اعراب و دایه‌های مهربان‌تر از مادر

یکی از محورهای مخالفت با توافق احتمالی، لابی برخی کشور‌های عربی است که بارها با نزدیک شدن به زمان توافق، تلاش‌های خود برای برهم زدن مذاکرات را تکرار کرده و چه زمانی که در وین گفت‌وگوها به گام نهایی نزدیک شده بود، وزیر امور خارجه عربستان راهی وین شد تا در فرودگاه، جلسه‌ای محرمانه با جان کری برگزار کند و چه حالا در آستانه پایان گفت‌وگوها در لوزان، یک شاهزاده عرب از امتیازخواهی اعراب در قبال توافق احتمالی سخن به میان آورده است.

اظهاراتی که نشان می‌دهد واشنگتن و پنج کشور دیگر حاضر در مذاکرات هسته‌ای با ایران، قادر به نمایندگی آنچه خود، ان را «جامعه بین‌الملل» می‌خوانند، نیستند.

نکته جالب توجه در اظهارات ترکی‌الفیصل، رئیس پیشین دستگاه اطلاعاتی عربستان سعودی آنجاست که او درحالی دوباره تاکید کرده «هر آنچه که از این گفت‌وگوها بیرون آید، ما هم به دنبال همان خواهیم بود» که گویی کشورهای منطقه از توانمندی هسته‌ای بالا در سطح ایران برخوردارند که حالا حرف از امتیازاتی شبیه به ایران می‌زنند!.

وی همچنین با لحنی تهدیدآمیز گفته «توافق هسته‌ای با ایران می‌تواند سایر کشورهای منطقه را به تولید سوخت اتمی ترغیب کند».

اظهارنظری که نشان می‌دهد ریاض پس از دهه‌ها بازی سیاسی با سلاح نفت، دریافته است که دوران صدرنشینی طلای سیاه در بازار انرژی به پایان رسیده و حالا تهران درحالی به تولید انرژی هسته‌ای روی آورده که کشورهای عربی همچنان دچار اعتیاد به نفت هستند.

گرچه تاکنون درباره ریشه‌های مخالفت برخی کشورهای عربی با توافق هسته‌ای میان ایران و 1+5 بارها سخن گفته شده، اما افزون بر این دست تحلیل‌ها، آنچه می‌تواند حائز اهمیت باشد، تلاش لابی‌های تندرو برای تحریک اعراب به ابراز مخالفت با برنامه هسته‌ای کشورمان است.

چند هفته قبل بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیمی که سابقه جنگ نظامی با اعراب را در کارنامه خود دارد، ژستی همدلانه با اعراب گرفت و برای ترساندن کشورهای منطقه از قدرت ایران، تلاش کرد و در ادامه همین راهبرد سیاسی - تبلیغاتی روز گذشته شبکه بی.بی.سی با شاهزاده‌ سعودی به گفت‌وگو نشست تا از کسی را در جایگاه نماینده عربستان سعودی و جهان عرب در مخالفت با برنامه هسته‌ای کشورمان بنشاند که هیچ جایگاه رسمی در ساختار سیاسی امروز عربستان ندارد.

دلسوزی نمایشی نتانیاهو، شبکه بی.بی.سی و دیگر لابی‌های جنگ‌طلب برای کشورهای عربی درحالی است که دولت‌های منطقه بخوبی می‌دانند تمکین جامعه جهانی در برابر حقوق هسته‌ای ایران، نه فقط تهدیدکننده منافع آنها نیست، بلکه به آنها اجازه می‌دهد براساس همین توافق از حقوق خود دفاع کنند بنابراین روشن نیست چطور امثال ترکی‌الفیصل، توافقی را که سندی برای تأمین حقوق هسته‌ای کشورهایی چون عربستان سعودی می‌شود، برعلیه خود تفسیر کرده و به غرب هشدار می‌دهند، ممکن است اعراب برای تأمین حقوق خود تلاش کنند!

اظهاراتی از این دست نشان می‌دهد که تهدید غرب به روی آوردن جهان عرب به حقوق هسته‌ای خود، نه در راستای منافع اعراب، که خوش‌خدمتی بازنشستگان سیاسی جهان عرب برای لابی‌های صهیونیستی است.

همان لابی‌هایی که نگرانند نقش ایران در منطقه، جلوی پیش‌روی تروریست‌های تحت حمایت آنها را بگیرد و به همین دلیل حالا می‌خواهند برای تأمین رضایت تل‌آویو، با تشویق شبکه‌های خبری وابسته، پا بر روی منافع جهان عرب بگذارند.

با این همه ناگفته پیداست که امضای توافق هسته‌ای میان ایران و 1+5 نه فقط تهدیدی برای منطقه نیست بلکه حتی به روایت شاهزاده تندرویی چون ترکی‌الفیصل، فرصتی برای همسایگان ایران برای توسعه برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای به‌شمار آمده و سندی است که از حقوق کشورهای غیرمتعهد برای هسته‌ای شدن دفاع می‌کند و بدیهی است اگر همه کشورها نظارت‌هایی که تهران برای کنترل برنامه هسته‌ای خود پذیرفته را بپذیرند، هیچ‌کس نباید نگران توسعه انرژی هسته‌ای در منطقه‌ای شود که فعلا نقش انبار نفت جهان را بازی می‌کند.

مصطفی انتظاری هروی ‌- گروه سیاسی