او را، گرچه رسانه ها، « روباه پیر » صدا می کنند، قربانی هایش هنوز گاهی ناخودآگاه به او می گویند « دکتر » . « ع » اما سواد چندانی ندارد و تعداد ورق های همه کتاب هایی که در طول زندگی اش خوانده است ،شاید از قطر پرونده اش کمتر باشد.
« ع » به گفته قاضی پرونده ، متهم به ارتکاب 14 فقره سرقت مقرون به آزار از طریق بیهوش کردن قربانی ها و 8 مورد تجاوز به عنف پس از بیهوشی قربانیان است. او حالا محکوم به 12 سال زندان، تحمل 74ضربه شلاق و رد مال و 3 بار اعدام محکوم شده است.
شیوه ای که او برای فریب دادن قربانی ها و بیهوش کردن شان استفاده می کرده انقدر ساده است که بیشتر مخاطب های این خبر، از ساده لوحی قربانی ها متعجب می شوند اما به یاد داشته باشید قربانی ها هم روزگاری با خواندن پرونده های اینچنینی برای زودباوری گروهی دیگر از قربانی ها سر تاسف تکان می دادند.
در پرونده پزشک قلابی اما نکته ای ظریف و قابل تامل وجود دارد که توجه به آن شاید باعث شود در شرایطی از این دست، عاقلانه تر تصمیم بگیریم و قربانی نشویم. « ع » متهم پرونده پزشک قلابی ، از یک پاشنه آشیل شناختی، در جامعه استفاده کرده است. او خودش را دکتر داروساز ، معرفی می کرده است و در برخی موارد تجاوز و سرقت، به کسانی که برای استخدام به او مراجعه می کرده اند به بهانه انجام آزمایش های پزشکی پیش از استخدام، قرص خواب آور می داده و پس از بیهوشی شان، به آنها تجاوز می کرده است.
اعتماد مطلق و تابعیت بی چون و چرای مراجعه کننده ها از ع. پس از شنیدن مدرک تحصیلی تقلبی اش به حدی بوده است که حاضر می شده اند در حضور او ، کپسولی دستساز را به عنوان داروی پیش از آزمایش بخورند. حال آن که متهم پرونده، حتی مطب نداشته و با برخی متقاضیان شغل در پارک قرار گذاشته است اما بسیاری از قربانی ها، با شنیدن مدرک تحصیلی اش، حتی اعتماد به نفس پرس و جو درباره او یا « نه» گفتن به خواسته اش برای خوردن دارو را نداشته اند.
به عبارتی دیگر، وقتی مدرک گرایی در جامعه به حدی می رسد که آدم ها یکدیگر را حتی در موقعیت هایی که تخصص شان به کار نمی اید با پیشوند دکتر یا مهندس صدا می کنند، طبیعی است که مدرک تحصیلی در روابط بین فردی هم دخیل می شود و آنوقت اعتماد به دیگران هم بر اساس نوع مدرک تحصیلی شان شکل می گیرد و یعنی آن که دکترا دارد قابل اعتماد تر از کسانی است که مدرک تحصیلی پایین تر دارند و نتیجه این می شود که خیلی ها با جعل یک مدرک تحصیلی، می توانند از دیگران سوء استفاده کنند.
حالا یکبار دیگر رفتارمان را با آدم هایی که مدرک تحصیلی بالاتر از ما دارند مرور کنیم. چرا به خودمان حق نمی دهیم گاهی آنها را به چالش بکشیم. درباره ابهامات مان از آنها بپرسیم و اصلا گاهی به درستی ادعاهای شان شک کنیم ؟
پرونده پزشک قلابی، یک نکته حاشیه ای هم دارد. هیچ دقت کرده اید خبرنگاران حوادث ، معمولا نام حیوانات را برای مجرمان، کار می برند اما حقیقت این است که هیچکدام از حیواناتی که آنها نام شان را به جای نام واقعی مجرمان به کار برده اند، به اندازه نوع بشر خطرناک نیستند.
مثلا جرم سنگین روباه های پیر مرغ دزدیست و جوان ترها شاید موش صحرایی و خرگوش هم شکار کنند. پس « ع » که به حقوق انسان هایی دیگر تجاوز کرده است یک روباه نیست همانطور که بیجه، خفاش نبود و به همین ترتیب خیلی از مجرمان دیگر، گرگ، پلنگ، شغال، لاشخور، کرکس و بقیه گونه های جانوری در حال انقراض نبودند چون هیچکدام از این حیوانات، بر خلاف انسان های مجرم، همنوعان شان را نمی درند. به نظرتان آیا ممکن است روزی همه حوادث نویس ها، به نفع محیط زیست، دست از سر حیوانات بردارند و نام شان را جایگزین نام واقعی مجرمان نکنند؟
مریم یوشی زاده - خبرنگار جام جم آنلاین
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد