گام‌های داوطلبانه ایران در همکاری با آژانس

پرونده هسته‌ای کشورمان تقریبا از همان سال‌های اولیه تشکیل، در دو بخش سیاسی و فنی دنبال شده و اگر چه یوکیا آمانو، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همواره در سخنان خود سعی دارد این دو بخش را بی‌ارتباط به یکدیگر عنوان کند، اما تجربه نشان داده، ارتباط تنگاتنگی میان این دو بخش وجود دارد.

بر همین اساس از زمان روی کار آمدن دولت جدید، در ادامه روند گذشته تلاش شد مذاکره با آژانس و گفت‌وگو با گروه 1+5 به موازات یکدیگر جلو برود و دیروز در مذاکراتی که با حضور آمانو در تهران انجام شد آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و سازمان انرژی اتمی کشورمان موفق به امضای بیانیه مشترکی شدند که می‌تواند اقدامی سازنده در حل و فصل مسائل فنی باقیمانده درباره فعالیت‌های هسته‌ای کشورمان باشد.

بر اساس بیانیه‌ای که میان ایران و آژانس امضا شد به بازرسان این نهاد بین‌المللی اجازه داده شده که از تاسیسات آب سنگین اراک و معدن گچین بندرعباس که یک معدن اورانیوم است بازدید کنند و این در حالی است که بر اساس اخبار غیررسمی که در روزهای قبل از مذاکرات اخیر ژنو منتشر شد بهانه‌هایی که فرانسه درباره فعالیت رآکتور اراک گرفت از مهم‌ترین دلایل نیمه‌کاره ماندن آن مذاکرات بوده است.

در همین خصوص رئیس سازمان انرژی اتمی بعد از امضای بیانیه مشترک با آژانس اعلام کرد: جمهوری اسلامی ایران با وجود این‌که تعهدی به برخی از مسائل ندارد اما از روی همکاری برای حل موضوع ساختگی برای ایران و با مجوز شورای‌عالی امنیت ملی کشور به آژانس اجازه داد از کارخانه آب سنگین اراک و معدن گچین در بندرعباس بازدید کند که این اقدام ما کاملا داوطلبانه است.

به گزارش واحد مرکزی خبر، علی‌اکبر صالحی افزود: با این اقدام در واقع می‌خواهیم از دادن بهانه به دست کسانی که همواره مانع پیشرفت حل و فصل مسائل باقیمانده بین ایران و آژانس می‌شوند، جلوگیری کنیم.

رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: در مرحله بعد مسئولان سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی ایران و متخصصان آژانس جلساتی برگزار خواهند کرد که در آن درباره مراحل بعدی حل موضوع هسته‌ای گفت‌وگو می‌کنند که محدودیت زمانی سه ماهه برای آن در نظر گرفته شده است.

فرصت سه ماهه برای گام اول

این‌طور که اعلام شده است ایران همان‌طور که در گفت‌وگو با 1+5، طرحی گام به گام را پیشنهاد کرده در مذاکره با آژانس نیز بر همین روش عمل کرده و به نظر می‌رسد آنچه ایران و آژانس دیروز بر آن توافق کردند اولین گام از این طرح باشد؛ گامی که در سه ماه باید به نتیجه برسد و آژانس پس از دریافت پاسخ پرسش‌هایش در این بخش، پرونده این قسمت را مختومه اعلام و گام بعدی را همراه تهران آغاز کند که گام‌های بعدی شاید مسائلی چالشی از جمله بازرسی از پارچین را نیز در بر بگیرد.

البته مسلما این همکاری، دوجانبه است و ایران انتظار دارد آژانس هم با مقاومت در برابر فشارهای سیاسی، به وظایف فنی خود عمل کند.

در همین زمینه مدیرکل آژانس دیروز در نشست خبری مشترکی که همراه رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان داشت، گفت: کاری که باید از این پس انجام دهیم این است که اقدامات سند همکاری را خوب اجرا کنیم و گزارش‌های دقیقی به شورای حکام بنویسیم.

وی افزود: می‌خواهیم در مدت سه ماه آینده گزارشی از میزان بازرسی‌ها تهیه کنیم و آن گزارش را در اختیار شورای حکام آژانس قرار دهیم.

آمانو با اشاره به این‌که ایران گام‌های مهمی را در زمینه راستی‌آزمایی برداشته، تاکید کرد: هنوز کارهای زیادی برای انجام مانده است که در گام‌های بعدی به آن خواهیم پرداخت.

مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همچنین گفت که نقشه راه طی سه ماه قابل اجراست.

