تحرک غیر قانونی «کانون نویسندگان ایران»

به گزارش جام‌جم، وقتی سیدعباس صالحی، معاون فرهنگی وزارت ارشاد اواخر سال گذشته از پوست‌اندازی کانون نویسندگان ایران و فعالیت آن سخن گفت، شاید فکرش را نمی‌کرد که چند ماه بعد تعدادی از نویسندگان، شاعران و مترجمان کانون منحله نویسندگان ایران گردهم آیند و مجمع عمومی و انتخابات برگزار کنند.

در این جلسه که به ریاست سنی علی بابایی و حضور فرخنده حاجی‌زاده به عنوان هیات رئیسه برگزار شد، رضا خندان (مهابادی)؛ حسن اصغری، علی‌اشرف درویشیان، مهدی غبرایی و بکتاش آبتین به عنوان اعضای اصلی هیات دبیران انتخاب شدند و حافظ موسوی، علی عبداللهی، علیرضا اجباری، حمید یزدان‌پناه و فانوس بهادروند هم اعضای جانشین کانون نویسندگان ایران شدند.در همین باره سراغ حافظ موسوی، شاعر و یکی از اعضای جانشین کانون نویسندگان رفتیم، او با اشاره به مجمع روز جمعه این کانون گفت: قرار بود چند دوره این جلسه برگزار شود که هر بار به تعویق می‌افتاد تا این‌که بالاخره جلسه مجمع روز جمعه برگزار و اعضا مشخص شدند.

موسوی در پاسخ به این پرسش که آیا تشکیل جلسه کانون نویسندگان به صورت قانونی برگزار شده یا خیر، گفت: من حقوقدان نیستم و از این مسائل سر در نمی‌آورم. فقط می‌دانم یک سری نویسنده جمع شدند و هیات دبیران خود را انتخاب کردند و این موضوع نیازی به مجوز ندارد، البته بهتر است شما تا روز چهارشنبه صبر کنید تا سخنگوی کانون این مباحث را پاسخ دهد.

علی عبداللهی، نویسنده و مترجم هم که در جلسه اخیر کانون نویسندگان به عنوان یکی از اعضای جانشین انتخاب شده است، می‌گوید: برای برگزاری این جلسه با مانعی روبه‌رو نبودیم. این جلسه در خانه‌ای شخصی برگزار شد. مشکل ما این بود که طی 12 سال گذشته سالنی برای برگزاری این جلسه در اختیار ما قرار نمی‌گرفت.

او در مورد فعالیت کانون هم توضیح می‌دهد: براساس آنچه در اساسنامه کانون آمده، کانون نویسندگان یک نهاد صنفی است و وابستگی سیاسی به هیچ گروهی ندارد. این کانون کم وبیش همواره فعال بوده و حمایت از نویسندگان، آزادی بیان، مسائل صنفی یا موضعگیری در مورد مسائل روز از فعالیت‌های این نهاد صنفی محسوب می‌شود.

این مترجم درباره جایگاه حقوقی کانون نویسندگان می‌افزاید: تا جایی‌که من اطلاع دارم و از سال 77 که عضو کانون شدم، این کانون مجوز نداشته و دنبال کسب مجوز هم نبوده است.

بی‌اطلاعی وزارت ارشاد

این‌که چرا و چگونه نشست یک نهاد صنفی با عنوان کانون نویسندگان ایران،‌ برگزار می‌شود و اعضای آن هم احساس نمی‌کنند نیازی به مجوز دارند با محمدرضا وصفی، مدیر دفتر تشکل‌ها و مجامع فرهنگی ـ هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در میان گذاشتیم، او درخصوص مجوز کانون نویسندگان به خبرنگار ما می‌گوید: ما در دفتر تشکل‌ها و مجامع، مجوز فعالیت می‌دهیم و نه مجوز تأسیس. جاهایی که مجوز تاسیس داشته باشند، مجوز فعالیت خود را از ما دریافت می‌کنند. جاهایی هم که اصلا مجوز تاسیس نداشته باشند، باید فرآیند خود را از ابتدا طی کنند.

او با اظهار بی‌اطلاعی از وضع مجوز کانون نویسندگان ادامه می‌دهد: درباره منع قانونی تشکیل جلسه این کانون دستگاه‌های نظارتی باید اطلاع‌رسانی کنند. او بلافاصله می‌افزاید: مراجعه‌ای از سوی کانون طی سال‌های گذشته و اکنون برای دریافت مجوز فعالیت از این دفتر صورت نگرفته است.

مروری بر فعالیت‌های کانون پس از انقلاب

روز گذشته همزمان با انتشار خبر برگزاری مجمع عمومی این کانون، خبرگزاری مهر به مرور فعالیت‌های کانون نویسندگان ایران پس از پیروزی انقلاب پرداخت، که براساس این گزارش، در فروردین 1358 مجمع عمومی کانون نویسندگان برای نخستین‌بار برگزار شد. انجام انتخابات هیات دبیران دستور کار این جلسه بود. در این انتخابات احمد شاملو، غلامحسین ساعدی، اسماعیل خویی، محسن یلفانی و باقر‌پرهام به عنوان اعضای اصلی و سیاوش کسرایی و هوشنگ گلشیری به عنوان اعضای علی‌البدل برگزیده شدند.

یکی از مواضع کانون در سال‌های ابتدایی انقلاب اسلامی مخالفت با انقلاب فرهنگی در دانشگاه‌ها بود و بیانیه‌های متعدد در محکوم کردن آرمان‌های مردم و انقلاب منتشر کرد که سرانجام در اردیبهشت 1360 محل کانون در خیابان مشتاق به تصرف مردم و نیروهای انقلابی درآمد و در تیرماه به حکم دادگاه این کانون تعطیل و از فعالیت آن جلوگیری شد.

کانون نویسندگان همچنین بشدت از سازمان تروریستی منافقین و گروهک‌های مارکسیستی افراطی حمایت می‌کرد همچنان که شماری از اعضای آن نقش پررنگی در دامن زدن به آشوب‌های خیابانی و غائله گروهک‌ها در مناطق مرزی داشتند.

آنها همچنان که حامی سازمان منافقین و فدائیان خلق در انتخابات مجلس بودند، در هفته‌های آخر قبل از ورود سازمان منافقین به مرحله نظامی و تروریستی نیز از این سازمان جانبداری کردند. همین رفتارها موجب اعلام انحلال کامل کانون شد تا این‌که عطاءالله مهاجرانی ـ وزیر وقت ارشاد ـ در سال 78 و به‌طور غیرقانونی اجازه فعالیت این گروه شبه‌صنفی را داد. با این حال، مهاجرانی اسفند سال 80 و در حالی که رئیس مرکز گفت‌وگوی تمدن‌ها بود، تصریح کرد: کانون نویسندگان غیرقانونی است و رسمیت ندارد.