش شبکه العالم «اسلام اوزجان» تحلیلگر سیاسی ترکیه‌ای در گفت‌وگو با خبرنگار این شبکه پیرامون این مساله می‌گوید: مخالفان دولت اردوغان دخالت‌ها در سوریه را نتیجه ناکارآمدی دولت در مواجهه با بحران‌های داخلی این کشور ارزیابی می‌کنند.

رحیم محمدی / جام جم