فرار بیمه‌ها از جراحی‌های میلیونی ناباروری

جام جم سرا: هزینه‌‌های درمان ناباروری از ابتدایی‌ترین مراحل گرفته تا پیشرفته‌ترین دوره‌های درمان آنقدر سنگین می‌شود که بسیاری از زوج‌ها برای پرداخت آن متحمل هزینه‌های کمرشکن می‌شوند و گاه چاره‌ای برای‌شان نمی‌ماند جز این‌که مراحل درمان را نیمه‌کاره رها کنند.

هرچند در سال‌های اخیر گلایه‌های زوج‌های نابارور از هزینه‌های سنگین درمان موجب شد تا مسئولان شورای عالی بیمه به هر ترتیبی شده بیمه‌ها را مجاب کنند که با تمام مقاومت‌های موجود حداقل بخشی از هزینه‌های درمان ناباروری را تقبل کنند، اما هنوز هم روش‌های درمانی پیشرفته تر مانند اعمال جراحی درمان ناباروری، سنگ بزرگی پیش پای بسیاری از زوج‌های نابارور با درآمد متوسط و رو به پایین شده که از میان برداشتن آن به این راحتی‌ها برای‌شان ممکن نیست.

اعلام خبر پوشش 90 درصدی هزینه‌های مربوط به جراحی‌های ناباروری در مراکز درمانی دولتی که روز گذشته از سوی نایب‌ رییس هیات‌مدیره سازمان بیمه سلامت مطرح شد هرچند اتفاق خوبی در درمان ناباروری بود، اما به نظر می‌رسد هنوز بیمه‌ها حاضر نیستند آنجا که موضوع اعمال جراحی پیشرفته با هزینه‌های میلیونی پیش کشیده می‌شود، دست زوج‌های نابارور را بگیرند و در این باره مسئولیت بپذیرند.

50 درصد زوج‌های نابارور، نیازمند جراحی

درمان‌هایی با هزینه بالا که معمولا به زوج‌های نابارور توصیه می‌شود هیچ‌کدام تضمینی در رسیدن به نتیجه دلخواه ندارد و به‌نظر می‌رسد این نوع درمان‌ها بیشتر به ریسک شبیه است تا درمان، بنابراین در این نوع درمان و از آنجا که نتیجه قطعی قابل پیش‌بینی نیست نمی‌توان بیمار را امیدوار یا ناامید کرد. ریسک بالا از یک سو و هزینه‌های سرسام‌آور از سوی دیگر باعث بروز مشکلات عدیده‌ای برای زوج‌های نابارور می‌شود.

معاون خدمات تخصصی پژوهشگاه درمان ناباروری رویان در گفت‌وگو با جام‌جم با تاکید براین‌که روش‌های پیشنهادی درمان، بسته به شرایط و مشکل هر زوج نابارور متفاوت است، توضیح می‌دهد: ممکن است برخی زوج‌ها صرفا با ارائه یکسری مشاوره‌های بهداشتی و مداخله‌های دارویی خفیف درمان شوند و در زمان کوتاهی نتیجه بگیرند، اما در مقابل زوج دیگری صرفا از درمان‌های دارویی نتیجه نگیرد و نیازمند انجام مراحل پیشرفته‌تری از درمان باشد که هم هزینه براست و هم زمان بر.

به گفته دکتر احمد وثوق برخی جراحی‌هایی که اکنون در مراکز درمان ناباروری روی زوج‌های نابارور انجام می‌شود نسبت به برخی اعمال جراحی دیگر به دلیل پیشرفته‌تر بودن، هزینه‌های سنگین‌تری نیز به بیماران تحمیل می‌کند.

به طور مثال ممکن است در یک زوج نابارور، مشکل از طرف مرد باشد که نیازمند جراحی واریکوسل است یا در یک زوج نابارور دیگر نیاز باشد که روی زن عمل جراحی لاپاروسکوپی انجام شود یا در مورد دیگری مشکل کیست تخمدان یا چسبندگی لگن در زن دیده شود که به روش لاپاروسکوپی قابل رفع باشد.

دکتر وثوق تاکید می‌کند اعمال جراحی که در بالا به آن اشاره شد تحت پوشش بیمه هستند، به طور مثال یک عمل جراحی درمان ناباروری مانند عمل واریکوسل در مراکز خصوصی درمان ناباروری بالای چهار میلیون تومان برای یک زوج تمام ‌می‌شود در حالی که همین عمل جراحی برای یک زوج در مراکز دولتی بسیار کمتر از این مبلغ تمام می‌شود.

البته این مقام مسئول در پژوهشگاه رویان به دلیل این‌که ممکن است این هزینه در دیگر مراکز بیشتر باشد از ارائه قیمت برخی از اعمال جراحی خودداری کرد تا این موضوع با واکنش سایر مراکز خصوصی درمان ناباروری مواجه نشود.

وقتی مراکز خصوصی، ساز خود را می‌زنند

این مشکل بسیاری از زوج‌های ناباروری است که برای انجام اعمال جراحی ناچارند به مراکز خصوصی مراجعه کنند.

طولانی بودن مراحل وقت دهی به بیماران، فراوانی متقاضیان مراجعه به مراکز درمانی دولتی، تعداد زیاد پشت نوبتی‌ها یا تاکید پزشک بر انجام مراحل درمان ناباروری در یک مرکز درمانی خاص می‌تواند موجب شود تا برخی زوج‌های نابارور چاره‌ای جز مراجعه به مراکز خصوصی درمان ناباروری نداشته باشند در حالی که در این مراکز هیچ یک از اعمال جراحی درمان ناباروری تحت پوشش بیمه نیست.

