کشف ژن جدید برای درمان سرطان لوله گوارش

چهاردهمین جشنواره بین المللی رویان از 13 تا 15 شهریورماه در سالن همایش‌های رازی برگزار می‌شود. در این دوره از جشنواره، هشت محقق که شامل چهار محقق ایرانی و چهار محقق خارجی می‌‌شود به عنوان محققان برتر معرفی شدند.

محققان به شرح ذیل است:

برگزیدگان داخلی:

دکتر ملک حسین اسد از دانشگاه تربیت مدرس:

تحقیقات وی در زمینه درمان سرطان لوله گوارش بوده است. در این پژوهش یک ژن نشانگر جدید برای سلول‌های سرطانی لوله گوارش کشف شده است. این ژن نشانگر با عنوان «OCT4B1» نامگذاری شده است.

در این تحقیقات مشخص شد که این ژن نشانگر مسئول نامیرایی در سلول‌های سرطانی است. البته ژن «OCT4» که مسئول پرتوانی در سلول های بنیادی است سال‌های پیش کشف شده است ولی ژن «OCT4B1» نسخه جدید از ژن «OCT4» است که برای اولین بار گزارش شده است.

در این تحقیقات پس از سرکوب این ژن مرگ و میر سلول‌های سرطانی آغاز شد. این کشف علاوه بر ارائه یک مولکول نشانگر جدید برای شناسایی زودهنگام سلول های سرطانی لوله گوارش می تواند در القای مرگ و میر در سلوله ای بنیادی سرطانی و درمان این بیماری بسیار با اهمیت است.

دکتر اشرف معینی- پژوهشگاه رویان:

عوامل خطر ابتلا به آندومتریوز در زنان نابارور ایرانی زمینه تحقیقاتی این محقق کشورمان است. این تحقیقات بر خلاف محقق خارجی بر روی نمونه انسانی اجرایی شده است.

این تحقیقات بر روی 403 خانم نابارور انجام شد. نتایج نشان داد که با در نظر گرفتن برخی ویژگی‌های دموگرافیک و باروری زنان نابارور، می توان به ابتلا به آندومتریوز را در آنها پیش بینی کرد.

دکتر آرمین توحیدی - پردیس کشاورزی دانشگاه تهران:

وی به بررسی نقش اسیدهای چرب امگا 3 همراه با «آلفا توکوفرول» در بهبود کیفیت اسپرم پرداخته است.

در این مطالعات تاثیر اسیدهای چرب «امگا 3» همراه با یک آنتی اکسیدان ویتامین E در سه گونه اصلی نشخوار کنندگان اهلی شامل گاو، گوسفند و بز به اجرا درآمد. نتایج نشان داد به کارگیری منبه امگا 3 به ویژه همراه با ویتامین E به صورت تغذیه‌ای می‌تواند در کیفیت اسپرم تاره و انجماد پذیری آن را افزایش داد.

نتایج این تحقیقات در دامپروری مورد استفاده قرار می‌گیرد.

دکتر حسین مزدرانی- دانشگاه تربیت مدرس:

بی ثباتی ژنتیکی و صدمات DNA سلول‌های بدنی و جنسی مردان موضوع مطالعات دکتر مزدرانی بوده است. وی در این تحقیقات عوامل ژنتیکی ناباروری مردان را بررسی کرده است.

اسپرم انسان نیمی از مواد ژنتیکی را به نسل بعد منتقل می‌کند از این رو صدمات خود به خودی یا القای DNA دلیل اصلی بی ثباتی ژنومی در ناباروری مردان به شمار می‎رود.

در این راستا این محقق با ارزیابی صدمات ژنومی القا شده با پرتوها، ناهنجاری‌های ژنومی دخیل در باروری ناموفق و جنین‌های پیش از لانه گزینی چندین تکنیک آزمایشگاهی جدید در این زمینه ارائه دادند.

تعداد 11 مقاله از این پروژه در مجلات معتبر مانند Reproduction به چاپ رسیده است.

برندگان جشنواره

پروفسور پی‌یر ری از کشور فرانسه - برنده مشترک گروه ژنتیک و ناباروری مردان:

این تحقیقات با عنوان بررسی دلایل ژنتیکی ناباروری مردان عرضه شده است. امروزه با تغییرات در نحوه زندگی و کاهش روزافزون کیفیت اسپرم و غلظت آن، ناباروری به صورت همه گیر درآمده است و تقریبا 15 درصد از زوجین به دنبال درمان‌های پزشکی برای حل مشکل ناباروری‌شان هستند.

علی رغم پیشرفت‌های حوزه درمان‌های کمکی ناباروری (ART)، حتی پس از انجام چندین دوره IVF (لقاح خارجی رحمی)، تقریبا نیمی از بیماران ناموفق هستند و به باروری نمی‌رسند.

