روزهای نفسگیر بدون دستشویی

جام جم سرا: یک سال پیش به مناسبت این روز نوشتیم ایران سرویس بهداشتی عمومی کم دارد، نوشتیم مردم اگر در خیابان و جاده تنگشان بگیرد (در غالب موارد) یک دستشویی ششدانگ پیدا نمی‌کنند، تازه نیم بندش را هم نمی‌یابند که بعد هم نوشتیم چون این چنین است برای آدم‌های به بن‌بست رسیده فقط این راه می‌ماند: خجالت را قورت دهند و شرم را به کناری بیندازند و بروند پشت بوته‌ای، درختی، ساختمان خرابه‌ای، پس کوچه‌ای، گودالی. دربه‌در دنبال دستشویی، حکایت خیلی از کسانی است که در شرایطی اورژانسی گیر کرده‌اند، اما راهی برای تسکین خود ندارند. یک دستشویی بهداشتی این جور وقت‌ها بهتر از صد لنگه کفش در بیابان است، ولی سرویس‌های بهداشتی کم است و سرویس‌های تمیز و امن، کمتر از آن.

این کمبود البته مشکلی جهانی است و آنچنان فراگیر که امسال نیز مثل سال‌های قبل، دبیرکل سازمان ملل را به صدور یک پیام کتبی واداشته است. بان کی‌مون می‌گوید از هر سه زن در جهان یک نفر به سرویس بهداشتی دسترسی ندارد و تعداد زنان و دخترانی که دستشان به توالت‌های سالم و بهداشتی نمی‌رسد، یک میلیارد و 250 میلیون نفر است. زنان و مردان البته در این موضوع با هم اشتراک دارند به طوری که دستشویی‌های بهداشتی از دسترس همین تعداد مرد نیز خارج است.

بخش کوچکی از این جمعیت 5/2 میلیارد نفری نیز در کشور ما زندگی می‌کنند، مردمی که وقتی نیاز به دستشویی مستاصلشان می‌کند به هر چهاردیواری دردار و بی‌در، حتی مخروبه رضایت می‌دهند. ولی با این حال تعداد کسانی که حاضر نیستند در هر شرایطی خود را تخلیه کنند نیز کم نیست که این عده بناچار به کلیه‌ها و مثانه‌ها فشار می‌آورند به امید یافتن یک دستشویی تمیز. این فشارهای بیجا به بدن، همان نکته‌ای است که سازمان جهانی توالت به آن انتقاد دارد و آن را عامل گسترش بیماری‌های عفونی می‌داند. سازمان ملل نیز دغدغه دفع بهداشتی فضلاب را دارد و نگران انتشار آلودگی‌های ناشی از فضولات انسانی در کره زمین است، یعنی همان کاری که عده‌ای از ما در غیبت دستشویی‌های بهداشتی و تمیز برای نجات از زیر فشار به آن دست می‌زنیم.

مریم خباز - گروه جامعه