شانه خالی کردن بیمه‌ها از پوشش بیمه جراحی‌های ناباروری، موضوعی است که نایب‌ رییس هیات‌مدیره سازمان بیمه سلامت نیز آن را قبول دارد.

محمد باقر هوشنگی در گفت‌وگو با مهر با اشاره به اعمال جراحی ناباروری که هم‌اکنون در مراکز درمان ناباروری انجام می‌شود نیز توضیح می‌دهد: بیمه‌ها در بیمارستان‌های دولتی 90 درصد هزینه‌های مربوط به جراحی ناباروری را می‌پردازند و 10 درصد باقی مانده را فرد بیمه شده پرداخت می‌کند که البته بتازگی این درصد نیز کاهش یافته و در روستاها هزینه پرداختی بیمه شده، 5 درصد است.

به گفته هوشنگی، پرداخت این هزینه در بیمارستان‌های دولتی بر اساس تعرفه دولتی و در بیماستان‌های خصوصی طبق تعرفه خصوصی است به همین دلیل فقط در بیمارستان‌های دولتی بیمه هزینه‌های جراحی ناباروری را تقبل می‌کند.

کم کاری بیمه‌ها در جراحی‌های پیشرفته میلیونی

طولانی شدن روند درمان و تحمیل هزینه‌های سنگین به زوج‌های نابارور، همه مشکلات زوج‌هایی که برای درمان ناباروری به مراکز درمانی مراجعه می‌کنند، نیست چراکه تعداد قابل توجهی از این زوج‌ها آنهایی هستند که از روش‌های ابتدایی درمان ناباروری جواب نمی‌گیرند و نیازمند اعمال جراحی پیشرفته‌تر و دوره‌های سنگین‌تر درمانی هستند و مشکل اصلی از همین جا شروع می‌شود.

به گفته معاون خدمات تخصصی پژوهشگاه رویان هم‌اکنون 50 درصد زوج‌های ناباروری که به این مرکز مراجعه می‌کنند نیازمند یکی از بهترین و پیشرفته‌ترین روش‌های درمان ناباروری به نام «میکروانجیکشن» هستند.

روشی که در آن از طریق عمل جراحی، اسپرم در داخل تخمک تزریق می‌شود. یک دوره درمانی این روش از ابتدایی‌ترین مرحله که شامل انجام آزمایشات، چند مرحله سونوگرافی، درمان‌های دارویی و در نهایت جراحی است حدود چهار تا پنج میلیون تومان برای زوج نابارور هزینه در بردارد که متاسفانه تحت پوشش بیمه نیست و اینجاست که بیمه‌ها باید وارد عمل شوند و باری از دوش زوج‌های نابارور بردارند چراکه این روش ریسک موفقیت آمیز نبودن هم دارد که درمورد زوج‌هایی که از این روش ممکن است جواب نگیرند باید به سراغ مراحل دیگر درمان رفت که قطعا آغاز دوره جدید درمان، یعنی تحمیل هزینه سنگین جدید به زوج نابارور.

نایب‌ رییس هیات‌مدیره سازمان بیمه سلامت در گفت‌وگو با جام‌جم دراین باره که چرا بیمه‌ها اعمال جراحی پیشرفته‌تر درمان ناباروری را که انجام آن برای 50 درصد زوج‌های نابارور اجتناب‌ناپذیراست، تقبل نمی‌کنند، باز هم به مشکل همیشگی کمبود اعتبار و نیاز به تامین منابع مالی آن اشاره کرده و می‌گوید: اینجا دو مشکل وجود دارد اول مراکز درمان خصوصی ناباروری که باید ساز و کاری برای همکاری آنها با بیمه‌ها فراهم شود و دوم پوشش اعمال جراحی پیشرفته هزینه‌بر که باید بتدریج و با تامین اعتبار برای پوشش بیمه آنها فکری کرد که متاسفانه در شرایط فعلی هنوز تصمیمی در این زمینه گرفته نشده است.

محمدباقر هوشنگی توضیح می‌دهد: هر خدمت جدیدی که تحت پوشش بیمه می‌آید و دولت مصوب می‌کند باید منابع مالی مورد نیاز آن نیز محاسبه و ابلاغ شود در غیر این صورت در اجرا به مشکل بر می‌خورد. در این زمینه نیز خواسته بیمه‌ها اجرای مصوبات و تعهدات جدید است، اما کمبود منابع مالی این امکان را نمی‌دهد و در صورت تخصیص منابع، بیمه‌ها برای اجرای خدمات جدید مشکلی نخواهند داشت.

وی به سیاست‌های افزایش جمعیت اشاره کرده و می‌افزاید: پوشش داروها و درمان ناباروری در راستای اجرای سیاست‌های افزایش جمعیت انجام می‌شود و هنگامی که در موارد پیشگیری از بارداری با تصویب قوانین سختگیری می‌شود طبیعتا در درمان نازایی نیز باید تسهیلاتی در نظر گرفته شود، به همین دلیل درمان ناباروری با شدت بیشتری اجرایی خواهد شد. هوشنگی ارائه توضیحات بیشتر در این زمینه را به آینده موکول می‌کند تا بررسی‌های بیشتری روی اعمال جراحی درمان ناباروری و هزینه‌های آنها در شورای عالی بیمه انجام شود.(پوران محمدی -‌‌ گروه جامعه)