رئیس سازمان بین‌المللی انرژی اتمی در پاسخ به پرسشی درباره این که مطالعات ادعایی چند پرسش است و اگر ایران به آن پاسخ دهد چه تضمینی وجود دارد که پرسش‌های جدیدی مطرح نشود، افزود: پرسش‌های مرتبط با مطالعات ادعایی در گزارش نوامبر 2011 بنده به شورای حکام مشخص هستند و ایران باید به آنها پاسخ دهد.

وی افزود: طبق مصوبه نوامبر 2011 آژانس، بنده وظیفه دارم تمام مسائل باقیمانده بین دو طرف را حل کنم.

آمانو در پاسخ به پرسش دیگری درباره تاثیر توافق دیروز بر مذاکرات ایران با گروه 1+5 گفت: بار دیگر تاکید می‌کنم که فرآیند مذاکرات ایران و آژانس و مذاکرات ایران و گروه 1+5 مستقل و جدا از یکدیگر هستند.خبرنگار دیگری از آمانو پرسید آیا قرار است بعد از پاسخ ایران به هر یک از پرسش‌های آژانس، این نهاد ناظر به صورت علنی اعلام کند که از آن مسائل عبور کرده و درباره آن پرسشی ندارد.

مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز پاسخ داد: ما اقدامات خود را براساس این سند همکاری انجام می‌دهیم و گزارش آن را در اختیار شورای حکام قرار خواهیم داد.

وی گفت: باید در دوره زمانی سه‌ماهه، اقداماتی را که در بخش ضمیمه بیانیه مشترک وجود دارد، حل کنیم.ایران و آژانس همچنین عصر دیروز پس از برگزاری مذاکرات کارشناسی در بیانیه​ای اعلام کردند دو طرف در نشست بعدی که در بیستم آذر برگزار می شود جزئیات اجرای توافق نامه همکاری مشترک را نهایی می​کنند.

براساس این بیانیه، آژانس در آینده ای نزدیک از رآکتور آب سنگین اراک بازدید می​کند.

افزایش فضاسازی‌ها علیه ایران

همزمان با مذاکرات دیروز ایران و آژانس، موضعگیری مقامات کشورهای غربی درباره گفت‌وگوهای ایران و 1+5 نیز در جریان بود و مواضع جان کری، وزیر امور خارجه که در ادامه تور خاورمیانه‌ای خود به امارات رفته بود در کنار اخباری که از رفت‌وآمدها به رژیم صهیونیستی منتشر می‌شد، حکایت از آن داشت که در روزهای آینده باید افزایش فشارها و سنگین‌تر شدن فضای حاکم بر روابط ایران و 1+5 را شاهد باشیم.

ظاهرا برخی کشورهای عرب منطقه هم که در روزهای اخیر به صورت پنهان و آشکار مخالفت خود را با حل موضوع هسته‌ای ایران نشان داده‌اند، بر حجم تلاش‌های خود افزوده‌اند؛ به طوری که وزیر دادگستری رژیم صهیونیستی از پیام کشورهای عربی به اسرائیل و تاکید آنها بر کوتاه نیامدن در قبال توافق ایران و 1+5 خبر داده است.

به گزارش فارس و به نقل از پایگاه خبری «العهد»، زیپی لیونی، وزیر دادگستری رژیم صهیونیستی در یک گفت‌وگوی تلویزیونی گفته که لوران فابیوس، وزیر خارجه فرانسه به دلیل حساسیتش درخصوص توافق با ایران از احترام زیادی برخوردار است.

در همین حال فرانسوا اولاند، رئیس‌جمهور فرانسه قرار است طی چند روز آینده با سفر به فلسطین اشغالی در پارلمان رژیم صهیونیستی سخنرانی کند.

پارلمان رژیم صهیونیستی هم در بیانیه‌ای با استقبال از سفر رئیس‌جمهور فرانسه از این کشور به عنوان بهترین دوست اسرائیل نام برده است.

سفر اولاند به سرزمین‌های اشغالی، بیست و هفتم آبان انجام می‌شود و این در حالی است که دو روز بعد از این تاریخ قرار است مذاکرات ایران و 1+5 در ژنو پی گرفته شود.

ارائه گزارش شرمن به مقامات اسرائیلی

وندی شرمن، رئیس هیات آمریکایی در گروه 1+5 نیز بلافاصله بعد از پایان مذاکرات هسته‌ای به سرزمین‌های اشغالی رفته و آن‌طور که روزنامه صهیونیستی هاآرتص اعلام کرده گزارشی از این مذاکرات به مقامات اسرائیلی داده است.

به گزارش فارس، شرمن و هیات همراهش در این سفر با یوسی کوهن، مشاور جدید امنیت داخلی اسرائیل و مقامات وزارت جنگ، وزارت خارجه و جامعه اطلاعاتی رژیم‌ صهیونیستی دیدار کرده است.

