از دیرباز استان یزد را به واسطه سابقه معنوی و علقه های دینی مردمانش، به درستی «دارالعباده» لقب داده اند و این مهم، به همان اندازه که مایه مباهات مردمان یزد می شود، مسئولیت مردم و مسئولان را در پاسداشت این افتخار سترگ سنگین می کند.
به طور قطع غفلت از لوازم لاینفک عنوان دارالعباده در سیره و سبک زندگی شخصی و اجتماعی، می تواند در درازمدت «دارالعباده» را از مسمای برازنده خود تهی کند.
در دارالعباده یزد توجه به برخی موارد برای مردم در اولویت بود و سنت ها و آدابی، با مردم این دیار عجین بود که از آن جمله می توان به مسئله مهم ازدواج و تشکیل خانواده همچنین حراست و حفظ بنیان مقدس خانواده اشاره کرد.
قبح طلاق در یزد شکسته شده است
به رغم سابقه درخشانی که یزدیها در اقصی نقاط این استان در مواردی همچون پایداری خانواده ها و حفظ بنیان خانواده به هر قیمتی دارند، متاسفانه چندی است قبح برخی مسائل در استان یزد شکسته شده و هرگونه سهل انگاری و فقدان برنامه های مدوّن و کاربردی در این زمینه، پیامدهایی ناگوار را برای استان یزد رقم خواهد زد که از جمله این مسائل می توان به رشد آمار طلاق در استان یزد اشاره کرد.
آمارهای منتشر شده از سوی ثبت احوال استان یزد در زمینه آمار طلاق و ازدواج در این استان تکان دهنده بود و تامل و تفکر همگان را بر می انگیخت.
سید محمد طباطبایی، مدیر کل ثبت احوال استان یزد با اعلام آمار وقایع چهارگانه در استان یزد و مقایسه این آمار در شش ماه نخست امسال با شش ماه نخست سال گذشته، گفت: آمار ثبت ازدواج استان در شش ماهه نخست امسال در مقایسه با مدت مشابه سال قبل 18 درصد کاهش و آمار طلاق نیمه اول امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته سه درصد رشد داشته است.
در یزد به ازای هر 8 ازدواج یک طلاق ثبت میشود
وی افزود: در استان یزد به ازای هر هشت ازدواج یک طلاق ثبت می شود و در کشور به طور متوسط به ازای هر پنج ازدواج یک مورد به طلاق میانجامد.
اگرچه کاهش آمار ازدواج به کاهش آمار جمعیت در آستانه ازدواج نسبت داده می شود و تا حدودی قابل توجیه به نظر می رسد اما آمار طلاق و بدتر از آن رشد مداوم آن، زنگ خطری جدی را به صدا درآورده است و نمی توان به این دل خوش داشت که آمار طلاق در یزد هنوز از بسیاری از استانها پایین تر است و این آمار نسبت به میانگین کشوری پایین تر است زیرا استان یزد دارای چنان پیشینه ای غنی از فرهنگ رفق و مدارا و خانواده محوری است که حتی آمار پایین متلاشی شدن خانواده ها هم برای چنین فرهنگی بسیار ناگوار خواهد بود.
پایین بودن آمار طلاق یزد نسبت به سایر استانها نباید مسئولان را غافل کند
جایگاه به نسبت مطلوب استان یزد در زمینه آمار جدایی زوجین، در مقایسه با استان های دیگر نباید مسئولان را از فاجعه ای که هویت فرهنگی استان را در معرض تهدید قرار داده غافل کند بلکه برای پی بردن به عمق فاجعه، باید به اصالت های ناب فرهنگی مردم یزد نگریست و رشد آمار طلاق را در همین تراز به ارزیابی نشست.
طبیعی است پدیده دردناک طلاق، پیامدهای ناگوار متعددی را نیز در کنار خود به دنبال خواهد داشت که افزایش کودکان طلاق و نابسامانی های عاطفی، شخصیتی و گاه اخلاقی از جمله این پیامدها به شمار می آید و می تواند در کوتاه مدت و میان مدت، وضعیت فرهنگی استان را در زمینه های دیگر نیز با رخدادهای تلخ و ناخوشایند دست به گریبان کند.
شاید بتوان یکی از عوامل اصلی رشد طلاق در استان یزد را ناهمگونی های فرهنگی دانست زیرا از زمانی که موج مهاجرت به استان یزد بالا گرفته، ازدواج های یزدی ها با افراد غیربومی نیز افزایش یافته و این امر سبب بروز برخی اختلافات فرهنگی و در نهایت طلاق شده است.
