همدلی و همزبانی و نقش رسانه‌ها

با گذری بر جایگاه دولت در اندیشه سیاسی امام خمینی (ره)، مهم‌ترین صفات یک دولت اسلامی عبارتند از: خدمتگزار نه فرمانروا، قانونمدار، امانتدار و رابطه دولت و ملت در اندیشه ایشان؛ رابطه مستقیم دولت و مردم، رابطه تفاهمی، نظارت متقابل و اخوت و برادری است.

در اندیشه امام خمینی (ره) عمده‌ترین وظایف دولت در برابر مردم، احترام به آرای ملت، تامین استقلال و آزادی، احقاق حقوق و برقراری عدالت اجتماعی است و از طرفی حقوق دولت بر مردم عبارتند از: حمایت و پشتیبانی، نظارت و مشورت و حضور و مشارکت عمومی در برنامه‌های سیاسی.

در سال‌های اخیر جمهوری اسلامی در شرایط حساس و پیچیده‌تری در عرصه‌های بین‌المللی قرار گرفته و به عنوان منادی گسترش اسلام و تبدیل شدن به قدرت موثر منطقه‌ای، به انحای مختلف مورد هجمه و شیطنت بین‌المللی قرار گرفته و دشمنان نقطه هدف خود را تقابل دولت و ملت و تضعیف بنیه درونی نظام دانسته‌اند و تمام قوای رسانه‌ای خود را در این عرصه بسیج کرده‌اند زیرا می‌دانند مهم‌ترین عناصر قدرت‌آفرین جمهوری اسلامی، ساختار حکومت مردم سالار، مشارکت سیاسی مردم در انتخاب‌های مختلف، ثبات سیاسی نظام، انسجام ملی و همبستگی اجتماعی، رهبری کارآمد و اثربخش، قدرت بازدارندگی نظامی، اعتماد به نفس ملی، هویت دینی، ظرفیت تمدنی، روحیه شهادت‌طلبی و... است.

رهبر معظم انقلاب در مناسبت‌های مختلف بر ضرورت استحکام ساخت درونی نظام به عنوان یک ضرورت تاریخی و رسالت همگانی تاکید داشته‌اند.

ایشان اعتماد مردم به نظام را رمز موفقیت در امور می‌دانند و هدف دشمن را امنیت‌زدایی، جنگ تمام عیار اقتصادی علیه کشور و انزوای بین‌المللی جمهوری اسلامی می‌دانند لذا با تدبیر و هوشمندی رمز قدرت درونی و اقتدار بین‌المللی کشور را در سایه همدلی و همزبانی دولت و ملت می‌دانند.

هرچند در اصول متعدد قانون اساسی وظایف دولت و ملت نسبت به یکدیگر بصراحت بیان شده است، اما ملاحظات رهبری برای تحقق این مهم عبارتند از:

1ـ اهمیت و اولویت همدلی و همزبانی در نظام اسلامی

2ـ رسیدن به اقتدار ملی در سایه تعامل سازنده ملت و دولت

3ـ توجه اساسی به سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی و رویکرد مدیریت جهادی به عنوان ابزار تحقق همدلی و همزبانی دولت و ملت

4ـ نیاز به درک ضرورت ایجاد عزم ملی برای تحقق همدلی و همزبانی دولت و ملت

5 ـ توجه به کارکرد تلاش مجاهدانه مسئولان و نهادهای حاکمیتی برای تحقق همدلی و همزبانی دولت و ملت

6 ـ توجه به مفهوم زنجیره دستیابی به تمدن نوین اسلامی و نقش دولت‌سازی و ملت‌سازی اسلامی در تحقق آن

7ـ نقد منصفانه و دلسوزانه عملکرد دولت و رعایت آداب انتقاد در مواجهه دولت و نخبگان با یکدیگر

8 ـ ضرورت فرهنگ‌سازی و گفتمان سازی برای حل مسائل و مشکلات گوناگون اقتصادی و اجتماعی

9ـ حفظ وحدت کلمه بین مردم و مسئولان

با گذری بر دیدگاه‌های مختلف در خصوص کار ویژه‌های دولت از منظر جامعه‌شناسی سیاسی و بررسی وظایف رسانه‌ها در قبال این کار ویژه نتایج خاصی حاصل می‌شود.

بنابر دیدگاه صاحب‌نظران قدرت سیاسی، عمده‌ترین کار ویژه‌ها و وظایف دولت عبارتند از: وظایف استخراجی، تنظیمی، توزیعی و پاسخگویی و متناظر با هرکدام از این وظایف، رسانه‌ها به نمایندگی از افکار عمومی رسالتی دارند که به طورکلی به صورت حمایتی، نظارتی و مطالبه‌گری آشکار می‌شوند.

لذا نقش رسانه‌ها به عنوان میانجی و تسهیل‌گر تحقق شعار سال بسیار مهم و اثرگذار است. فعالیت دولت در اکثر موارد بایستی مورد حمایت و پشتیبانی رسانه‌ای قرار گیرد. در برخی موارد، رسانه‌ها نقش نظارتی و تعدیلی خواهند داشت و در مواقعی نقش مطالبه‌گری ایفا خواهند کرد چرا که دولت و ملت دارای حقوق و وظایف متقابل هستند و هرگونه اهمال یا یکجانبه‌گری ممکن است عواقب دیگری داشته باشد.

دکتر جعفر عبدالملکی - کارشناس مسایل سیاسی و رسانه