هاآرتص در این مورد نوشته است: شرمن گزارشی دقیق و با جزئیات در مورد مذاکرات با ایران و شکاف‌هایی که از حصول توافق جلوگیری کرد به همتایان اسرائیلی‌اش ارائه داده است.

براساس این گزارش، هیات آمریکایی در دیدار با مقامات اسرائیلی به آنها اطمینان داده که کاهش تحریم‌های ایران اندک است و به فروپاشی شبکه تحریم‌ها منجر نمی‌شود. این مقامات معتقدند موقت بودن لغو تحریم‌ها (برای یک بازه زمانی شش ماهه)، شرکت‌های بین‌المللی را همچنان از معامله با ایران بازمی‌دارد.

هاآرتص همچنین به نقل از یکی از اعضای هیات آمریکایی در مذاکرات هسته‌ای نوشته که 1+5 توقف ساخت نیروگاه آب سنگین اراک را خواستار شده است.

اظهارات عجیب کری درباره به نتیجه نرسیدن مذاکرات اخیر

اما در کنار همه اینها، وزیر امور خارجه آمریکا دیروز در موضعگیری عجیب تلاش کرد تا در حالی که در روزهای گذشته حتی برخی مقامات کشورهای غربی بصراحت فرانسه را باعث توقف روند مذاکرات اعلام و از رفتار وزیر خارجه فرانسه انتقاد کرده بودند، مقصر به نتیجه نرسیدن گفت‌وگوهای اخیر را تهران معرفی کند.

به گزارش فارس و به نقل از روزنامه انگلیسی گاردین، کری در نشستی خبری در ابوظبی مدعی شد قدرت‌های 1+5 در نشست ژنو متحد بودند، اما ایران نتوانست در آن لحظه خاص توافق‌نامه را بپذیرد و طفره رفت.

این در حالی است که اختلاف میان 1+5 در زمان گفت‌وگوها به حدی بود که شبکه الجزیره انگلیسی گزارش داد گروه 1+5، تبدیل به یک در برابر پنج شده است و این یک، دیگر آلمان نیست، بلکه فرانسه است؛ چرا که فرانسه تنها مخالف پیش‌نویس طرح توافق با ایران درباره برنامه هسته‌ای این کشور است. مخالفت فرانسه با حمایت صهیونیست‌ها در حالی ابراز می‌شد که حتی آمریکا و انگلیس دیدگاهی بسیار مثبت درباره حل مسائل داشتند.

شبکه تلویزیونی فرانس24 هم همان زمان اعلام کرد تعلل فرانسه مذاکرات را بی‌نتیجه گذاشت. این شبکه تلویزیونی افزود، برخی از دیپلمات‌های خارجی فرانسه را انگشت‌نما کرده‌اند.

کری: نتانیاهو از جزئیات مطلع نیست

وزیر امور خارجه آمریکا دیروز در گفت‌وگوی تلفنی با شبکه ان.بی.سی آمریکا با تاکید بر این‌که مغایرتی میان اقدامات دولت آمریکا و تعهداتش به رژیم صهیونیستی وجود ندارد، در واکنش به ابراز نارضایتی نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی از نشست ژنو گفته که نتانیاهو دقیقا از شرایط توافق با ایران آگاه نیست، چون ما هنوز به این توافق دست نیافته‌ایم.

او با بیان این‌که برخی از توانمندترین کارشناسان در دولت آمریکا که سال‌های زیادی درگیر مسائل ایران و تسلیحات هسته‌ای بوده‌اند، در این مذاکرات دخیل هستند، گفته ما کور نیستیم و فکر نمی‌کنم که احمق هم باشیم. وی همچنین با بیان این‌که آمریکا به دستیابی بر توافقی خوب تاکید دارد، گفته در غیر این صورت توافقی در کار نخواهد بود.

این در حالی است که به گزارش فارس و به نقل از شین‌هوا، نتانیاهو با رد این مساله که وی از شرایط توافق با ایران اطلاع ندارد، گفته: «من جزئیات طرح پیشنهادی برای توافق با ایرانی‌ها را می‌دانم.»

ادامه واکنش‌ها به کارشکنی‌های فرانسه

اگرچه کری با موضعگیری‌های اخیر خود و تلاش برای مقصر جلوه دادن ایران در به نتیجه نرسیدن مذاکرات اخیر سعی کرده تا از حجم انتقاداتی که در روزهای گذشته به عملکرد وزیر خارجه فرانسه در ژنو مطرح شده بکاهد، اما واکنش‌ها همچنان ادامه دارد.

