هاکلبری فین؛ پسر تنهای رودخانه می‌سی سی پی

به بهانه بازپخش کارتون هاکلبری فین از شبکه پویا نگاهی به این داستان ادبی معروف و اقتباس‌های تصویری از آن می‌اندازیم.

ماجراهای هاکلبری فین یکی از شاهکار‌های نویسنده معروف مارک تواین است که نخستین‌بار ‌ سال 1884 در انگلستان به چاپ رسید. تم اصلی داستان مبارزه با نژادپرستی است. شخصیت اصلی داستان هاکلبری فین، پسر نوجوانی است که به‌تنهایی در یک بشکه نزدیک ساحل زندگی می‌کند. او پدر بدی دارد که در زندگی، بدبختی را نصیب پسرش کرده است. مردم شهر به‌خاطر این پدر، این پسر را هم از خود می‌رانند و به فرزندانشان اجازه نمی‌دهند با او معاشرت کنند. هاکلبری قلب رئوفی دارد و سعی می‌کند به دیگران کمک کند. دوستانش، آنا، بن، جو، باب و بهترین دوستش یعنی تام سایر، این موضوع را درک می‌کنند؛ اما آدم بزرگ‌ها حاضر نیستند حساب او را از حساب پدرش جدا کنند. تا این‌که پس از یک حادثه، هاک توانست خود را به اهالی شهر کوچکشان ثابت کند. در این زمان است که خانم داگلاس، زن ثروتمندی که همسر خود را از دست داده و با خواهرش، خانم واتسون زندگی می‌کرد، سرپرستی او را قبول می‌کند. اما زندگی در خانه خانم داگلاس هم برای هاک غیرقابل تحمل است؛ چون هاک پسر خودساخته‌ای است که فقط با قوانین خودش بارآمده و تحمل دیسیپلین و سختگیری‌های خانم واتسون را ندارد. او به‌‌رغم علاقه‌اش به خانم داگلاس، ترجیح می‌داد دیگر به آن خانه هم برنگردد، بنابراین به جزیره جاکسون که یک جزیره متروکه است می‌گریزد. از طرفی جیم از یکی از برده‌های خانم واتسون نیز می‌شنود که او را می‌خواهند بفروشند، بنابراین شبانه به جزیره جاکسون می‌رود و دوباره در آنجا با هاک روبه‌رو می‌شود. هاک که در همه زندگی هرگز دوستی حقیقی را تجربه نکرده، دوست واقعیش را در جیم کشف می‌کند. او می‌آموزد که نژاد مهم نیست و این که جیم همه کاری برای او انجام می‌دهد. ‌ ابتدا هاک نسبت به جیم احساس فضیلت و برتری دارد و شوخی‌هایی با او می‌کند. اما به این باور می‌رسد که جیم هم احساس دارد. سپس بتدریج به این نتیجه می‌رسد که با وجود این‌که رنگ پوستشان با هم متفاوت است اما شباهت‌های زیادی به هم دارند.‌ به این ترتیب هاکلبری فین با آنچه‌ در همه عمر آموخته می‌جنگد و رفتار درستی که باید با سیاهان داشته باشد را می‌آموزد و تا آنجا پیش می‌رود که تمام قیدها را برای دوستی با جیم کنار می‌گذارد و بین آن دو دوستی واقعی شکل می‌گیرد. ماجراهای هاکلبری فین یک داستان بزرگ و بدون تاریخ و زمان است.

