رئیس جمهور در آغاز سخنان خود در جمع مهمانان خارجی شرکت کننده در مراسم سالگرد ارتحال امام خمینی (ره) ضمن خیر مقدم به علما، صاحبنظران، اندیشمندان و فرهیختگانی که از کشورهای مختلف به احترام و یاد امام (ره) در سالگرد ارتحال بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران میهمان کشورمان هستند، گفت: برای همه ما افتخاری است که بعد از 25 سال همچنان عشق امام ، احترام به امام ، حرکت در راه و مسیر امام (ره) برای همه ایرانیان و مسلمانان علاقهمند به راه بنیانگذار جمهوری اسلامی به صورت یک افتخار مستمر وجود دارد.
آقای روحانی افزود: مطمئنم گذشت زمان و تاریخ، محبوبیت و عشق مردم را به امام راحل ، راه و اندیشه های او بیشتر خواهد کرد.
وی افزود: شاید 52 سال پیش و زمانی که امام رهبری نهضت بزرگ اسلامی را شروع کردند کسی فکر نمی کرد که در یک دوران کوتاهی امام بتوانند در برابر همه معضلات و مشکلات داخلی و بین المللی که پیش روی نهضت اسلامی بود ، انقلاب و نهضت را به پیروزی برساند و اهداف مورد نظر خود را محقق سازد.
رئیس جمهور با اشاره به اینکه ایران 50 سال پیش از سه عارضه مهم تاریخی و سیاسی در رنج و عذاب بود، تحقیر تاریخی در برابر حکام مستبد و استبداد را یکی از این عارضه ها دانست و گفت: مردم ایران به عنوان مردمی که دارای سابقه تمدنی هزاران ساله بودند ، مردمی که اولین دولت را در تاریخ ساختند ، مردمی که پس از پیامبر عظیم الشان اسلام ، اسلام را با افتخار در آغوش گرفتند و در رشد فرهنگ و تمدن اسلامی نقش بسزایی ایفا کردند متأسفانه در قرن های اخیر و از جمله در 50 سال پیش هیچ نقشی در حکومت و حاکمیت نداشتند.
رئیس جمهور استبداد را در دوره طاغوت تحقیر اول بر ملت ایران و رنج بزرگ برای همه مردم دانست.
آقای روحانی افزود: مشروعیت حاکمیت و حکومت در آن دوران نه از رأی مردم نشأت می گرفت و نه از احکام الهی و قرآن و سنت پیامبر، بلکه مشروعیت حکومت موروثیتی بود یعنی از شاهی به فرزندش و با حمایت قدرتهای بزرگ.
وی افزود: گاهی صندوق آراء به عنوان تشریفات در میان مردم ظهور پیدا می کرد اما همه مردم می دانستند چه رأی بدهند یا ندهند یا نام هر کسی را به صندوق بیندازند آنچه حاکمیت تصمیم گرفته است سرنوشت نهایی آن صندوق ها خواهد بود .
رئیس جمهور گفت: در کنار معضل استبداد، معضل استعمار و نفوذ و دخالت و تأثیرگذاری قدرت های بزرگ به ویژه غرب و در رأس آن امریکا و در دورانی انگلیس بر سرنوشت ملت ایران وجود داشت.
وی افزود: مردم به خوبی می دانستند که در امور مهم کشور تصمیم گیر نهایی حتی حاکم مستبدی که به ظاهر خود را فرمانروای مردم می داند نیست، بلکه تصمیم گیری نهایی از آن قدرت های بزرگ به ویژه از آن ِ حکومتی همانند امریکا بر این سرزمین بود.
رئیس جمهور ادوار نهضت اسلامی را به سه بخش سال 1341 به عنوان حرکت اول، زمستان همان سال به عنوان حرکت دوم و سال 1343 به عنوان حرکت سوم تقسیم کرد و گفت: در حرکت سوم امام با کاپیتولاسیون و مصونیت مستشاران نظامی امریکا در ایران مخالفت کرد .
وی با اشاره به سخنرانی معروف امام در سال 1343 علیه مصوبه مجالس شورای ملی و سنای آن زمان علیه لایحه مصونیت مستشاران نظامی امریکا در ایران اظهار داشت: امام این لایحه را نامشروع اعلام کرد و گفت که رئیس جمهور امریکا امروز منفورترین فرد نزد ملت ایران است .
