خشونت علیه زنان؛ در خانه بیش از خیابان!

در گزارش‌های سال ۲۰۱۳ سازمان ملل در حوزه زنان آمده است: از هر سه زن در جهان، یک نفر در زندگی خود، قربانی خشونت و تبعیض قرار گرفته است. خشونت علیه زنان، بیشتر به صورت بهره‌برداری‌های جنسی اعمال می‌شود و بارداری ناخواسته از پیامدهای شوم آن است.
بر اساس این گزارش، تعداد ۱۵۰ میلیون زن در سراسر جهان، امکان دستیابی به داروهای ضدبارداری را ندارند و حدود ۷۸ هزار زن از مجموع ۸۰ میلیون زن که به طور ناخواسته باردار می‌شوند در حین سقط جنین، جان خود را از دست می‌دهند؛ در گزارش نیامده است این زنان در کجا زندگی می‌کنند، بلکه آمده است این زنان در سراسر دنیا از فقیر‌ترین تا توسعه‌یافته‌ترین کشور‌ها از خشونتی که رخ می‌دهد رنج‌ می‌برند؛ مشکلی که دکتر «ابراهیم مجتهدی»، مددکار و عضو هیات علمی دانشگاه بهزیستی می‌گوید انواعی از آن در کشور ما نیز به چشم می‌خورد:

خشونت ضد زنان را به چند دسته می‌‌توان تقسیم کرد؟

شکر خدا در کشور هیچ چیزی نداشته باشیم تقسیم بندی و نمودار داریم؛ بر همین اساس خشونت ضد زنان را به ۴ دسته روحی، جسمی، جنسی و اقتصادی تقسیم کرده‌اند. چند وقت پیش رییس انجمن مددکاری کشور اعلام کرد که ۴۰ مورد خشونت ضد زنان در کشور ما اعمال می‌شود؛ در نتیجه می‌توان گفت که این خشونت به ۴ دسته و ۴۰ شاخه تقسیم می‌شود.

تعدادی از این خشونت‌ها را نام ببرید.

در سال‌های اخیر تعداد زنانی که وارد بازار کار شده‌اند، افزایش یافته است، به همین دلیل خشونتی که در حق آنان اعمال می‌شود نیز افزایش پیدا کرده است. نگاه ناپاک که امنیت زن را از او بگیرد، کار زیاد و دستمزد کم، نبود فرصت‌های شغلی برابر با مردان، دخالت ندادن زنان در برخی تصمیم‌گیری‌ها، همچنین در حوزه زندگی شخصی تنبیه بدنی، توهین، ناسزا، زندانی کردن و مواردی از این دست از جمله خشونت‌هایی است که ضد زنان اعمال می‌شود. البته این را نیز باید اعلام کنم که هنوز در کشور ما خشونت‌های خانگی که ضدزنان اعمال می‌شود، بیشتر از خشونت‌های خیابانی و اجتماعی است.

کدام را بد‌تر می‌دانید؟

از تمام انواع خشونت‌هایی که وجود دارد و به استناد موردهایی که به من ارجاع شده‌اند، خشونت‌های جنسی – خانگی را از سایر خشونت‌ها بد‌تر می‌دانم.

درباره خشونت خانگی توضیح بدهید.

قبل از هر چیز این را باید بگویم که خشونت ضدزنان مربوط به کشور و جامعه‌ای خاص نیست؛ حتی در پیشرفته‌ترین کشورهای جهان هم زنان و کودکان مورد آزار قرار می‌گیرند و از تبعات روانی آن در رنج هستند که درباره خشونت خانگی نیز به همین ترتیب است. منظور از خشونت خانگی آن است که زن در خانه و از سوی اعضای خانواده خود مورد آزار که بیشتر جنبه جسمی دارد، قرار می‌گیرد. آن چیزی که اهمیت خشونت خانگی ضد زنان را پررنگ می‌کند این است که این خشونت از سوی کسانی ضدزنان و دختران اعمال می‌شود که به باور عمومی باید به آنان علاقه داشته باشند.

این خشونت چه تبعاتی دارد؟

زنی که در خانه مورد بدرفتاری و شکنجه بدنی قرار می‌گیرد، تحقیر می‌شود، به عجز و ناتوانی خود پی می‌برد و اعتماد به نفس خودر را از دست می‌دهد؛ چنین زنی توانایی سرپرستی فرزندان و مدیریت خانه و خانواده خود را از دست می‌دهد و دیگر نمی‌تواند مشارکت و ابراز عقیده کند.

برای کاهش خشونت ضد زنان چه فعالیت‌هایی شده است؟

فعالیت‌هایی مانند افزایش امکان تحصیل دختران، برگزاری یکسری کارگاه‌های آموزشی با نام بصیرت‌افزایی از سوی نهاد زنان ریاست جمهوری، تعیین بخشی در قوه قضاییه برای مشورت دادن به زوج‌ها و آگاهی رسانی به آنان درباره مسایل زنان و خانواده، تعیین مشاور زن برای قضات، اقدام‌های نیروی انتظامی در زمینه جلوگیری از آسیب‌های اجتماعی از جمله کارهایی است که در زمینه کاهش خشونت ضد زنان انجام شده است. البته در کشور ما گاهی دستگاه‌ها هماهنگ عمل نمی‌کنند و هر کدام بخشی از کار را را مستقلا بر عهده می‌گیرند؛ در حالی که در کاهش این مشکل یکپارچگی نیز اهمیت زیادی دارد.

چطور می‌شود این اتفاق را کمتر کرد؟

راه بسیار طولانی‌ای را پیش رو داریم و این آسیب را با نشان دادن زشتی‌های آن می‌توانیم کم کنیم. همان‌طور که در شهر بیلبورد و تبلیغاتی برای آموزش رفتار با کودکان، گذاشتن آشغال رأس ساعت ۹ سر کوچه، رعایت حقوق همسایه و تمیز نگه داشتن شهر وجود دارد باید مواردی نیز برای آموزش نوع رفتار با زنان وجود داشته باشد. در این بین نقش رسانه‌ها را مانند همیشه نباید نادیده گرفت. رسانه‌ها با تکرار موضوع می‌توانند قبح اجتماعی بیشتری درباره خشونت ضد زنان به‌وجود آورند. همان‌طور که هر سال تعداد زیادی از سریال‌های چشم بادامی‌ها پخش و ده‌ها بار نیز بازپخش می‌شود، باید روی این موضوع نیز کار کرد و از تکرار موضوعات خسته نشد. برای فرهنگ‌سازی باید روی تکرار تمرکز کرد. اصلاح قانون نیز در کاهش این آسیب اثر گذار است، البته در کشور ما از نظر قانونی و اعتقادی اهمیت زیادی به زن داده می‌شود؛ اما هنوز جای کار زیادی دارد.
>> روزنامه حمایت