درمان‌های رایج ناباروری سعی در علاج یا درمان دلایل این معضل نمی‌کند بلکه فقط سعی می‌کند که با کنار گذاشتن (رد کردن) بسیاری از مراحل فیزیولوژیکی، آنها را دور بزند.

این محقق معتقد است که درمان بهتر ناباروری فقط با درک بهتر مکانیسم‌های مولکولی اختصاصی هر بیمار، امکان پذیر است از این رو در این پروژه گروهی از مردان نابارور برای شناسایی ژن‌های دخیل در ایجاد ناباروری، مورد غربالگری قرار گرفتند و چندین ژن مسئول ایجاد دو نوع ناباروری یعنی ماکروزوسپرمی و گلوبوزوسپرمی، شناسایی و مشخص شدند.

در این پژوهش این محقق موفق به شناسایی دو ژن جدید (DPYI9L2,AURKC) در ارتباط با شکل سر اسپرم شدند ضمن آنکه پروتئین جهش یافته و 10 واریانت جدید مستقر بر 10 ژن کاندید دخیل در این ناهنجاری معرفی شد.

تعداد هشت مقاله از این پروژه در مجلات معتبر علمی دنیا مانند Nature Genetic به چاپ رسیده است.

دکتر آنتونیو یوسلی از بخش عصب شناسی دانشگاه جنوا ایتالیا - برنده گروه سلول‌های بنیادی:

مقاله این محقق با عنوان سلول‌های بنیادی مزانشیمی از طریق آزادسازی «CX3CL1» می‌توانند عملکرد میکروگلیایی از خود نشان دهند، در جشنواره رویان برتر اعلام شد.

سلول‌های میکروگلیا در سیستم عصبی مسئول ایمنی در این بافت حساس هستند. بر اساس تحقیقات پیشین مشخص شده است که سلول‌های بنیادی مزانشیمی (MSC) می‌توانند با ترشح فاکتورهایی باعث محافظت از دستگاه عصبی مرکزی شوند و عملی شبیه به میکروگالیاها را برای این بافت انجام دهند.

در صورتی که نقش سلول‌های بنیادی مزانشیمی به طور قاطع تایید و همچنین مکانیسم‌های این عملکرد مشخص شود، می‌توان از این سلول‌ها در درمان بیماری‌های عصبی صعب العلاج بهره برد.

این گروه از دانشمندان ایتالیایی با انجام تحقیقات دامنه‌دار در این زمینه توانستند برای اولین بار مکانیسم‌های عملکرد شبه میکروگلیایی سلول‌های بنیادی مزانشیمی را کشف و گزارش کنند.

این سلول‌ها می‌توانند با ترشح مولکولی به نام «CXCL1» تاثیرات مثبت و محافظتی خود را بر سیستم عصبی مرکزی اعمال کنند.

نتایج این تحقیق گامی در جهت سلول درمانی بیماری‌های دستگاه عصبی مرکزی محسوب شود.

پروفسور ماریانو بوفونه از کشور آمریکا - برنده گروه جنین شناسی:

«نقش اکتین اسکلت سلولی در اگزوستیوز آکروزومی اسپرم موش» موضوع تحقیقات بوفونه بوده است.

اسپرم پستانداران در مواجه با تخمک باید یکسری فاکتورهایی را آزاد کند تا بتواند از غشای تخمک عبور کند. سوال مهم این است که اسپرم چگونه و از چه طریقی برای ورود به این فرایند القا می‌شود.

مطالعات قبلی نشان داده که اکتین نقش مهمی در این فرایند دارد. هدف از مطالعه حاضر تعیین مکانیسم مولکولی فرایند دخالت اکتین در ظرفیت پذیری اسپرم است.

در نهایت به دنبال بررسی ارتباط اگزوستیوز آکروزومی و ظرفیت‌پذیری اسپرم به این مساله پی برده شد که چگونه اکتین در فرایند ظرفیت پذیری اسپرم منجربه خروج آنزیم های آکروزومی با کمک یون کلسیم می شود.

دکتر پائولا پانینا بوردیگنون از کشور ایتالیا - برنده گروه ناباروری زنان:

تحقیقات وی در زمینه «Elocalcitol» (آگونیست انتخابی گیرنده ویتامین D) توسعه اندومتریوز و تشکیل چسبندگی صفاقی در یک مدل موش، بوده است.

آندومتریوز نوعی بیماری است که طی آن بافت آندومتر در مکانی خارج از رحم قرار می‌گیرد که با شیوع تقریبی 176 میلیون زن مبتلا در جهان، یکی از شایع‌ترین بیماری‌های زنان محسوب می‌شود.

درمان ایده آل آن درمانی است که هدف آن تنها از بین بردن ضایعات نباشد بلکه از عود مجدد بیماری نیز جلوگیری کند.

در این مطالعه بر روی موش انجام شد و در مدل حیوانی به نتایج قابل توجهی در زمینه درمان این بیماری به دست آمده است. به گونه‌ای که وزن ضایعات به میزان 70 درصد کاهش یافت.(مهر)