آقای روحانی تصریح کرد: همان مخالفت و مبارزه و ایستادگی که در واقع حرکت ضداستعماری در کنار حرکت ضداستبدادی بود باعث تبعید امام از ایران به ترکیه و سپس از ترکیه به عراق شد که بر اساس اسناد و مدارک کسی که تصمیم اصلی را در این خصوص گرفت کاخ سفید بود و سپس دولت ایران.
وی افزود : از این رو رنج دوم و تحقیر دوم برای ملت ایران مداخلات خارجی و استعمار در این سرزمین بود و آنها برای نیروهای مسلح ما ، اقتصاد ، فرهنگ ، دانشگاهها ،آموزش و پرورش ، مسائل اجتماعی و سبک زندگی مردم ما تصمیم می گرفتند و مستشاران مختلف نظامی ، اقتصادی و فرهنگی را بر سر مسئولان و تصمیم گیران در این کشور مسلط کرده بودند.
رئیس جمهور گفت: ملت ایران در دوران طاغوت نه استبداد و نه استعمار را قبول نداشت بلکه در پی استقلال، آزادی و حاکمیت ملی بود.
آقای روحانی افزود: اما آیا این کار شدنی بود؟ آیا می شد همزمان بدون حمایت قدرتهای بیرونی و ابرقدرتها و داشتن امکانات تبلیغی مدرن مانند رادیو و تلویزیون و قدرت نظامی در برابر استبداد و استعمار به پیروزی رسید؟
وی اضافه کرد: البته در این نهضت علاوه بر مبارزه با استبداد و استعمار، هدف سومی هم دنبال می شد و آن حاکمیت احکام الهی قرآن مجید و شریعت در سراسر زندگی مردم در کشور بود.
رئیس جمهور خاطرنشان کرد: گرچه مردم مسلمان بودند و علاقهمند به قرآن، پیامبر (ص) و اهل بیت (ع) و عاشق اسلام و مصمم به اجرای احکام الهی، اما آیا در آن شرایطی که قدرتهای شرق و غرب اسلام را به عنوان یک تفکر کهنه که دورانش سپری شده است و به تعبیری دین را افیون ملتها اعلام می کردند و غرب هم بازگشت به احکام خدا و اسلام را واپسگرایی و ارتجاع می خواند و آن را با تمدن امروز و مدرنیته در تضاد و تناقض می دید و این قدرت ها با ظهور و نفوذ و بروز اسلام مخالف بودند و مبارزه می کردند و حکومت وقت علیه احکام اسلام و نفوذ احکام الهی بپا خاسته بود و یک به یک احکام اسلامی را زیر پا می گذاشت، آیا احیا و زنده کردن اسلام و بازگشت به اسلام از سطرهای صفحات کتابها و کنج مدرسه ها و حجره ها و مساجد به صحنه جامعه و سراسر زندگی اجتماعی ، فرهنگی و اقتصادی مردم امکان پذیر بود؟
رئیس جمهور تأکید کرد: هیچ کس به اندازه امام ما امید به پیروزی نداشت و اگر دیگران امیدی به پیروزی داشتند نشأت گرفته از امید امام بود.
وی گفت: امام از روز اول مصمم بود و قبل از هر کس به راه و خط اسلام ایمان داشت.
رئیس جمهور با اشاره به آیه ای از قرآن کریم مبنی بر اینکه قبل از مؤمنون آن کسی که ایمان راستین به راه خدا داشت، خود پیامبر بود، گفت: امام ایمان به راه داشت، ایمان به مسیر داشت، امید به پیروزی داشت، در سراسر کلمات و جملات امام از روز اول شما این ایمان و امید را واضح و روشن مشاهده می کنید.
آقای روحانی افزود: امام ابتدا نظریه نظام اسلامی را طراحی و تدریس و بیان کرد که به صورت کتابی با عنوان حکومت اسلامی منتشر شد.
وی با اشاره به اینکه سخن اول امام در نهضت اسلامی حکومت اسلامی نبود و ایشان قدم به قدم این مسیر را تبیین کرد گفت: ابتدا سخن از مبارزه با استعمار و استقلال بود و دفاع از سرزمین و در زمان مناسب، هدف اصلی و استقرار حکومت اسلامی را در این سرزمین بیان، تبیین و تشریح کرد که اگر قبلا با اجمال و اختصار بیان میشد، او در نجف با صدای بلند و بیان رسا این هدف را بیان کرد که در کنار استبدادزدایی و استعمارستیزی باید احکام الهی و حکومت اسلامی در این سرزمین استقرار یابد.
