«ریحان» دوستدار قلب شما

جام جم سرا: ریحان، به رطوبت کافی نیاز دارد و باید از خشک شدن سطح خاک در آن جلوگیری شود. در صورت کاهش رطوبت خاک، رشد رویشی متوقف و یا کند شده و اندام‌های هوایی آن کیفیت خود را از دست می‌دهند و طعم و مزهٔ آن‌ها تلخ و ناخوشایند می‌شود.

یک کار‌شناس زراعت و کشاورزی گفت: ریحان از سبزیجات خوراکی بومی ایران است که خواص مفید و متعددی دارد.
 «رامین ترامشلو» افزود: ریحان با نام علمی ocimum basilicum و از خانواده labiateae یا نعناعیان، گیاهی یکساله است که در گروه سبزیجات برگی طبقه‌بندی می‌شود این گیاه از نظر تیپ رشدی بهاره بوده و مصرف آن به علت عطر و طعم فوق‌العاده و خواص درمانی مورد تاکید است.
وی با بیان اینکه اصل این گیاه بومی ایران و افغانستان و سند است، افزود: بالغ بر ۶۰ نوع ریحان در دنیا وجود دارد که ریحان‌های سبز و بنفش و کرمانی و فری و ریحان کوچک و بزرگ معروف‌ترین آن‌ها است. مزهٔ بیشتر آن‌ها شیرین و تند است و در برخی نیز مانند ریحان لیمویی و دارچینی مزه آن‌ها لیمویی و دارچینی است.
این گیاه مانند دیگر گیاهان هم خانواده خود، مادهٔ موثرهٔ اسانس را دارد که در کرک‌های ترشحی یا حجره‌های مخصوص در برگ، ساقه و گل‌ها ساخته و ذخیره می‌شوند و در اندام‌های مختلف آن‌ها نیز موسیلاژوتانن و مواد تلخ نیز وجود دارد. ریحان در اکثر نقاط کشور بعنوان یک سبزی خوراکی کشت، مصرف و از برگ‌های آن استفاده می‌شود. در ایران دو نوع سبز و بنفش آن کشت می‌شود و بنفش آن، مزهٔ تند و تیزتری دارد. آنالیز اسانس این دو نوع نشان می‌دهد که میزان ترکیبات آن‌ها با هم تفاوت دارد.
ریحان منبع مهم ویتامین A است که بعنوان منبع غنی و خالص ویتامین شناخته می‌شود و چون براحتی به ویتامین A تبدیل می‌شود و سرشار از بتاکاروتن آنتی‌اکسیدان است نه تنها سلول‌های اپیتلیال را از آسیب‌های اساسی مصون نگه می‌دارد بلکه از تشکیل کلسترول اکسید شده در جریان خون و تجمع آن در دیوارهٔ رگ‌ها که سبب گرفتگی و در نتیجه حملات قلبی یا مغزی می‌شود جلوگیری می‌کند.
آسیب رادیکال‌های آزاد ممکن است در پدید آمدن وضعیت‌هایی مانند آرتروز، آسم و روماتیسم مفصلی نقش داشته باشند که بتاکاروتن موجود در ریحان سبب کاهش چنین وضعی می‌شوند. ریحان منبع خوبی از منیزیم است که باعث افزایش سلامت قلب و راحتی ماهیچه‌ها و رگ‌های خونی شده که نتیجه آن در بهبود جریان خون و کاهش تپش قلب موثر است. هم‌چنین ریحان از منابع مهم کلسیم، آهن، پتاسیم و ویتامین C است.
در طب سنتی از ریحان بعنوان بادشکن و آرام بخش اعصاب و روان هم‌چنین برای برطرف کردن سردردهای عصبی و می‌گرنی، رفع گلو درد و دل پیچه و تب بر و درمان اسهال از آن استفاده می‌شود.
ترامشلو گفت: اگر ۲۰ تا ۵۰ گرم ساقهٔ ریحان را در یک لیتر آب جوش به مدت ۱۲دقیقه دم کنید و پس از صاف و شیرین کردن پس از هر غذا یک فنجان بنوشید غم و افسردگی و اندوه را برطرف می‌کند. هم‌چنین بر تسکین دردهای می‌گرنی موثر است. دانهٔ ریحان به علت داشتن لعاب فراوان نرم‌کننده است، براساس طب سنتی دانهٔ ریحان در رفع ورم کلیه و ترشحات زنانگی نیز مفید و موثر است.
خوردن تخم بو داده ریحان برای درمان اسهال بسیار مفید است، دم کردهٔ ۵۰ گرم ریحان که با عسل، شیرین شده باشد برای برطرف کردن گلودرد و آنژین نیز موثر است.

به خاطر بسپارید که طب سنتی اگرچه راهکارهای مفید بسیاری در مشت خود دارد، اما برخی دستور‌ها و یافته‌های آن نیز با باورهایی غلط و نادرست همراه شده است. بنابراین بهتر است همواره جانب احتیاط را رعایت کنید و در رویکرد به آن از مشورت با پزشکان آگاه غافل نشوید.