جامعه‌شناس نباید علمش را قاب کند

برای مثال بارها شده است که خبرنگاران موفق نشده‌اند درباره یک پدیده اجتماعی، نظر برخی جامعه‌شناسان را جویا شوند، زیرا عده‌ای از جامعه‌شناسان بصراحت می‌گویند که جای مباحث علمی جامعه‌شناختی در رسانه نیست و انعکاس تحلیل‌های جامعه‌شناسی در رسانه‌ها، وزن علمی تحلیل را پایین می‌آورد.

از این موردها نیز کم پیدا نمی‌شود و هنوز هم برخی روان‌شناسان و جامعه‌شناسان از گفت‌وگو با رسانه‌ها ابا دارند، چون اعتقاد دارند که بیان تحلیل‌های روان و قابل هضم برای خوانندگان، سطح تحلیل را کم‌عمق می‌کند.

اما پرسشی که باید از این دسته کارشناسان علوم اجتماعی پرسید این است که اگر بپذیریم ماموریت علوم اجتماعی، تحلیل و اصلاح رفتارهای اجتماعی است، آیا صحبت نکردن با رسانه‌ها، انتشار کتاب‌های حجیم و گاه غیرقابل فهم برای مخاطب عام و تکیه کردن صرف به تدریس برای تعداد معدودی از دانشجویان می‌تواند این ماموریت بزرگ علوم اجتماعی را در کشور ما محقق کند؟

یعنی زمانی که رسانه به عنوان رابط بین عالم و شهروند می‌تواند مباحث علوم اجتماعی را با بیانی روان‌تر و کاربردی‌تر به مخاطب انتقال دهد و مباحث پیچیده علوم اجتماعی را با زبانی دلچسب‌تر و قابل استفاده به درون خانه‌ها بکشاند، چرا نباید جامعه‌شناس از این فرصت مغتنم استفاده کند؟

به بیان ساده‌تر، اگر قرار است علوم اجتماعی تحول مثبتی در کشور ایجاد کند و همه شهروندان از آن بهره ببرند، رسانه می‌تواند به عنوان ابزاری مناسب این هدف را محقق کند، اما اگر جامعه‌شناس می‌خواهد علمش را قاب کند و در کلاس‌های درس یا گوشه کتابخانه‌ها، به افراد محدودی ارائه کند، در آن صورت بعید است که سطح تاثیر این علم از محدوده همان کتابخانه یا دانشگاه فراتر برود.

امین جلالوند‌ / ‌گروه جامعه