زنده ‌شدن «مبارک» و «پسر کاغذی» در شبکه پویا

نمایش خیمه‌شب‌بازی که برنامه‌ای شاد و مفرح است و در قدیم در جشن‌ها، عروسی‌ها و مهمانی‌ها اجرا می‌شد، شخصیت‌های متعددی دارد که از آن جمله می‌توان به پهلوان‌کچل، پهلوان‌پنبه و مبارک اشاره کرد. مبارک خدمتکاری شوخ و بذله‌گو است که نماینده مردم فقیر و محروم است و به همین دلیل هواداران زیادی دارد. این عروسک که در دنیای امروز تقریبا فراموش شده، برآمده از آیین نمایشی خیمه‌شب‌بازی و کاملا ایرانی است.

مبارک و دوستان در تلویزیون

مهدی خرمیان، طراح و کارگردان انیمیشن که آثاری چون برکه دوستی، سامی و دوستان و نرمو به کارگردانی او از شبکه پویا پخش شده است، درباره ساخت یک مجموعه انیمیشنی درباره یک شخصیت عروسکی گفت: مبارک، عروسک سنتی ایرانی و جزو داشته‌های تاریخی و فرهنگی ماست؛ بنابراین همیشه دوست داشتم این عروسک را دوباره زنده کنم ضمن این‌که در این انیمیشن از تکنیک عکاسی تک‌فریم استفاده می‌کنیم که مبارک همچنان عروسک باشد و هویت آن حفظ شود.

این انیمیشن‌ساز تاکید کرد: اولین و مهم‌ترین انگیزه من از ساخت انیمیشن مبارک، جلوگیری از فراموش شدن این عروسک و معرفی آن به کودکان و نوجوانان بود.

وی درباره میزان وفاداری به خیمه شب‌بازی گفت: از آنجا که ممکن است بچه‌ها ریتم خیمه شب‌بازی را دوست نداشته باشند، در ریتم و شیوه روایت داستان‌ها تغییراتی ایجاد کرده‌ایم، اما مولفه‌های این گونه نمایشی دستخوش تغییر نشده است؛ به عنوان نمونه مانند خیمه شب‌بازی یک مرشد و استاد در کنار مبارک حضور دارد که نقش راوی انیمیشن را ایفا می‌کند.

به گفته این کارگردان، مبارک در دنیای انیمیشن هم مانند شخصیت معروف مبارک با صفیر یا همان سوت سوتک حرف می‌زند، اما این لحن به شیوه‌ای در انیمیشن تغییر کرده تا حرف‌های مبارک برای بچه‌ها قابل درک باشد. همچنین تلاش شده تا فضای گرافیکی انیمیشن نیز به فضای خیمه شب‌بازی نزدیک و همخوان باشد.

براساس توضیحات این کارگردان، در انیمیشن مبارک شخصیت‌هایی چون پهلوان‌کچل، پهلوان‌پنبه، غول‌بیابونی، پهلوان‌نایب، طبق‌کش و وروره جادو را خواهیم دید. سعی شده در این انیمیشن قصه‌های فولکلور و روایاتی بر گرفته از ادبیات کهن کشورمان، کمی دراماتیک‌تر و جذاب‌تر مطرح شود.

این مجموعه انیمیشنی در 26 قسمت تولید می‌شود و فیلمنامه آن براساس طرحی از خرمیان و از سوی امیرمسعود علمداری نوشته شده و تحقیقات لازم برای نگارش سریال و بررسی اسناد تاریخی درباره مبارک بیش از سه ماه طول کشیده است. خرمیان درباره ویژگی‌های متن این انیمیشن گفت: با چند نویسنده برای نگارش داستان‌های این مجموعه مذاکره کردیم و در نهایت متن‌هایی که آقای علمداری براساس شخصیت مبارک برای ما نوشت، بیشتر مورد پسند واقع شد.

مبارک در نوروز

جذابیت داستان‌های مبارک، فضای شاد و مفرح داستان‌های این عروسک و کارکرد خیمه‌شب‌بازی در جشن‌ها و مهمانی‌ها، سبب شد یک برنامه با 13 آیتم کوتاه نیز از همین عروسک برای ایام نوروز آماده شود.

خرمیان در این باره گفت: فیلمبرداری 13 قسمت اول مجموعه در حال انجام است. این بخش از انیمیشن مبارک، صرفا به مناسبت جشن سال نو و برای ایجاد نشاط و سرگرمی ساخته می‌شود. داستان‌های این 13 قسمت مرتبط با نوروز و طنز است.

امیرپیل آرام فیلمبرداری این مجموعه را برعهده دارد و مریم زیلن‌زادگان عروسک‌ها را ساخته است.

پسر کاغذی با سبک جدید

یکی دیگر از آثاری که در مرکز پویانمایی صبا تولید می‌شود، «پسر کاغذی» نام‌ دارد که سبکی تازه و گرافیکی متفاوت از شبکه پویا به کودکان و نوجوانان ارائه خواهد شد.

این مجموعه انیمیشنی به کارگردانی مجید محمدی با تکنیک سه بعدی در 13 قسمت تولید می‌شود و ماجراهای پسری کاغذی را روایت می‌کند. محمدی که پیش از این مجموعه قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب را کارگردانی کرده، درباره سبک و گرافیک انیمیشن پسر کاغذی گفت: در ساخت این مجموعه از تکنیک جدید و بسیار نویی استفاده می‌شود که در گذشته در ایران استفاده نشده است. پسر کاغذی و دیگر شخصیت‌های این مجموعه انیمیشنی از جنس کاغذ و دوبعدی هستند؛ دقیقا مثل این‌که از صفحه یک کتاب یا مجله با قیچی بریده شده‌اند. وسایل و اشیای این انیمیشن هم با مداد رنگی نقاشی می‌شود و همه اینها در یک فضای سه‌بعدی قرار می‌گیرند.

در هر قسمت از این مجموعه انیمیشنی اتفاقی تازه رخ می‌دهد و پسر کاغذی در رویارویی با این مسائل و حل مشکلات نکات تازه‌ای را به کودکان آموزش می‌دهد. محمدی درباره شیوه روایت این مجموعه گفت: فضا‌ها و اتفاقات در این مجموعه فانتزی است و برای بیان مطالب از صدای گوینده‌ای استفاده می‌کنیم که با پسر کاغذی حرف می‌زند و اتفاقات را توضیح می‌دهد.

پسر کاغذی در هر قسمت ماجرایی برای کودکان و نوجوانان روایت می‌کند و در خلال رویارویی و حل این ماجرا نکات تازه‌ای را به کودکان آموزش می‌دهد. محمدی معتقد است این مجموعه قابلیت ساخت تعداد بسیار زیادی آیتم را دارد و می‌توان مطالب متنوعی را به وسیله آن به مخاطب آموزش داد.

پسر کاغذی در 13 قسمت تولید می‌شود، شخصیت‌های این مجموعه طراحی شده‌اند و بزودی تولید آن آغاز می‌شود. بر اساس پیش‌بینی‌ محمدی این مجموعه تا پایان امسال آماده پخش خواهد شد و احتمالا در نوروز به نمایش درخواهد آمد.

محمدی معتقد است فرم و محتوای انیمیشن پسر کاغذی این قابلیت را ایجاد می‌کند که قسمت‌های زیادی از آن تولید شود. وی در این باره گفت: بعد از پخش سری 13 قسمت تولید شده، درباره ادامه این مجموعه تصمیم‌گیری خواهد شد و احتمالا قسمت‌های زیادی از آن ساخته خواهد شد.