یکی از بزرگترین درسهای واقعه عاشورا، نه مذاکره! بلکه فداکاری در راه قرآن و ایثار و مقاومت حداکثری در برابر ظلم و در مسیر حق است.
از دیگر درسهای عاشورا، ماجرای حر بن یزید ریاحی و گذشتن از خطا و خطاکار است، هرچند آن خطا همراهی با یزید و بستن راه خاندان اهل بیت باشد البته خطایی که مرتکب آن خاکسارانه به خطای خود معترف شود و برای جبران آن تا پای جان و استقبال از شهادت حرکت کند و نه خطاکاری که نهتنها خطای خود را قبول ندارد بلکه با وقاحت، دیگران را متهم به خطا میکند و بدون هرگونه اظهار ندامتی طلبکارانه خواستار بازگشت است!
درس دیگر عاشورا «نه» گفتن عباس بن علی به اماننامه شمر است؛ هرچند ممکن است برخی امروز آن حرکت مردانه و شجاعانه علمدار کربلا را تندروی و اقدامی افراطی قلمداد کنند!
اما عاشورا فقط حاوی درسهای بزرگ نیست و عبرتهای تکاندهندهای را هم در خود دارد.
عبرتهایی مثل چرایی و چگونگی انحراف مرکز جهان اسلام از اصل و راه حقیقی خود پس از 50 سال؟ انحرافی که فداکاریی با چنان عظمت و البته تلخ و سنگینی را برای افشای آن و بازگرداندن اسلام در مسیر درست خود ضرورت بخشید.
عبرت دیگر ماجرای بینظیر عاشورا، چرایی عدم همراهی اکثریت مردم با فرزند رسول خدا بود. آن جامعه، جامعهای مسلمان و اهل نماز و حج بود اما یک ایراد بزرگ داشت و آن نشناختن دشمن و بیبصیرتی در تشخیص وظیفه بود.
موضوع دشمنان داخلی و خطر سهمگین آنها از دیگر عبرتهای واقعه عاشوراست. دوستان دیروز چرا و چگونه به دشمنان امروز تبدیل شدند؟ شمر یاور علی (ع) در جنگ صفین و جانباز اسلام، چرا و چگونه در مقابل فرزند علی ایستاد و سر از بدن او جدا کرد؟ در برخی صحابی پیامبر که علاقه ایشان به امام حسین(ع) را دیده بودند و حقانیت فرزند رسول خدا برای آنها مسلم بود، چه انحرافی بهوجود آمده بود که دست یاری او را کوتاه کردند و ندای هل من ناصر او را بیپاسخ گذاشتند یا حتی در سپاه ابن زیاد قرار گرفتند و دستشان به خون حسین بن علی آغشته شد؟ رفاه زدگی و چرب و شیرین دنیا چگونه مبارزان و مجاهدان صدر اسلام را آلوده کرد تا جایی که حرام و حلال برایشان یکسان شد و دیگر پذیرای سخن حق نبودند؟ و دهها چرا و چگونه دیگر که از فرصت محرم و حضور مردم در مراسم عزاداری سالار شهیدان باید حداکثر استفاده را برای تبیین این موضوعات و پاسخ به این سؤالات برد و اجازه نداد این فرصت بینظیر با حرکتهایی صوری و بیعمق،کمبهره از دست برود.
مهدی فضائلی
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگوی «جامجم» با نماینده ولیفقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران عنوان شد