در همین زمینه لری ویلکرسن، فرمانده پیشین ستاد ارتش و معاون سابق وزیر دفاع آمریکا در گفت‌وگو با ایرنا استدلال وزیر خارجه فرانسه را در مخالفت با توافق هسته‌ای ژنو بسیار احمقانه دانست و گفت، اتحاد نامقدسی میان ریاض و تل‌آویو برای تخریب گفت‌وگوهای هسته‌ای شکل گرفته است که خود را در موضعگیری فرانسه نشان داد، اما این موضوع نباید ایران و آمریکا را از رسیدن به توافق ناامید کند.

شبکه تلویزیونی فرانس24 هم یکی از دلایل کارشکنی فرانسه در مذاکرات هسته‌ای ژنو را عزم و انگیزه دولتمردان این کشور برای خوش‌خدمتی به رژیم صهیونیستی اعلام کرده است.

به گزارش ایرنا، آرمن جورجین، سردبیر امور بین‌الملل شبکه تلویزیونی فرانس24، سفر هفته آینده رئیس‌جمهور فرانسه به فلسطین اشغالی و عزم دولتمردان این کشور برای خوش‌خدمتی به رژیم صهیونیستی را یکی از انگیزه‌های پاریس برای در پیش گرفتن چنین رویکردی دانست.

متن بیانیه مشترک ایران و آژانس انرژی اتمی

در بیانیه مشترکی که دیروز از سوی ایران و آژانس منتشر شد، آمده است: آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و جمهوری اسلامی ایران امروز، یازدهم نوامبر 2013، توافق کردند تا با هدف کسب اطمینان از ماهیت صرفا صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران از طریق حل تمام موضوعات مطروحه که تاکنون حل‌نشده باقی مانده، همکاری‌ها و مذاکرات دوجانبه را تقویت کنند.

به گزارش فارس، این بیانیه می‌افزاید: بر همین اساس، توافق شد ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همکاری‌های بیشتری در زمینه افزایش فعالیت‌های راستی‌آزمایی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای حل موضوعات پیشین و کنونی، داشته باشند. پیش‌بینی شده است که همکاری‌های ایران شامل ارائه اطلاعات زمان‌بندی‌شده در مورد تأسیسات هسته‌ای و در راستای اجرای اقدامات شفاف‌ساز باشد. این اقدامات به صورت گام به گام انجام می‌گیرد.

در ادامه بیانیه مشترک آمده است: آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پذیرفت که با در نظر گرفتن نگرانی‌های امنیتی ایران از جمله از طریق دسترسی مدیریت‌شده و حفاظت اطلاعات محرمانه، ادامه دهد.

این بیانیه با تاکید بر این‌که ایران و آژانس درباره تمام اقدامات عملی که در ضمیمه این بیانیه آمده توافق کرده‌اند، افزوده است: ایران تا سه ماه از تاریخ صدور این بیانیه، دسترسی و اطلاعات مربوط را فراهم خواهد کرد. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روند پیشرفت و اجرای این اقدامات را به شورای حکام گزارش خواهد کرد.

اما اقدامات عملی که در ضمیمه این بیانیه آمده و باید ظرف سه ماه از سوی ایران انجام گیرد، عبارت است از:

1ـ ارائه اطلاعات موردنظر و دسترسی مدیریت‌شده مورد توافق دوجانبه به معدن «گچین» بندرعباس

2ـ ارائه اطلاعات مربوط و دسترسی مدیریت‌شده مورد توافق دوجانبه به کارخانه تولید آب سنگین اراک

3ـ ارائه اطلاعات درباره تمام رآکتورهای تحقیقاتی جدید

4ـ ارائه اطلاعات مربوط به شناسایی 16 سایت مد نظر به منظور ساخت نیروگاه‌ هسته‌ای

5ـ شفاف‌سازی درخصوص بیانیه ایران در رابطه با تاسیسات غنی‌سازی جدید

6ـ شفاف‌سازی بیشتر درباره بیانیه ایران در رابطه با غنی‌سازی لیزری

در همین حال سایت تابناک به نقل از یک منبع آگاه درباره اصطلاح دسترسی مدیریت شده که در این بیانیه به آن اشاره شده گفت: صدور مجوز جدید بازدید بازرسان آژانس از تاسیسات آب سنگین اراک یا هرجای دیگر، به معنای اجازه «دسترسی مدیریت شده» به آژانس برای بازرسی خواهد بود که محدودیت زمانی سه ماهه دارد.

این منبع آگاه افزوده است: با امضای تفاهم‌نامه و بیانیه میان ایران و آژانس، در موضوعات معینی اجازه بازرسی به آژانس داده شده و این اجازه زمانی قابلیت اجرا خواهد یافت که کارشناسان جزئیات آن را بررسی کرده و چارچوب آن تعیین شود؛ روندی که همیشه جاری بوده و با توافق طرفین شکل می‌گیرد.