رئیس جمهور ادامه داد: امام از آن زمان گفتمان خود را حکومت دینی مردمسالار قرار داد، به همه مبارزان و انقلابیون مرحله مهم و نهایی انقلاب و نهضت اسلامی را اعلام کرد و آن اینکه ما در پی استقرار یک حکومت دینی اسلامی و قرآنی هستیم در کنار رأی و خواست مردم، او اولین عالم و فقیه و اندیشمند بزرگی بود که مسئله سازش احکام الهی با رأی و خواست مردم را بیان و تبیین و تشریح کرد.
رئیس قوه مجریه تأکید کرد: او اولین عالم و فقیهی بود که با بیانی روشن به همه اعلام کرد که نه تنها جمهوریت با اسلامیت در تضاد و تنافی نیست بلکه این دو در کنار هم می توانند همزیستی رشدآمیزی برای جامعه داشته باشند. رأی مردم در صندوق آراء با احکام الهی و موازین شرع و اسلام نه تنها منافاتی ندارد بلکه مردم مسلمان یک سرزمین می توانند در چارچوب معیارهای دینی خواست و رأی خود را به کرسی بنشانند.
وی افزود: او حتی این نظریه مهم علمی و فقهی خود را نیز به رأی گذاشت، او که قبلا اعلام کرد هم جمهوریت است و هم اسلامی، به همین دلیل نظام جمهوری اسلامی است و وقتی به ایران آمد و انقلاب پیروز شد همه طاغوتیان را به زیر آورد و رأی مردم را حاکم کرد و شادی را بر دل همه مردم نشاند و امید مردم را افزون کرد و شرایط جدیدی برای جامعه اسلامی ایران به وجود آورد در عین حال گفت جمهوری اسلامی اگر می خواهد به عنوان اساس نظام این سرزمین باشد باید با رأی مردم و صندوق آراء مردم مهر تأیید زده شود.
رئیس جمهور در ادامه سخنان خود در جمع مهمانان خارجی شرکتکننده در مراسم سالگرد ارتحال امام خمینی (ره) گفت: امام خمینی عالمی نبود که بگوید چون نظر فقهی من (این) است و مردم مرا به رهبری پذیرفته اند پس نیازی به رأی مردم و صندوق آراء نیست.
حجت الاسلام و المسلمین حسن روحانی افزود: او خواست در عمل نشان دهد که اسلامیت در کنار جمهوریت و جمهوریت در کنار اسلامیت است.
وی گفت: امام خمینی اولین رهبر انقلابی در دنیا بود که بعد از 47 روز پس از پیروزی انقلاب، مردم را پای صندوق آراء دعوت کرد.
آقای روحانی افزود: هیچ انقلابی سراغ نداریم که در کمتر از 50 روز مردم پای صندوق رأی حاضر شوند و برای نظام خود، آراء خود را به صندوق بیندازند.
رئیس جمهور گفت: امام راحل نه تنها اصل نظام را به رأی مردم گذاشت بلکه تمام نهادهای نظام را با آراء مردم مشروعیت بخشید.
آقای روحانی افزود: او همه نهادها را که طبق قانون اساسی که آن هم از طریق منتخبان مردم نگاشته شده بود، یک بار دیگر به رأی عمومی مردم گذاشت.
وی با بیان اینکه شاید ما تنها کشوری باشیم که مردم دو بار به قانون اساسیمان رأی دادند گفت: یک بار به نمایندگانی که قرار شد قانون اساسی را بنویسند و یک بار هم به خود قانون اساسی، پس از تکمیل و نوشته شدن.
رئیس جمهور افزود: امام خمینی گفتمان حکومت دینی مردمی و مردمسالاری دینی را، هم در نظر و هم در عمل به اثبات رساند و اجرا کرد و در برابر مخالفت همه ابرقدرتها هم انقلاب را پیروز کرد، هم استقرار بخشید و هم در برابر همه بیگانگان با حضور مردم محافظت کرد.
رئیس جمهور در ادامه سخنانش گفت: امام (ره) از روز اول تا پایان همواره به ما می گفت که اگر در داخل متحد باشید، از هیچ کس نترسید.
