خودرو؛ وسیله نقلیه یا آلت قتاله + عکس

پیش از این اخبار ناگوار ترافیکی بیشتر از جاده‌های برون‌شهری به گوش می‌رسید، اما باید هشدار داد این روزها جنون سرعت در بزرگراه و معابر شهری نیز رنگ و بوی مرگ به خود گرفته، چون نبود فرهنگ درست استفاده از وسیله نقلیه در سایه نظارت ضعیف، سبب شده تعداد قانون‌شکنانی که شبانه از بزرگراه‌های پایتخت به عنوان محلی برای تخلیه هیجان یا تست سرعت خودروی‌های گرانقیمت خود استفاده می‌کنند، افزایش پیدا کرده و شهروندان بی‌گناه نیز قربانی چنین قانون‌شکنی‌هایی لقب بگیرند.

براساس قانون، سرعت رانندگی در بزرگراه‌های شهری هشتاد کیلومتر بر ساعت است، اما نظارت دقیقی برای اجرایی شدن این قانون وجود ندارد، نکته اینجاست در ساعت‌هایی که معابر شهر تهران از ترافیک خالی می‌شود نوبت به جولان عده‌ای از شهروندنماها می‌رسد تا در معابر شهری سرعت خوردوی خود را به رخ دیگران بکشند، فرقی نمی‌کند پورشه سوار باشند یا پراید، آنها با قوانین راهنمایی و رانندگی بیگانه‌اند، به همین دلیل با زیر پا گذاشتن قانون زمینه مرگ خود و دیگر شهروندان را فراهم می‌کنند. این حکایت رانندگانی است که این روزها شرح اقدامات جنون‌آمیزشان نقل صفحات حوادث روزنامه‌ها می‌شود.

برای نمونه سخنگوی سازمان آتش‌نشانی دیروز خبر از تصادف مرگباری داد که نیمه‌های شب اتفاق افتاد به گفته وی، ساعت ۴۲ دقیقه بامداد برخورد دو خودرو در مسیر شرق به غرب اتوبان شهید همت، روی پل یادگار به آنها گزارش و با اعزام امدادگران به محل مشخص شد، یک دستگاه بی.ام.دبلیو با چهار سرنشین مرد به دلیل نامشخص از مسیر اصلی منحرف و بعد از برخورد با گاردیل‌، جدول و یک دستگاه پرشیا واژگون شد.

به گفته سخنگوی سازمان آتش‌نشانی، هر چهار سرنشین این خودرو به بیرون پرتاب شده بودند، به شکلی که یکی از آنها از روی اتوبان همت به اتوبان یادگار افتاده بود. در این تصادف سه نفر جان باختند.

بعد از امدادرسانی به این افراد مشخص شد دو نفر از آنها جان خود را از دست داده‌ا‌ند و دونفر دیگر که شدیداً دچار آسیب شده بودند به مرکز درمانی منتقل شدند. اما این تنها حادثه مرگبار شب گذشته نبود.

به گفته سخنگوی سازمان آتش‌نشانی، ساعت 4 و 50 دقیقه بامداد نیز حادثه دیگری در در مسیر شمال به جنوب خیابان شریعتی رخ داد که در جریان آن یک دستگاه پورشه به‌دلیل نامشخصی از مسیر اصلی منحرف شد و با جدول‌ها و درخت‌های کنار خیابان برخورد کرد، در این حادثه نیز دو نفر از سرنشینان جان خود را از دست داد.

خودنمایی به قیمت مرگ خود و دیگران

نکته اینجاست که در بسیاری از این موارد علت حادثه سرعت بالای خودروها عنوان می‌شود، اما تاکنون راهکار موثری برای کاهش این گونه حوادث ارائه و عملی نشده است.

علیرضا جهانگیری، رئیس پلیس ترافیک شهری پلیس راهور ناجا درباره علل عمده تصادفات شهری به جام‌جم گفت: رعایت نکردن حق تقدم، توجه نکردن به جلو و تخطی از سرعت مطمئنه سه علت اصلی تصادفات داخل شهر است.

وی درباره این‌که آمار تصادفاتی که به دلیل سرعت غیرمجاز در پایتخت رخ می‌دهد درحال افزایش است، افزود: این ادعا نمی‌تواند درست باشد، زیرا علت اصلی این حوادث رفتارهای غیراخلاقی و غیرمتعارف تعداد محدودی از رانندگان است.

جهانگیری با بیان این‌که خودنمایی عامل اصلی چنین حوادثی است درباره ضعف پلیس در نظارت بر معابر و رفتار رانندگان توضیح داد: برای هر خودرو در کشور پلیس نداریم،اما به وسیله دوربین و به شکل فیزیکی اوضاع را کنترل می‌کنیم. علاوه بر این هر شخصی که موفق به گرفتن گواهینامه شده، درباره توجه به قوانین توجیه شده است.

وی درباره این‌که چرا شب‌ها تعداد خودرو‌های گشت پلیس راهور کاهش زیادی دارد، بیان کرد: شب زمان استراحت عمومی است و شهروندان کمتری در معابر تردد می‌کنند؛ به همین دلیل تعداد گشت‌های خودروی پلیس نیز متناسب با آن کاهش پیدا می‌کند.

