دریاچه ارومیه همچنان تشنه توجه

برای نمونه بیست و دوم فروردین معاون امور عمرانی استاندار آذربایجان غربی به مهر گفته بود سطح آب دریاچه ارومیه پنج سانتی‌متر بالاتر آمده، اما این در حالی است که چهار روز بعد از این اظهارنظرها، دبیر شورای استانی ستاد احیای دریاچه ارومیه اعلام کرد: به‌دنبال بارش‌های اخیر، ارتفاع آب این دریاچه نسبت به شش ماه قبل 55 سانتی‌متر بالا آمده است.

جدا از این‌که خبرهای در حوزه دریاچه ارومیه هنوز با یکدیگر همخوانی ندارد، می‌توان گفت حال دریاچه ارومیه اندکی بهتر شده و چنانچه مسئولان از این فرصت استفاده کنند می‌توانند دریاچه را از مرگ نجات دهند.واقعیت اینجاست که تا بهبود کامل حال دریاچه ارومیه هنوز مسیر دور و درازی باقی است، اما فرصت برای احیای دریاچه فراهم شده است. به این شکل که به دلیل بارش‌های خوبی که در این مدت اتفاق افتاده و برخی تصمیم‌ها مانند رهاسازی آب پشت برخی سدها روند تخریب دریاچه متوقف شده است.

فرصت طلایی

نباید فراموش کرد که تا تابستان و اوج گرفتن گرما مدت زیادی باقی نیست و به‌طور حتم در تابستان سطح آب دریاچه کاهش می‌یابد، هرچند هر سال این روند اتفاق می‌افتد اما چند سال پیش شرایط به شکلی بود که امکان مرگ دریاچه ارومیه دور از ذهن نبود، بنابراین اکنون که شرایط دریاچه خوب است باید از این فرصت پیش آمده استفاده کرد تا حقابه بیشتری به دریاچه اختصاص پیدا کند.

محسن سلیمانی، مدیر طرح حفاظت از تالاب‌های ایران در گفت‌و‌گو با جام‌جم می‌گوید: هنوز اقدامات زیادی باید صورت بگیرد تا ما شاهد روند احیای پایدار دریاچه باشیم، زیرا اساسا در دریاچه ارومیه الگوی کشاورزی پایدار باید مستقر شود. یعنی شیوه کشاورزی تغییری جدی داشته باشد.

اکنون مدیریت منابع آب در حوزه دریاچه ارومیه تغییر کرده و به سمت مدیریت پایدار رفته است، اما در کنار این روند، باید برداشت از منابع آب سطحی و زیرزمینی نیز به شکل جدی مدیریت شود.سلیمانی ادامه می‌دهد: روند توسعه در حوضه آبریز دریاچه ارومیه نیز باید به نفع دریاچه تغییر کند، یعنی تمامی امورات توسعه نباید مبتنی بر مصرف آب بیشتر باشد.

باید تاکید کرد در صورتی می‌توان به بهبود دریاچه امیدوار بود که در مسائلی مانند توسعه شهری، کشاورزی و صنعتی حقابه دریاچه ارومیه به رسمیت شناخته شود.

مدیر طرح حفاظت از تالاب‌های ایران یادآور می‌شود: این فرآیند‌ها آغاز شده است.برای نمونه در طرح حفاظت از تالاب‌های ایران در حوزه کشاورزی پایدار 41 سایت با پوشش 31 هزار هکتار تحت مدیریت است، اما این کمتر از یک‌دهم زمین‌های کشاورزی حوزه دریاچه ارومیه است، بنابراین باید بیشتر کار کرد.به گفته وی، هنوز خیلی از برنامه‌ها باید شکل عملیاتی به خود بگیرد تا روند ناپایدار توسعه در حوضه آبریز دریاچه ارومیه به سمت توسعه پایدار برود.

نقش مردم تقویت شود

نقش مردم در حفظ و احیای دریاچه ارومیه یکی از عواملی است که مسئولان باید به آن بیشتر توجه کنند، زیرا دولت به تنهایی نمی‌تواند در این عرصه پیروز شود.

بنابراین باید مردم در فرآیند برنامه‌ریزی، اجرایی و تصمیم‌گیری‌هایی که به دریاچه ارومیه مربوط می‌شود درگیر شوند و نقش داشته باشند. نباید فراموش کرد که این عامل ضامن احیای دریاچه ارومیه است.

سلیمانی ابراز می‌کند: اگر مسائلی مانند کشاورزی و تغییر الگو مطرح می‌شود باید مردم در فرآیند تصمیم‌گیری آنها درگیر شوند. افزون بر این، مشوق‌ها و جریمه‌هایی نیز که دولت برای رسیدن به این هدف در نظر می‌گیرد باید به شکلی طراحی شود تا آنها را به سمت الگوی کشت مناسب سوق دهد. نکته دیگری که مسئولان باید به آن توجه بیشتری کنند این است که دریاچه ارومیه را فقط با مهندسی نمی‌توان نجات داد، زیرا تاثیر عوامل اجتماعی در روند بحرانی شدن دریاچه ارومیه را نمی‌توان انکار کرد. به همین دلیل مسئولان باید با شریک کردن مردم در تصمیم‌گیری‌ها روند بهبود دریاچه ارومیه را سرعت ببخشند.