«معاملات فردایی» در بازار ارز

به گزارش خبرنگار جام‌جم، هم‌اکنون دلالان و واسطه‌ها از برخی ترفندهای ریسک‌دار برای تعیین نرخ ارز استفاده می‌کنند. یکی از این روش‌ها توافق برای تعیین قیمت ارز در آینده است. حال این آینده می‌تواند همین فردا باشد یا چند ماه بعد. در این حالت دو طرف برای تعیین قیمت ارز در تاریخ مشخصی توافق کرده، بی‌آنکه پولی ردوبدل شود یا ارزی مبادله گردد. بدین ترتیب طرفین ریسک عدم تحقق پیش‌بینی خود را پذیرفته‌اند.

این نوع معاملات بسیاری اوقات با دامن زدن به توقعات و انتظارات نسبت به افزایش قیمت ارز در آینده، به رشد قیمت‌ها منجر می‌شود. به این نوع معاملات، معاملات فردایی نیز گفته می‌شود.

مدیر یکی از صرافی‌ها در تهران در خصوص چگونگی فعالیت افراد غیرمجاز و روش انجام معاملات فردایی به جام‌جم گفت: این افراد دلار را که مثلا امروز 3400 تومان بود، برای فردا به قیمت 3420 تومان معامله می‌کردند.

وی افزود: حال اگر روز بعد قیمت بالا رفته بود که معمولا این اتفاق می‌افتاد، از مابه‌التفاوت آن سود می‌کردند اما اگر قیمت پایین‌تر می‌آمد قیمت را پرداخت می‌کردند. به نوعی این افراد ریسک نوسان قیمت را تحمل می‌کردند. به این معاملات، معاملات فردایی می‌گویند.

مدیر یک صرافی دیگر نیز در این باره به جام‌جم گفت: زمانی که نفت در بودجه 72 دلار تنظیم می‌شود و قیمت واقعی نفت نزدیک به 45 دلار است، بانک مرکزی باید روی معاملات کاذب ارز نظارت بیشتر و آنها را تحت کنترل داشته باشد.

همچنین مدیر یکی دیگر از صرافی‌های تهران در گفت‌وگو با جام‌جم با اشاره به برخی ترفندهای دلالان در بازار ارز افزود: در بازار یکسری افراد حضور داشتند که با زد و بند‌های فراوان و حتی از طریق شبکه‌های اجتماعی مانند وایبر و واتس‌آپ و غیره در ساعات غیرکاری معامله ارز انجام می‌دادند و یا با این روش به یکدیگر اطلاع‌رسانی کرده و نرخ بازار را به سمتی که قصد داشتند هدایت می‌کردند.

وی اضافه کرد: ترفند این افراد به این طریق بود که قیمت بازار را رو به بالا نشان می‌دادند و طوری وانمود می‌کردند که همه خریدارند. بعد به یکباره موضعشان تغییر می‌کرد و قیمت را پایین‌تر اعلام می‌کردند. درست در زمانی که نوسان کاهشی شروع می‌شد، خرید این افراد کلید می‌خورد و بعد با همین ترفند با قیمت بالاتر به افرادی که نیاز داشتند عرضه می‌کردند.

مدیر این صرافی تصریح کرد: افراد غیرمجاز اصطلاحی داشتند به این مضمون که «بازار را به آتش بکشید!». بعد از آن این افراد فقط 5 ریال روی هر دلار می‌کشیدند و در بازار اعلام می‌کردند و فکر و جو بازار را تغییر می‌دادند. از آنجا که افرادی که به ارز نیاز دارند یک دلار و دو دلار تهیه نمی‌کنند و ارز در مبالغ بالا دریافت می‌کنند، سود خوبی عاید این افراد غیرمجاز می‌شد.

وی با اشاره به این‌که در گذشته نیز تنها صرافی‌های مجاز در ساعات اداری و به صورت نقدی معامله انجام می‌دادند، گفت: افراد غیرمجاز از ساعت پنج به بعد کارشان آغاز می‌شد اما با اجرای این ابلاغیه معاملات باید فقط در زمان اداری صورت گیرد که به این ترتیب دست افراد غیرمجاز برای سودجویی کوتاه می‌شود و 100 درصد موثر خواهد بود.

سرانجام این نوع سوداگری‌ها آن‌قدر افزایش یافته که بانک مرکزی را به واکنش جدی واداشته است.

ممنوعیت معاملات فردایی

به گزارش خبرگزاری‌ها، معاون ارزی بانک مرکزی در این باره از اقدامات این بانک برای جلوگیری از معاملات فردایی خبر داد و گفت: با تدوین مقررات ناظر بر عملیات ارزی اقدامات جدید برای ساماندهی بازار ارز آغاز شده و از معاملات فردایی و غیرقانونی جلوگیری می‌شود.

غلامعلی کامیاب با بیان آن‌که در برخی معاملات در واقع تسویه‌ای انجام نمی‌شود و این معاملات به «معاملات فردایی» معروف هستند، افزود: در قالب معاملات فردایی افراد محدودی با صدای بلند در بازار قیمت تعیین می‌کنند و در واقع نوعی دلالی غیرمجاز انجام می‌دهند.

