هشدار درباره پرستاران خانگی غیرمجاز

روز گذشته، حسن قاضی‌زاده‌هاشمی با گلایه از بی‌سر و سامانی وضع پرستاری در منازل، تاکید کرد: تاکنون از پرستارنماها فقط زشتی دیده‌ام و هیچ‌کدام از پرستارنماهای مقیم منازل، پرستار نیستند.

آنها یا پرستارنما هستند یا نیروهای خدمتی که 50 درصد​شان ​هم سابقه دستگیری و زندان داشته‌اند و فقط یک دوره کوتاه آموزشی یک تا سه ماهه دیده‌ و برای مراقبت به منازل فرستاده می‌شوند. این داستان نیست، واقعیت است.

آن‌که وزیر بهداشت تصریح می‌کند پرستارانی که برای مراقبت در منزل انتخاب می‌شوند باید در انتخاب آنها دقت کرد، زیرا ناموس و خانواده بیماران را در اختیار آنها می‌گذاریم، اما اگر همین الان سری به آگهی‌های رسانه‌ها بزنید، با انبوهی از شرکت‌های خدمات پرستاری مواجه می‌شوید که خیلی از آنها حتی مجوز فعالیت هم ندارند.

علاوه بر نداشتن مجوز فعالیت، برعملکرد شرکت‌های خدماتی مجوزدار هم نظارت دقیقی انجام نمی‌شود و تقریبا می‌توان گفت که قانونمند شدن و نظارت دقیق بر خدمات پرستاری در منازل، چالشی است که در هیچ دوره‌ای از مدیریت وزارت بهداشت حل نشده است؛ آن هم در شرایطی که روزانه هزاران سالمند و بیمار همراه خانواده‌هایشان به‌طور مستقیم با این مساله درگیر هستند.

هم‌اکنون بسیاری از افراد غیرمرتبط با نظام سلامت براحتی و با کمترین هزینه، یک شرکت خدمات پرستاری ثبت می‌کنند و وارد گود رقابت می‌شوند، اما روز گذشته وزیر بهداشت تاکید کرد که از این پس باید در دادن مجوز خدمات پرستاری در منازل بازنگری شود.

محمد میرزابیگی، معاون پرستاری وزارت بهداشت در گفت‌وگو با جام‌جم، از نحوه بازنگری در ارائه مجوز خدمات پرستاری خبر می‌دهد و می‌گوید: آیین‌نامه‌ای که هم اکنون برای اعطای مجوز خدمات پرستاری در منازل وجود دارد متعلق به 17 تا 18 سال پیش است و هیچ بازنگری در آن انجام نشده است و به همین دلیل قصد داریم که حداکثر تا چهار ماه آینده، آیین‌نامه‌ای جدید برای اعطای مجوز و نظارت بیشتر بر عملکرد این شرکت‌های خدماتی تدوین و ابلاغ کنیم. امیدواریم با این کار، نظارت بیشتری بر خدمات پرستاری در منازل اعمال شود.

اعطای مجوز به شرکت‌های خدمات پرستاری در منازل از سوی معاونت درمان دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور انجام می‌شود؛ میرزابیگی عنوان می‌کند که با تدوین این آیین‌نامه جدید، مرجع صدور مجوز تغییر نمی‌کند، بلکه در زمینه اعطای مجوز به این شرکت‌ها، سختگیری بیشتری انجام خواهد شد.

این مقام مسئول اذعان می‌کند که بحث نظارت بر خدمات پرستاری در منازل رها شده است. به گفته او در تدوین این آیین‌نامه جدید، هم بحث اشتغال پرستاران و هم رضایت مردم مدنظر قرار خواهد گرفت.

جای رقابت برای پرستار واقعی نیست

تعرفه‌های مراقبت از بیماران در منازل، مربوط به حدود دو دهه پیش است. همین مشکل باعث شده که شرکت‌های خدمات پرستاری در منازل، به تعرفه‌های واقعی دسترسی نداشته باشند.

زهره دولت‌آبادی، مدیر یکی از شرکت‌های خدمات پرستاری در منازل است که در تهران فعالیت می‌کند.

او نیز نبود تعرفه دقیق خدمات پرستاری را مشکل بزرگ این شرکت‌های خدماتی می‌داند.

دولت‌آبادی در گفت‌وگو با جام‌جم، گلایه می‌کند که به دلیل نبود تعرفه‌های مراقبت پرستاری، هر شرکت خدمات پرستاری، هر مبلغی که دلش بخواهد از مشتری می‌گیرد.

به گفته او، گاهی پیش می‌آید که یک شرکت خدماتی برای مراقبت از یک بیمار بخش مراقبت‌های ویژه، تا 450 هزار تومان برای 24 ساعت مراقبت شبانه‌روزی دریافت می‌کند ولی برخی شرکت‌ها 150 هزار تومان می‌گیرند.

در چنین شرایطی به اعتقاد دولت‌آبادی، پرستاران واقعی نمی‌توانند کار کنند، زیرا حتی گاهی پیش می‌آید فردی که هیچ تبحری در پرستاری ندارد، کارت ویزیت چاپ می‌کند و با هزینه بسیار پایین به بالین بیماران می‌رود، ولی خانواده همان بیمار حاضر نیست برای ارائه خدمات پرستاری حرفه‌ای در منازل، حقوقی معقول و آبرومندانه به پرستار بدهد.

به همین دلیل در نتیجه این رقابت، پرستار شکست می‌خورد و فردی که پرستار نیست ولی تعرفه کمتری را به خانواده بیمار پیشنهاد داده است، پیروز می‌شود.

در شرایطی که این بار وزارت بهداشت قصد دارد نظارت بیشتری بر فعالیت شرکت‌های خدمات پرستاری داشته باشد، اما به نظر می‌رسد که خود خانواده‌های سالمندان و بیماران هم باید برای رفع مشکلات ذکر شده، همکاری کنند و اجازه ندهند هر فردی که خودش را پرستار معرفی می‌کند، از بیماران مراقبت کرده و به حریم خصوصی خانواده‌ها راه پیدا کند.

امین جلالوند ‌- ‌گروه جامعه