گفته می‌شود هاکلبری داستان بچگی خود مارک تواین است. او این شخصیت را در دیگر داستان معروفش ماجراهای تام سایر خلق کرد و پس از نوشتن داستان ماجراهای هاکلبری فین در چند رمان دیگر نیز به این شخصیت پرداخته است. در اصل هاکلبری دوست صمیمی تام سایر است. پس از چاپ داستان هاکلبری فین در آمریکا با وجود مخالفت‌هایی که با آن صورت گرفت بسیاری نیز از آن تجلیل کردند. برخی منتقدان این کتاب را با شاهکار‌های سروانتس و مولیر مقایسه کردند. نوشتن این داستان هفت سال طول کشید. تاثیر‌گذاری این داستان به حدی بود که ارنست همینگوی در مورد آن نوشت: تمام ادبیات مدرن آمریکا از یک کتاب شروع می‌شود: هاکلبری فین نوشته مارک تواین. قبل از آن چیزی وجود نداشته و تاکنون اثری به این خوبی خلق نشده است.

محبوبیت هاکلبری فین موجب شد‌ سینما از همان سال‌های ابتدای حضورش به این شخصیت بپردازد. پس از ساخته شدن چند فیلم صامت و به تصویر کشیدن رمان تام سایر که هاکلبری فین نیز در آن دیده می‌شد در سال 1939 یکی از معروف‌ترین اقتباس‌های سینمایی از این داستان با بازی میکی رونی در نقش هاکلبری و تهیه‌کنندگی جوزف منکیویچ ساخته شد. در سال 1960 نیز مایکل کورتیس به سراغ این رمان معروف آمد و نخستین فیلم سینمایی رنگی از داستان هاکلبری فین به نمایش در آمد؛ فیلمی که باستر کیتون و تونی راندل نیز در آن ایفای نقش کردند. جوزف باربارا و ویلیام هانا تهیه‌کنندگان معروف برنامه‌های کودک نیز در سال 1968 به سراغ این داستان آمده و مجموعه ماجراهای جدید هاکلبری فین را در 20 قسمت ساختند که از شبکه NBC به نمایش در آمد. در این مجموعه پر هزینه، هاک و دو دوستش در هرقسمت وارد دنیای شخصیت‌های انیمیشن شده و ماجراهای جدیدی را تجربه می‌کنند.

پس از چند اقتباس دیگر از جمله ساخت فیلمی موزیکال در سال 1974، ژاپنی‌ها به سراغ این داستان آمدند.

نخستین تلاش ژاپنی‌ها برای به تصویر کشیدن این داستان، انیمیشن زیبا و خاطره انگیزی است که هم اکنون تکرار آن از شبکه پویا نمایش داده می‌شود. ماجراهای ها کلبری فین که در 26 قسمت 22 دقیقه‌ای به تصویر کشیده شده ساخت کمپانی فوجی ژاپن است و از بسیاری از شبکه‌های معروف تلویزیون اروپا از جمله شبکه رای ایتالیا و زد دی اف آلمان نمایش داده شد. فیلمنامه این انیمیشن را مامورو ساساکی نوشته و آهنگسازی آن را نیز هوری میتسوکو انجام داده است. در سال 1994 نیز انیمیشن ژاپنی دیگری از داستان ها کلبری فین در 26 قسمت ساخته شد. این دو نسخه انیمیشن ژاپنی تنها نسخه‌های انیمیشن از داستان هاکلبری فین تاکنون هستند.‌ از دیگر اقتباس‌های سینمایی این داستان می‌توان به فیلمی اشاره کرد که در سال 1993 به کارگردانی استفان سامرز ساخته شد. در این فیلم الیجا وود- بازیگری که بعد‌ها با بازی در سری فیلم‌های « ارباب حلقه‌ها» مشهور شد- نقش هاکلبری را بازی کرد. پس از آن در سال 1995 فیلم دیگری با نام تام و هاک ساخته و در سینماهای جهان به نمایش درآمد که پیتر هویت انگلیسی که کارگردانی یکی از فیلم‌های گارفیلد را نیز در کارنامه خود دارد آن را ساخته است.

این داستان معروف مارک تواین دو بار نیز درصحنه تئاتر برادوی توسط جان برادن و راجر میلر به نمایش در آمده است.

لادن بهبودی - جام جم