حجتالاسلام و المسلمین روحانی افزود: امام ما به همه مسلمانان عالم گفت که اگر متحد باشید، دست به دست هم دهید، شیعه و سنی بودن در فروعات و برخی مناسک ظهور و بروز مییابد.
وی گفت: شیعه و سنی بودن در استقلال، ایستادگی، رشد و تکامل امت اسلامی معنا و مفهومی ندارد جز آنکه رقابتی سازنده و سالم برای ما باشد و نه عاملی برای رو در روی یکدیگر ایستادن و نه آنکه قدرت و استحکام یک امت را تحت تأثیر اختلافات قرار دادن.
آقای روحانی افزود: امام بر وحدت امت اسلامی تکیه کرد و با صدای بلند گفت هر شیعهای که با اهل سنت مقابله کند و هر سنیای که با شیعهای مقابله کند، او نه شیعه است و نه سنی.
وی گفت: امام راه را به خوبی نشان داد و به ما گفت که متحد باشیم و دست به دست هم دهیم.
رئیس جمهور افزود: امام به ما گفت تضارب افکار و آراء خود را منشئی برای اعتلای فکری خود قرار دهید و نه دشمنی و کینهتوزی و نه اینکه روزی خون یکدیگر را مباح بدانیم و بریزیم و بر آن افتخار کنیم و بهناروا نام جهاد را بر آن برگزینیم و همدیگر را تکفیر کنیم.
وی گفت: دشمنان اسلام نباید از کشتار مسلمین شاد شوند و قلوب مؤمنان نباید در رنج باشد و چشم مسلمانان نباید از این خونریزیها گریان شود.
رئیس جمهور در ادامه سخنان خود گفت: امروز روزی است که همه باید دست به دست هم بدهیم و پرچم وحدت را به اهتزاز درآوریم.
آقای روحانی ادامه داد: راه امام جز راه مبارزه با استعمار و سلطه بیگانگان نبود، راه امام راهی جز حاکمیت مردم و ملتها نبود، راه امام جز استقرار احکام الهی، آیات قرآن مجید و سنت پیامبر عظیمالشأن اسلام و اهل بیتش نبود.
رئیس جمهور گفت: امام خودباوری را به ما آموخت، امام اعتماد به نفس را به ما آموخت، امام به ما گفت که اگر اتکالمان به خداوند باشد و دست برادری به هم بدهیم می توانیم در برابر انواع توطئه ها پیروز باشیم.
وی افزود: امروز خوشحال هستیم که بعد از 25 سال مردم همان ایمان و اعتقاد را دارند و همان راه را ادامه می دهند و خوشبختانه پرچم نهضت و انقلاب پس از امام ما بر دوش رادمردی قرار گرفت که او هم از سلاله پاک پیامبر (ص) و از راهروان امام راحل و از سرداران نهضت اسلامی است.
آقای روحانی گفت: رهبر معظم انقلاب پس از رحلت امام راحل همان راه و همان خط و ملت بزرگ نیز همان مسیر و راه را پیمود و خواهد پیمود.
رئیس جمهور گفت: امروز با تدبیر امت بزرگ اسلام و اندیشمندان و علمای اسلامی امید بسیار فراوانی به وحدت، تعالی و آینده دنیای اسلام در زمینههای مختلف وجود دارد.
آقای روحانی در بخش پایانی سخنانش در جمع میهمانان خارجی شرکتکننده در مراسم سالگرد امام راحل افزود: همه ما در برابر توطئه آنانی که می خواهند خون مسلمانان را به زمین بریزند و منابع جهان اسلام را غارت کنند می ایستیم و با ایستادگی، احکام نورانی اسلام را اجرا خواهیم کرد.
رئیس جمهور گفت: در سایه ایمانمان نه می هراسیم و نه ترسی داریم و نه سستی؛ راه اماممان را ادامه خواهیم داد و پرچم اسلام و لاالهالاالله و محمدرسولالله را بر همه قلهها به اهتزاز درخواهیم آورد. ان شاءالله، به حول و قوه الهی، ان تنصروا الله ینصرکم و یثبت اقدامکم.
امسال 400 نفر از شخصیتهای فرهنگی، دانشگاهی، دینی و سیاسی از 29 کشور جهان در مراسم بیست و پنجمین سالگرد گرامیداشت یاد و مقام بنیانگذار جمهوری اسلامی حضور دارند.(واحد مرکزی خبر)
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگوی «جامجم» با نماینده ولیفقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران عنوان شد