وی اظهار کرد: همچنین افرادی نزدیک به زمان بسته شدن بازار و حتی بعد از این زمان با اقدامات خود نرخ‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهند، ضمن آن‌که بسیاری از معاملات کنونی در بازار ارز صوری هستند که این معاملات به نوسانات ارزی و سوءاستفاده از این نوسانات دامن می‌زند.وی ادامه داد: بانک مرکزی برای جلوگیری از این مشکلات، اقدام به تدوین و ابلاغ مقررات ناظر بر عملیات ارزی صرافی‌ها کرد تا دخالت عوامل غیرمجاز در بازار ارز و نوسانات در این بازار کمتر شود.

معاون ارزی بانک مرکزی تصریح کرد: برهمین اساس این مقررات برای نخستین بار و با هدف ایجاد شفافیت در معاملات ارزی تدوین و با ثبت در تارنمای بانک مرکزی ابلاغ شد که براساس آن این قبیل معاملات منع و از دلالی‌های غیرقانونی جلوگیری می‌شود.

وی با بیان آن‌که افرادی که مجوز ندارند نباید در سایت‌ها اقدام به اعلام نرخ‌های بازار کنند، گفت: تاکنون برای اعلام نرخ ارز در بازار فرایند مشخصی وجود نداشت، اما با مقررات جدید کانون صرافان باید هر ساعت نرخ متوسط موزون را اعلام کند تا این نرخ ملاک معاملات شود.

وی افزود: برای این منظور شبکه سنا در صرافی‌های مجاز نصب شده که با آن صرافان میزان و نرخ معاملات انجام شده را دریافت می‌کنند.

صرافان در ساعات کاری مجاز به معامله هستند

معاون ارزی بانک مرکزی همچنین با تاکید بر این‌که، معاملات عمده بیش از 10 هزار دلار مبنای تعیین نرخ ارز است، گفت: این معاملات باید صرفا در ساعات کاری صرافی‌ها انجام شود.

کامیاب افزود: ابلاغیه این مقررات برای کانون صرافان ارسال و میان صرافی‌های مجاز نیز توزیع می‌شود.

وی با بیان آن‌که بخش نظارتی بانک مرکزی بر حسن اجرای این مقررات نظارت می‌کند، تصریح کرد: این ابلاغیه به سایر دستگاه‌ها همانند دادستانی و نیروی انتظامی نیز ارسال شده است.

کامیاب افزود: کانون صرافان باید در چند روز آینده برای اعلام هر ساعت نرخ ارز و گزارش عملکرد واقعی بازار اقدام کند ضمن آن‌که این کانون باید هر روز متوسط نرخ معاملات روز قبل را نیز اعلام کند.

وی با بیان این‌که، براساس این مقررات می‌توان با صرافی‌های غیرمجاز برخورد قانونی کرد، تاکید کرد: مطابق ضوابط ابلاغ شده دلالان مجاز به انجام معاملات ارزی نیستند و بصراحت از این کار منع شده‌اند.

از سوی دیگر، دبیرکل کانون صرافان با بیان این‌که از هفته آینده طبق دستورالعمل مقررات ناظر بر عملیات ارزی صرافی‌ها نرخ انواع ارز از سوی کانون اعلام خواهد شد، گفت: هرگونه اعلام نرخ از سوی افراد و سایت‌های دیگر غیرمجاز است.

احمد لواسانی در گفت‌وگو با تسنیم در ارتباط با دستورالعمل ابلاغی بانک مرکزی مبنی بر مقررات ناظر بر عملیات ارزی صرافی‌ها، اظهار کرد: طبق این دستورالعمل کانون صرافان باید نرخ انواع ارز را در سایت رسمی خود اعلام کند که هم‌اکنون مقدمات این کار انجام شده و از هفته آینده رسماً اجرایی می‌شود.

وی با بیان این‌که نرخ‌های اعلامی از سوی کانون صرافان براساس معاملات واقعی انجام شده خواهد بود، تصریح کرد: معاملات انجام شده در صرافی‌ها و فاکتورهای صادره در سایت سنا ثبت می‌شود و کانون صرافان با معدل‌گیری این نرخ‌ها بناست نرخ‌های ارز را در سایت قرار دهد.

دبیرکل کانون صرافان در پاسخ به این‌که نرخ ارزها براساس چه‌معیارهایی تعیین خواهد شد، تأکید کرد: معاملات قطعی معیار کانون برای درج نرخ انواع ارز در سایت خواهد بود نه معاملاتی که می‌خواهند انجام دهند.

طبق ماده 8 مقررات ناظر بر عملیات ارزی صرافی‌ها، کانون صرافان مکلف است در محدوده زمانی هر یک ساعت یک بار میانگین موزون نرخ خرید صرافی‌ها و میانگین موزون نرخ فروش صرافی‌ها را محاسبه و در تارنمای خود اعلام کند. نرخ‌های اعلام شده میانگین موزون معاملات انجام شده در یک ساعت است و شامل معاملات کل روز نمی‌شود.

گروه اقتصاد - روزنامه جام جم