بافت‌های فرسوده، وصله ناجور شیراز

از طرفی دیگر، اگر زمین به اندازه چند ریشتر بلرزد، چیزی از این بافت باقی نمی‌ماند. حتی بناهای تاریخی این بافت این روزها آرام‌آرام روند تخریب را طی می‌کند؛ بناهایی مانند
خانه توکلی.

به گفته کسبه این بافت‌ها، فرسودگی و نوسازی نشدن کوچه‌ها و خیابان‌ها و خانه‌های این مناطق، سبب شده بیشتر ساکنان آن که توان مالی خوبی داشتند به مناطق دیگر شهر شیراز نقل مکان کنند و این مناطق به مکانی برای تجمع معتادان و موادفروشان تبدیل شود.

شهردار بافت تاریخی شیراز با تائید مشکلات این بافت معتقد است که باید زمینه را برای حضور سرمایه‌گذاران در این محدوده فراهم و مالکان و ساکنان را نیز به اجرای طرح‌های تجمیع و نوسازی ترغیب کرد.

علی‌ رحیمی در گفت و گو با ایسنا اگرچه نوسازی و بهسازی این بافت را دغدغه خود می‌داند، اما قبول می‌کند که آن قدر بروکراسی‌ اداری برای دریافت یک مجوز ساخت، بهسازی و نوسازی، سخت، زمانگیر و نفسگیر است که هرکه بیاید، عطای آن را به لقایش خواهد بخشید.

رحیمی گفت: موضوع امن بودن معابر و اماکن این بافت به شهرداری باز می‌گردد، مسائل فرهنگی و اجتماعی هم در بخشی از کل، با شهرداری مرتبط بوده و هست، اما موضوع امنیت و تاریکی و بسیاری از مشکلاتی که تحت عنوان بروکراسی اداری نامیده می‌شود،‌ به‌شکل مستقیم با شهرداری ارتباطی ندارد. وی به تخریب برخی از آثار تاریخی موجود در این منطقه مانند خانه توکلی اشاره و اضافه کرد: در خانه توکلی یکی از سقف‌ها به نقاشی جنگ چالدران مزین است، اما حیف که بسرعت مسیر تخریب را طی می‌کند.

رحیمی سختی تردد در کوچه پس کوچه‌های باریک این منطقه را یکی از عوامل مهم در بروز مشکلات و معضلات فرهنگی و اجتماعی و خدمت‌رسانی برشمرده و معتقد است: امروزه در برخی از این معابر حتی گاری‌های کارگران بازیافت هم نمی‌تواند تردد کند، بعضی از معابر هم به‌دلیل تغییر دیرک‌های چوبی برق به ستون‌های عریض سیمانی، این تردد غیرممکن شده است.

شهردار منطقه هشت شیراز وجود بناهای خالی از سکنه، جمعیت زیاد اتباع بیگانه،‌ تاریکی معابر و بروکراسی حاکم بر سیستم را از جمله عوامل کند کننده روند بهسازی این منطقه دانست.

رحیمی با یادآوری این‌که شیراز 360 هکتار بافت فرسوده تاریخی دارد، افزود: این منطقه، منطقه‌ای کاملا متمایز به لحاظ فرهنگی، اجتماعی، ترافیکی و جمعیتی است، منطقه‌ای که 50 درصد کل درآمد شهر را تامین می‌کند و روزها بیش از 300 هزار نفر و شب‌ها کمتر از 20 هزار نفر جمعیت دارد. شهردار منطقه بافت تاریخی شیراز با اشاره به وجود ده هزار پلاک مسکونی در این منطقه اشاره و اضافه کرد: بالغ بر 80 درصد از کل مساحت این منطقه در محدوده میراثی قرار داشته و ساخت و ساز در آنها نیازمند مجوز این سازمان است و باید ضوابط قانونی تعیین شده را مراعات کند.

اعطای وام نوسازی

در همین حال، مدیرعامل شرکت عمرانی و مسکن سازان فارس اخیرا در گفت‌وگو با مهر از افزایش تسهیلات نوسازی بافت فرسوده تا 30 میلیون تومان خبر داد و گفت: مهم‌ترین اتفاقی که در سال جاری روی داده، افزایش میزان تسهیلات به نوسازی بافت فرسوده است که این حرکت می‌تواند عامل تشویقی برای ساکنان این بخش باشد.

محمدرضا طالبان تصریح کرد: باید به این نکته توجه داشته باشیم که شیراز دارای 1800 هکتار بافت است که از این میزان تنها ۳۷۵ هکتار آن بافت تاریخی و فرهنگی است.

مهم‌ترین فعالیت ما الگوسازی برای رسیدگی به وضع بافت تاریخی و فرهنگی است به همین دلیل اولویت اول را فعالیت خود در خارج از این منطقه گذاشته‌ایم‌. وی یادآور شد: تفاهم‌نامه‌ای سه‌جانبه در حال شکل‌گیری است که اگر این بحث به نتیجه برسد بسرعت وارد بافت تاریخی و فرهنگی خواهیم شد و نسبت به نوسازی این منطقه نیز اقدام خواهیم کرد.

وی گفت: بافت فرسوده در شیراز گسترده است و اگر به تمامی نقاط این بافت توجه نداشته باشیم طی ۱۵ سال آینده منطقه خیابان نادر خالی از سکنه می‌شود و این منطقه به انبار مغازه‌داران تبدیل خواهد شد.

به گفته طالبان، نگاه به بافت فرسوده نگاه دولتی نیست بلکه نوسازی این منطقه باید با کمک و حضور گسترده مردم همراه باشد که خوشبختانه طی چند سال گذشته مردم و ساکنان این منطقه از فعالیت‌های ما استقبال کرده‌اند.

مدیرعامل شرکت عمرانی و مسکن‌سازان فارس با بیان این‌که تجمیع خانه‌های ریزدانه حرکتی موثر برای ساکنان بافت فرسوده است، گفت: امروز در بسیاری از منازل بافت فرسوده چند خانوار در یک محیط کوچک زندگی می‌کنند که پس از تجمیع چند منزل تمامی خانوارها دارای یک واحد آپارتمانی می‌شوند. وی در خصوص وضع حاشیه‌نشینی شیراز نیز تاکید کرد: حاشیه‌نشینی و فقیرنشینی است که باعث بروز مشکلات برای جامعه می‌شود که ما در مرحله اول حرکت خود اقدام به توانمندسازی این مناطق کرده‌ایم.

طالبان افزود: ساخت کتابخانه و مراکز خود اشتغالی از مهم‌ترین فعالیت‌هاست و از طرفی بحث سنددار شدن منازل را نیز پیگیری می‌کنیم.

مدیرعامل شرکت عمرانی و مسکن‌سازان فارس یادآور شد: بحث تخریب ساخت و سازهای خلاف را نیز پیگیری کرده‌ایم و طی دو سال گذشته حدود ۱۵ منزل تخریب شد.