ائتلاف نامشروع

رژیم سعودی بدون اعلام هدف سیاسی مشخصی این بمباران‌ها را آغاز کرده و پایانی هم برای آن مشخص نمی‌کند البته در تبلیغات شروع بمباران را بنا به درخواست منصور هادی، رئیس‌جمهور مستعفی یمن و پایان آن را تسلیم مخالفین هادی اعلام می‌کند که با توجه به واقعیت‌های صحنه جنگ، تسلیم مخالفین غیرممکن است و نسبت هادی به پست ریاست جمهوری یمن تفاوت چندانی با نسبت علی عبدالله صالح به همین پست ندارد.

در حال حاضر طرفداران دو رئیس‌جمهور اسبق و سابق در دوجبهه مختلف به عنوان بخشی از منازعه پیچیده یمن مقابل هم در حال جنگند و متاسفانه آن چه در این میان از بین می‌رود سرمایه‌های انسانی و اقتصادی ملت یمن است و نهایت آن زمین سوخته‌ای خواهد بود که فقط برای کشت و پرورش القاعده و داعش مناسب خواهد بود. شبیه آن چه در عراق و سوریه و لیبی شاهدیم.

رویه غلطی که آمریکا در عرصه بین‌المللی ایجاد و ائتلاف کشورها را جایگزین شورای امنیت سازمان ملل کرد و متاسفانه از جانب کشورهای دیگر و سیاستمداران و حقوقدانان نادیده گرفته شد باعث گردید تا امروز عربستان با تشکیل ائتلافی به کمک دلارهای نفتی خود به یمن حمله می‌کند و بگوید وقتی آمریکا در راس ائتلافی به بهانه امنیت ملی خود به عراق حمله می‌کند چرا عربستان نتواند به همین بهانه و به همین شکل به یمن بتازد؟

توجه به واقعیات صحنه ایجاب می‌کند کشورهای مسئولیت‌پذیر، حقوقدانان بین‌المللی و شخصیت‌ های صلح‌طلب جهان پیش از آن که دیر شود، اقدام مناسبی در مقابله با جایگزینی ائتلاف‌ها با وظایف شورای امنیت سازمان ملل در حفظ صلح و امنیت بین‌المللی به‌عمل آورند و اجازه ندهند منشور ملل متحد به بهانه امنیت ملی کشورها نقض شود.

ماده یک فصل اول منشور ملل متحد که اختصاص به مقاصد و اصول سازمان ملل دارد بصراحت حفظ صلح و امنیت بین‌المللی از طریق اقدامات دسته جمعی موثر را از اهداف سازمان ملل متحد دانسته و فصل‌های پنجم تا هفتم منشور شورای امنیت سازمان را یگانه نهاد مشروع برای اعمال زور برای حفظ صلح و امنیت بین‌المللی می‌داند و در مواد مختلف این فصول سازوکارهای اعمال زور را مشخص می‌کند.

نادیده گرفته شدن منشور توسط قدرت‌های بزرگ خصوصا آمریکا این فرصت را در اختیار کشورهایی شبیه سعودی قرار داده تا با ائتلافی شکلی به دیگر کشورها حمله کنند و از پاسخگویی حقوقی فرار نمایند.

هیچ حقوقدان بین‌المللی را نمی‌توان یافت که قبول داشته باشد ائتلاف چند کشور می‌تواند برای یک تجاوز مشروعیت ایجاد کند.

با توجه به منشور ملل متحد ائتلاف کشورهای متجاوز به یمن به رهبری عربستان ائتلافی نامشروع است و اگر اقدام حقوقی مناسبی انجام شود می‌توان اثبات کرد که اقدام رژیم سعودی در تجاوز به یمن اقدامی علیه صلح و امنیت بین‌المللی است و ادامه بمباران یمن جنایت جنگی است.

متاسفانه طبق روال موجود منافع قدرت‌های بزرگ بر این مسیر قرار گرفته که چشم بر حقایق تجاوز عربستان به یمن فروبندند. قدرتی به دلیل ایجاد توازن منطقه‌ای و قدرتی دیگر به دلیل داشتن منافع راهبردی در ادامه بحران مفاد صریح منشور ملل متحد را نادیده می‌گیرند. خیلی تلخ است ولی واقعیت دارد که تحت عنوان سیاست قدرتمدارانه (رئال پالتیک) ابعاد حقوقی تجاوز نامشروع ائتلاف به رهبری سعودی به یمن نادیده گرفته و منافع راهبردی کشورها، جایگزین حقوق بین‌الملل شده است.

نگارنده معتقد است به‌رغم واقعیت‌های تلخ سیاست زوربنیاد، ضروری است تا ابعاد حقوقی تهاجم عربستان به یمن و عدم مشروعیت ائتلاف کشورها در کاربرد زور با توجه به مسئولیت انحصاری شورای امنیت سازمان ملل متحد در حفظ صلح و امنیت بین‌المللی مورد توجه حقوقدانان قرار گیرد و بر این اساس مسئولیت حقوقدانان مسلمان مضاعف است، زیرا از دیدگاه شرع مقدس اسلام شایسته است موضوع این تجاوز را بررسی کنند و به این پرسش پاسخ دهند که مجوز شرعی بمباران یمن کدام است که این چنین مدعیان خدمت به حرمین شرفین را به بمباران کودکان و زنان واداشته است؟

دکتر سید رسول موسوی - کارشناس ارشد امنیت جهانی