نیمی از طلاق های ثبت شده در یزد حاصل ازدواج یزدی ها با غیر بومی هاست
بر اساس آمار اعلام شده، حدود نیمی از طلاق های ثبت شده در استان، دست کم یکی از زوجین از غیربومیان مهاجر به استان بوده اند و این نشان می دهد که مردم استان یزد، همچنان قداست بالایی برای نهاد خانواده قائلند و می توان با برنامه ریزی های جامع و کارشناسی شده کاربردی در ابعاد فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی در رده ها و طیف های گوناگون، گام های مؤثری در زمینه مهار و سپس کاهش آمار از هم پاشیدگی خانواده ها در استان یزد برداشت.
گرچه کارشناسان و صاحب نظران امر، عوامل طلاق را دسته بندی کرده و هر یک را به طور جداگانه آسیب شناسی کرده اند، اما به نظر می رسد تاکنون هیچ یک از این موارد نتوانسته آنگونه که شایسته است از بروز این پدیده شوم جلوگیری کند.
معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری استان یزد نیز گفت: افزایش آمار طلاق منحصر به استان یزد نیست و در دهه اخیر، رشد آمار طلاق در تمام نقاط کشور را شاهد بوده ایم.
اعتیاد و دخالت اطرافیان بیشترین عوامل طلاق در استان یزد
علی اصغر رفاهی با بیان اینکه در پرونده های تشکیل شده در دادگستری یزد، عوامل متعددی عامل طلاق بوده اند، گفت: از مهمترین این دلایل در استان یزد می توان به اعتیاد، خیانت، دخالت اطرافیان، طلاق عاطفی و اختلالات جنسی اشاره کرد.
وی افزود: بر اساس آنچه در پرونده های طلاق استان یزد مشاهده می شود، به نظر می رسد طلاق های یزد بیشتر متاثر از پدیده اعتیاد و دخالت اطرافیان در زندگی زوجهای جوان است.
رفاهی با بیان اینکه افزایش آمار طلاق زنگ خطری برای استان یزد به شمار می رود، گفت: به دلیل این احساس خطر، از چندی پیش طرحی در استان یزد در حال اجراست که بر اساس آمارهای موجود، این طرح توانسته آمار طلاق در استان را تا حد قابل توجهی کاهش دهد.
وی افزود: بر اساس این طرح، هر زوجی که برای طلاق مراجعه و در دستگاه قضایی تشکیل پرونده می دهند، قبل از هر اقدامی برای مشاوره به مراکز مشاوره رایگان بهزیستی ارجاع می شوند و پس از چند جلسه مشاوره، آنگاه به پرونده آنها رسیدگی می شود.
معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری استان یزد گفت: خوشبختانه تعداد زیادی از این پرونده ها پس از انجام مشاوره به صلح و سازش می انجامد و باز هم خوشبختانه، صلح و سازش بسیاری از آنها پایدار است.
طرح موفق دادگستری یزد و اختلافهایی که به صلح و سازش ختم می شود
وی افزود: این طرح با انعقاد تفاهمنامه ای میان دادگستری استان و بهزیستی یزد اجرا شد و مرکز تحکیم بنیان خانواده در این استان شکل گرفت.
رفاهی، میزان موفقیت اجرای این طرح را 40 درصد اعلام کرد و افزود: این طرح اکنون برای سایر استانها نیز به عنوان یک الگو مطرح شده و در بسیاری از استانها به مرحله اجرا درآمده است.
به نظر می رسد این طرح ها در کنار ارائه برخی مهارت ها قبل از ازدواج می تواند تا حد زیادی از آمار طلاق در استان یزد بکاهد.
حتی اگر بتوان از بروز یک طلاق هم جلوگیری کرد، به طور قطع توانسته ایم از بروز بسیاری از ناهنجاری های دیگر جلوگیری کنیم بر این اساس حتی اگر موفقیت برخی از طرح ها، 10 درصد باشد، طرح به طور قطع ارزشمند خواهد بود.
سکوت در برابر پدیده طلاق و دست روی دست گذاشتن، سرانجام خوشی برای استان رقم نخواهد زد و همگان از خانواده ها تا مسئولان باید به آسیب شناسی علل طلاق پرداخته و بحران هایی که سبب بروز این پدیده شوم می شوند را در زندگی زوج ها حل کنند.(مهر)
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگوی «جامجم» با نماینده ولیفقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران عنوان شد