تغییر الگوی شیوع سرطان در میان زنان

سرطان در مقام یک عامل مهم مرگ‌ومیر در انسان‌ها، همواره ترس و واهمه در دل بیماران و اطرافیان‌شان ایجاد می‌کند و اغلب افراد با شنیدن نام این بیماری قالب تهی می‌کنند؛ غافل از این که این هم یک بیماری است مانند دیگر بیماری‌ها و در صورت تشخیص بموقع ممکن است براحتی در مراحل اولیه درمان شود.

زنان و مردان بنا بر تفاوتی که دارند، در بیماری‌ها نیز با یکدیگر متفاوت هستند و انواع سرطان‌های شایع در‌هر‌یک از دو جنس فرق می‌کند. در واقع، سرطان علل اصلی مرگ و میر را در جهان به خود اختصاص می‌دهد و طبق آمارهای ارائه شده سال 2012 حدود 2/8 میلیون نفر بر اثر ابتلا به سرطان جان باخته‌اند. شمار مبتلایان به سرطان طی دو دهه اخیر در دنیا حدود 70 درصد افزایش یافته است. سال 2012، حدود 47 درصد مبتلایان به انواع سرطان را زنان تشکیل می‌دادند و هر سال به ازای هر صد‌هزار‌ زن، 165 زن به سرطان مبتلا می‌شوند.

سال‌ها سرطان سینه رتبه نخست مرگ و میر را در زنان به خود اختصاص داده بود؛ ولی جدیدترین آمارهای جهانی حاکی از آن است که طی سال‌های اخیر این الگو در میان زنان تغییر کرده و به دلیل گرایش روزافزون زنان به استعمال سیگار، شمار زنانی که بر اثر ابتلا به سرطان ریه جان خود را از دست می‌دهند رو به افزایش است. از این رو در حال حاضر سرطان ریه در بسیاری از کشورهای جهان بویژه کشورهای توسعه‌یافته و ثروتمند قاتل درجه یک زنان به شمار می‌رود. گرایش زنان به کشیدن سیگار از حدود چهار دهه پیش آغاز شد و تبعات منفی آن امروز دامنگیر بسیاری از زنان کشورهای مختلف شده است. به عبارتی، شیوع سرطان ریه که امروز در دنیا شاهد آن هستیم، پیامد این گرایش بیش از پیش زنان در طول دهه 1970 به بعد است.

این در حالی است که سرطان سینه در بسیاری از کشورها به وضعیت ثبات رسیده و از چند دهه قبل رو به کاهش است و محققان این روند کاهشی را مدیون تشخیص و درمان زودهنگام می‌دانند و بر این باورند که با تشخیص سریع بیماری در مراحل اولیه و داشتن سبک زندگی سالم می‌توان تا حد قابل‌توجهی شمار مبتلایان به سرطان را در جهان کاهش داد.

محققان معتقدند چنانچه تعداد زنان سیگاری کم شود، میزان ابتلا به سرطان ریه در کشورهای توسعه‌یافته کاهش می‌یابد و شاهد روند کاهشی طی 30 سال آینده خواهیم بود.

بررسی‌ها نشان می‌دهد که سرطان سینه شایع‌ترین سرطان در میان زنان به شمار می‌رود و این در حالی است که سرطان ریه بیشترین علت مرگ و میر در آنها محسوب می‌شود.‌ از دیگر سرطان‌های شایع در زنان می‌توان به سرطان روده بزرگ و مقعد اشاره کرد. این نوع سرطان در زنان 10 درصد سایر موارد سرطان را شامل می‌شود و 9 درصد از زنان بر اثر ابتلا به این بیماری جان می‌سپارند. آمار سرطان روده بزرگ از هر 19 زن، یک زن محاسبه شده است.‌

سرطان رحم از دیگر سرطان‌های شایع زنان به شمار می‌رود که 6 درصد تمام مبتلایان را در بر می‌گیرد. حدود 3 درصد زنان مبتلا بر اثر این بیماری جان خود را از دست می‌دهند. از هر 41 زن، یک مورد ابتلا به سرطان رحم در سال 2008 به ثبت رسیده است.

عوامل تاثیرگذار بر ابتلا به سرطان در زنان

سن و سال: سن عامل مهمی در این میان به شمار می‌رود؛ مثلا زنان 55 سال به بالا بیش از زنانی با سن پایین‌تر به این بیماری مبتلا می‌شوند.

سابقه خانوادگی: تاثیر وراثت در بروز سرطان سینه نقش مهمی ایفا می‌کند. در واقع زنانی که در افراد درجه یک خانواده‌شان مانند مادر، خواهر یا دختر به این بیماری مبتلا هستند، بیشتر در معرض خطر قرار دارند.

نژاد: زنان سفیدپوست بیش از نژاد سیاهپوست در معرض ابتلا به سرطان سینه و مرگ ناشی از این بیماری قرار دارند. احتمال مرگ بالاتر زنان سیاهپوست بر اثر سرطان سینه، به دلیل رشد سریع‌تر تومورهای سرطانی در آنهاست.

علاوه بر این بافت حجیم سینه، شروع قاعدگی پیش از دوازده سالگی و یائسگی قبل از پنجاه و پنج سالگی، باردارنشدن و باروری بعد از سی‌سالگی، هورمون‌درمانی بعد از یائسگی، شیر ندادن به نوزاد، اضافه‌وزن و مصرف غذاهای پرچرب و ورزش‌نکردن خطر ابتلای زنان را به سرطان سینه افزایش می‌دهد.

بیش از 90 درصد سرطان‌های روده بزرگ در سنین 50 سال به بالا اتفاق می‌افتد. بنابراین علاوه بر سن، سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان روده بزرگ، پولیپ یا بیماری‌های التهابی شکمی، استعمال سیگار و مصرف نکردن سبزیجات، میوه‌ها، فیبرها و مصرف غذاهای پرچرب، زنان را در معرض ابتلا به این سرطان قرار می‌دهد.

تغییرات هورمونی بویژه استروژن نقش بسیار مهمی در بالابردن خطر ابتلا به سرطان رحم ایفا می‌کند. عوامل پرخطر این سرطان عبارتند از: تعداد بالاتر از حد معمول سیکل‌های ماهانه، باردارنشدن، استفاده از درمان‌های هورمونی بویژه در زنان یائسه، چاقی و مصرف غذاهای پرچرب، استفاده از برخی داروهای خاص برای درمان سرطان سینه، برخی تومورهای تخمدانی، سندرم تخمدان پلی‌کیستیک، سن و سال، ابتلا به دیابت و سابقه خانوادگی که احتمال بروز سرطان رحم را در زنان بالا می‌برد. (جام جم سرا/ترجمه: ندا اظهری/منابع: Everyday Health و Web MD/سیب، ضمیمه سه شنبه روزنامه جام جم)