علیرضا اسماعیلی، فرمانده سابق پلیس راه کشور نیز در این باره با جام‌جم گفت:یکی از مشکلات ما این است که محیط مناسبی برای تخلیه هیجان جوانان نداریم، به همین دلیل برخی با خودرو در معابر شهری دست به تخلیه هیجان خود می‌زنند، بنابراین باید مکان‌های مناسبی برای این افراد ساخته شود.

علاوه بر این باید تاکید کرد که مسائل آموزشی ضعیف بوده و هنگام گواهینامه دادن به اشخاص سطح مهارت آنها را به اندازه کافی بالا نمی‌بریم. برای رفع این مشکل باید کشورهای موفق را الگو قرار داد.وی ابراز کرد: خطای انسانی را نمی‌توان با سیستم مهندسی حل کرد، یعنی همه جا نمی‌شود سرعت‌گیر گذاشت، بنابراین بهتراست روی رفتار و فرهنگ مردم نیز کار کرد.

رئیس‌پلیس ترافیک شهری پلیس راهور ناجا درباره نحوه برخورد پلیس با افراد متخلف یادآور شد: سرعت غیرمجاز 100 هزار تومان جریمه دارد،استفاده از الکل و مواد روانگردان حین رانندگی نیز 200 هزار تومان جریمه دارد و گواهینامه شخص متخلف به مدت شش ماه توقیف می‌شود.

به گفته وی، چنانچه شخصی دو تخلف حادثه ساز مانند سرعت غیر مجاز و حرکات مارپیچ را همزمان انجام دهد، خودروی او 72 ساعت توقیف شده و نمره منفی نیز می‌گیرد.

جهانگیری درباره نحوه اختصاص نمره منفی بیان کرد: 30 نمره منفی باعث توقیف سه ماهه گواهینامه و 40 هزار تومان جریمه می‌شود، اما اگر شخص 25 نمره منفی دیگر نیز بگیرد گواهینامه‌اش شش ماه توقیف می‌شود و باید 60 هزار تومان جریمه بپردازد. این در حالی است که چنانچه میزان امتیازات منفی شخص به 75 برسد او برای یک سال از رانندگی محروم شده و گواهینامه‌اش نیز باطل خواهد شد، چنین فردی باید فرآیند گواهینامه گرفتن را دوباره پشت سر بگذارد و یکصد هزار تومان نیز جریمه پرداخت کند.

راهکار دیگر، افزایش هزینه بیمه خودروی رانندگان جوان و پرخطر است، فرمانده سابق پلیس راه کشور دراین باره عنوان کرد: به این شکل رانندگانی که وضع مالی مناسبی دارند نیز مجبور می‌شوند کمتر خطر کنند.

وی افزود: علاوه براین اعمال محدودیت‌های اجتماعی برای رانندگان پر خطر می‌تواند بسیار تاثیرگذار باشد، برای نمونه آنها باید در گرفتن ارتقای شغلی، وام یا برخی خدمات اجتماعی محروم شوند.

تشدید برخورد با متخلفان

این درحالی است که باید یادآور شد در بیشتر حوادث ترافیکی پرخطر معمولا راننده تحت‌تاثیر روانگردان و الکل بوده است، در چنین مواردی باید با فرد خاطی به شکل جدی برخورد کرد، اما رئیس‌ پلیس ترافیک شهری پلیس راهور ناجا دراین باره خاطرنشان کرد: برخی مواقع بعد از این‌که پلیس چنین فردی را اعمال قانون کرد، پرونده او برای ادامه دادرسی به دادگاه فرستاده می‌شود، اما برخی مواقع مشاهده شده که دادگاه چنین فردی را به بهانه این‌که جرم محرز نشده، تبرئه می‌کند.

به گفته وی، دستگاه قضایی نیز باید با چنین قانون‌شکنانی جدی‌تر برخورد کند تا تعداد آنها کاهش یابد. وی درباره این‌که چرا پلیس از رانندگان به شکل اتفاقی تست الکل یا مواد روانگردان نمی‌گیرد، توضیح داد: برای گرفتن تست الکل و اعتیاد منزلت عمومی جامعه را هم باید در نظر گرفت، به همین دلیل پلیس حرمت عمومی را حفظ می‌کند، مگر در مواقعی که به اشخاص مظنون شود.

اسماعیلی در این ‌باره اظهار کرد: برای کنترل رانندگان متخلف از تجهیزات روز دنیا برای گرفتن تست روانگردان یا الکل باید بهره برد، باید تاکید کرد استفاده از این تجهیزات سبب می‌شود اشخاص از نظر روانی به خود اجازه تخلف ندهند، زیرا اکنون رانندگان متخلف 99 درصد احتمال می‌دهند که از سوی پلیس دستگیر نشوند. با این تفاسیر از پلیس راهور و قانونگذاران انتظار می‌رود درخصوص این‌گونه جرایم، فقط به نمره منفی یا توقیف موقت خودرو بسنده نکنند، چراکه این افراد نه فقط برای خود که برای دیگر شهروندان نیز خطر محسوب می‌شوند. به نظر می‌رسد در این حوزه نیازمند بازنگری در قوانین و فرهنگ‌سازی بیشتر هستیم.

مهدی آیینی - گروه جامعه