معرفی برخی مناطق حاشیه‌ای کلانشهرها

البته این حرف اصلا به این معنی نیست که در دیگر استان‌های کشور، مناطق حاشیه‌ای وجود ندارد و مثلا در استان اصفهان، فارس و خراسان، تعداد بسیار زیادی از مناطق حاشیه‌ای در گوشه و کنار حریم اصلی شهر وجود دارد.

این مناطق حاشیه‌ای، اشتراک‌های بسیار زیادی با یکدیگر دارند و مثلا در بسیاری از این مناطق شاهد هستیم که بیشتر ساکنان آن از یک قوم و قبیله هستند و به صورت عشیره‌ای زندگی می‌کنند.

فقدان امکانات شهری نیز از جمله ویژگی‌های بارز و مشترک این مناطق است که در این نوشتار به برخی از این مناطق به طور اجمالی اشاره می‌کنیم.

زور‌آباد کرج یا اسلام‌آباد البرز

اگر از محلی‌ها بپرسید آنها دوست دارند که محله‌شان به همان اسم سابق «زور‌آباد» خوانده شود و تمایلی ندارند که محله‌شان نام جدیدی بگیرد.

این منطقه کم امکانات در شهر کرج واقع شده و جالب اینجاست که زور‌آباد در کنار یکی از مرفه‌ترین مناطق کرج به نام «عظیمیه» قرار دارد.

حتی اگر با پای پیاده حرکت کنید، می‌توانید در کمتر از 15 دقیقه از عظیمیه به زور‌آباد برسید.

زور‌آباد روی کوه واقع شده و به همین دلیل نیز کوچه‌های آن، سربالایی است و رفت و آمد در این منطقه، بخصوص در فصل سرد و یخبندان، بسیار طاقت‌فرساست.

گفته می‌شود حدود 130 هزار نفر در این منطقه زندگی می‌کنند و شغل اغلب آنها نیز کارگری، دستفروشی و کشاورزی است.

تهران، مهد حاشیه‌نشینی

استان تهران را می‌توان از جمله مناطقی به حساب آورد که تا دلتان بخواهد حاشیه‌نشین‌ دارد.

بیشتر حجم حاشیه‌نشینی در شهر تهران را می‌توان به منطقه ۱۶ پایتخت نسبت داد که از بعد توزیع امکانات نیز در درجه پایینی قرار دارد.

اما در استان تهران، مناطق حاشیه‌ای با نام پاکدشت، احمدآباد و قیامدشت، دارای بیشترین جمعیت حاشیه‌نشین هستند. پاکدشت، وسعتی معادل ۶۱۰ کیلومتر دارد که در جنوب شرقی شهر تهران واقع شده است؛ اگرچه در برخی مناطق پاکدشت، نشانی از ساختمان‌های امروزی و بناهای مدرن دیده می‌شود، اما در بسیاری از مناطق آن، ساکنان در هرجایی که توانسته‌اند به ساخت سکونتگاه‌های غیررسمی روی آورده‌اند.

سراسر ایران، مملو از حاشیه‌نشینان

منطقه‌های داداش‌آباد، سیلاب، حافظ، خلیل‌آباد و طالقانی در شهر تبریز، مناطق حصار، شاه‌پسند و کشتارگاه در استان همدان، همچنین خواجه ربیع در مشهد و مناطق قریب‌آباد و کریم‌آباد در زاهدان نیز از جمله مناطق مشهوری است که تعداد زیادی از حاشیه‌نشینان در آنجا زندگی می‌کنند.

در کلانشهر شیراز نیز حاشیه‌نشینان کم نیستند و مثلا می‌توان منطقه «دست خضر» را به عنوان مثال روشنی از توسعه نامتوازن این شهر‌ به حساب آورد.

به دلیل پایین‌ بودن قیمت زمین و مسکن، بسیاری از مهاجران جدید شیراز در این منطقه سکونت دارند و البته فاصله این منطقه تا مرکز شهر، کمتر از 20 کیلومتر است.