آفت ‌های دهانی در کودکان

جام‌جم‌سرا: ضایعات داخل دهانی در سنین نوزادی معمولا علت قارچی دارد و قارچ «کاندیدا» از عوامل مهم ایجاد‌کننده آن است.

نوازادن مبتلا معمولا به بیماری خاصی مبتلا نیستند و علت این ضایعات در آنان رعایت نکردن بهداشت یا استفاده از پستانک است حتی در دهان نوزادان مادرانی که فقط از شیر خود نوزادشان را تغذیه می‌کنند، ممکن است ضایعات قارچی رخ دهد و به عفونت قارچی و زخم در پستان مادرشان منجر شود.

در این‌گونه موارد رعایت بهداشت محیط نوزاد، وجود تهویه کافی، ممانعت از وجود رطوبت زیاد در محیط، شست‌وشوی لباس‌ها و ملحفه نوزاد و خشک‌کردن کامل آنها، حمام روزانه مادر و استفاده از داروهای ضدقارچی موضعی در دهان نوزاد و روی پستان مادر، استفاده نکردن از پستانک و شست‌وشوی مرتب نوزاد بعد از دفع با آب ساده پیشنهاد می‌شود.

در اکثر موارد، بهبودی در این کودکان قطعی است. عوامل ویروسی و میکروبی نیز می‌تواند در سنین بالاتر باعث ضایعات داخل دهانی شود.

ویروس تبخال نیز می‌تواند در کودکان کم سن باعث ایجاد تب و ضایعات منتشر و زخمی در دهان شود و کناره‌های خارجی دهان و انگشت نیز ممکن است دچار همین ضایعات شود.

این بیماری معمولا خودبه‌خود بهبود می‌یابد، ولی در صورت وجود مشکل زمینه‌ای مانند نقص ایمنی یا در موارد شدید ابتلا، درمان ضد ویروسی لازم است.

ویروس‌های دیگر که باعث عفونت‌های تنفسی و ضایعات جلدی می‌شود، ممکن است کودک را دچار ضایعات داخل دهانی کنند که وجود این ضایعات پزشک را در تشخیص این بیماری کمک خواهد کرد.

بیماری آبله‌مرغان نیز که ضایعات جلدی مشخص دارد، ممکن است همراه با ضایعات در مخاط و ناحیه تناسلی باشد که در مواردی شدید و آزاردهنده است.

عفونت‌های باکتریایی داخل دهانی ممکن است به دنبال رعایت نکردن بهداشت، سوءتغذیه شدید، مشکلات سیستم ایمنی، خرابی شدید دندان‌ها و التهاب لثه‌ها رخ دهد.

معمولا در این موارد دهان بدبو است و ضایعات زخمی و بافت‌های مرده در دهان وجود دارد. در چنین مواردی ممکن است نیاز به بستری شدن کودک در بیمارستان وجود داشته باشد.

کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی مانند آهن، اسیدفولیک، و یتامین‌های B12 ، B2 و C نیز با زخم‌های دهانی همراه است.

بعضی از بیماری‌های دیگرمانند لوپوس و سندرم بهجت هم وجود دارد که با عامل عفونی خاصی ارتباط ندارد و با علائم دیگر مثل ورم مفاصل، ضایعات جلدی، التهاب چشم، ضایعات در ناحیه تناسلی، تب‌های مکرر، اشکالات خونی و مشکلات گوارشی همراه است که با درمان‌های معمولی بهبود پیدا نمی‌کند.

در این کودکان بررسی‌های بیشتر و اقدامات تکمیلی لازم است. فراموش نکنید در صورت عود مکرر آفت‌های دهانی و همراهی با تب‌های مکرر یا وجود دیگر علائم گفته شده نیاز به بررسی بیشتر وجود دارد و توصیه می‌ شود پیگیری بیشتر از سوی خانواده صورت پذیرد.

دکتر فریبا شیروانی - متخصص اطفال و فوق‌تخصص عفونی اطفال