کمک به مستمندان تبریزی با کارت‌های الکترونیکی

شواهد تاریخی نشان می‌دهد وجود فقر و نداری مردم درگذشته باعث شد تعدادی از خیرین که عمدتا بازاریان و تجار بودند، با تشکیل موسسات و نهادهای خیریه به حمایت از این قشر انبوه جامعه بپردازند، به طوری که در دوره مشروطیت در تمامی محله‌های تبریز انجمن محلات تشکیل شده بود که در این انجمن‌ها علاوه بر مسائل سیاسی به امور اجتماعی از جمله انجام امور خیریه و عام‌المنفعه توجه کرده و از مستمندان محل خود دستگیری می‌کردند. حتی ارامنه تبریز نیز در آن زمان انجمن امدادیه ارامنه آذربایجان را تأسیس کرده بودند.

علی حداد، معاون مدیرکل کمیته امداد امام خمینی (ره) در توسعه مشارکت‌های مردمی در خصوص علت نامگذاری «تبریز، شهر بدون گدا» به خبرنگار ما گفت: مردم تبریز از قدیم‌الایام به دو مقوله قناعت و عزت‌نفس زیاد بها می‌دادند و این عامل باعث شده از یک طرف داشته‌های خود را به‌صورت اصولی و منطقی مصرف کنند و بدون تحقیق به هر سائلی کمک نکنند و از طرف دیگر به واسطه مناعت طبع و عزت نفسی که دارندهرگز راضی نمی‌شوند غرور خود را زیرپا گذاشته و از دیگران استمداد مالی کنند و در واقع با سیلی صورت خود را سرخ می‌کنند تا حفظ آبرو کرده باشند.

وی با تاکید بر ایجاد روحیه تعامل و همگرایی بین موسسات خیریه و دستگاه‌های اجرایی ـ حمایتی در عین حال افزود: هر چند در کلانشهر تبریز نقش موسسات خیریه و افراد خیر در کمک رسانی به نیازمندان زیاد است اما متاسفانه همگرایی وتعامل موجود بین آنها مناسب نیست و هرکدام خود را بر دیگری ترجیح می‌دهند.

معاون مدیرکل کمیته امداد امام خمینی(ره) در توسعه مشارکت‌های مردمی ادامه داد: در صورت تحقق این امر نیازمندان واقعی تبریز اولویت‌بندی می‌شوند و امکانات هم بعد از جمع‌آوری در اختیار این نیازمندان قرار می‌گیرد.

همکاری پلیس و موسسات خیریه

محمود چمنی، فرماندار شهرستان تبریز نیز در خصوص این‌که چرا در کلانشهر تبریز گدا و گداپروری به آن صورت که در کلانشهرهای دیگر مشاهده می‌شود وجود ندارد، گفت: این مساله عوامل متعددی دارد که یکی از آنها فعالیت چشمگیر نیروی انتظامی و همکاری آنها با موسسات خیریه است. به این صورت که معمولا در مواقعی که شهروندی شاهد فعالیت گدایی در محله یا خیابانی از این شهر است، وی را یا به موسسات خیریه یا به نیروی انتظامی معرفی می‌کند و آنها پس از پرس‌وجو و تحقیق به این مساله که آیا وی نیازمند واقعی است یا گدای حرفه‌ای، اقدامات بعدی را انجام می‌دهند.

وی با اشاره به فعالیت حدود 48 موسسه غیردولتی در سطح کلانشهر تبریز افزود: از این تعداد حدود 20 موسسه در امور مربوط به تامین نیازهای شهروندان به صورت خیریه فعالیت می‌کنند و با توجه به این‌که در چند سال اخیر تعدادی از این موسسات به صورت غیرمجاز در سطح شهر شروع به فعالیت کرده‌اند و در سطح شهر صندوق‌هایی به منظور جلب حمایت مردم تعبیه شده است، لذا به منظور جلوگیری از هرگونه سوء‌استفاده و سرقت صندوق‌های خیریه از حدود دو سال پیش اقدام به جمع‌آوری صندوق‌هایی از سطح شهر کردیم و در این خصوص حدود 30 هزار صندوق جمع‌آوری شده و بقیه تا مهلت مقرر باید از سطح شهر جمع‌آوری شود.

چمنی تصریح کرد: از این به بعد سعی می‌کنیم خیریه و شهروندان دلسوز را به سمت کمک‌های الکترونیکی هدایت کنیم تا از طریق کارت‌های عابربانک به مستمندان واقعی کمک کنند.

به‌رغم این‌که تعداد گدایان و فعالیت آنها در کوچه و معابر کلانشهر تبریز نسبت به دیگر شهرهای کشور بسیار پایین است، اما باز هر از گاهی در زمان‌ها و مکان‌های معینی تبریزی‌ها شاهد حضور متکدیان در برخی خیابان‌ها و چهارراه‌های این کلانشهر هستند که این امر نشان‌دهنده نیاز بیشتر موسسات خیریه به مساعدت‌های خیرین و نیز همکاری برخی نهادهای انتظامی و قضایی در جمع‌آوری این متکدیان است.

حفظ آبروی مستمندان

یعقوب تقدیری، معاون موسسه حمایت از مستمندان تبریز که فعال‌ترین موسسه خیریه مردمی در کلانشهر تبریز محسوب می‌شود نیز در این باره گفت: باتوجه به این‌که در میان نیازمندان تعدادی افراد آبرومند وجود دارند که نمی‌توانند گدایی کنند، لذا از شهروندان تقاضا داریم به منظور حفظ آبروی آنها و نیز کمک به امرار معاش‌شان هرجا گدایی یا نیازمندی مشاهده می‌کنند بدون این‌که ریالی پول به آنها بدهند بلافاصله به انجمن معرفی کنند.

وی افزود: همچنین در بحث جمع‌آوری گدایان درانجمن حمایت از مستمندان مامورانی از نیروهای انتظامی به کار گرفته می‌شوند که پس از جمع‌آوری متکدیان در صورتی که نیازمند واقعی نباشند به مقامات قضایی معرفی می‌شوند و نیازمندان واقعی همراه خانواده‌شان با حفظ آبرو مساعدت مالی شده و در صورت توانمند بودن در امور مربوط به کاریابی کمکشان می‌کنیم.

تقدیری در پاسخ به این‌که چگونه می‌توان گدایان حرفه‌ای را از نیازمندان واقعی تشخیص داد، گفت: گدایان حرفه‌ای که معمولا غیربومی و فصلی هستند با تغییر قیافه و نیز با شگردهای مختلفی چون شل و کورکردن دروغین خود یا کمک گرفتن از کودکان خردسال یا به بهانه‌های نزدیک عیدبودن و خرید مایحتاج برای کودکان و... احساسات شهروندان را جریحه‌دار کرده و با جلب ترحم آنها و دریافت مبالغی پول به نوعی در هدف خود موفق می‌شوند و اگر به آنها پیشنهاد معرفی به موسسات خیریه را بدهید معمولا قبول نمی‌کنند، چرا که به پول کلان و مفت گدایی عادت کرده‌اند و نمی‌توانند با کمک‌های موسسات خیریه زندگی خود را بگذرانند.

وی در پاسخ به این پرسش که عده‌ای معتقدند تبریزی‌ها به دلیل خصلت خسیس بودن به گدایان کمک نمی‌کنند و این امر باعث شده گدایان ناخواسته از فعالیت در این شهر خودداری کنند، افزود: اگر تبریزی‌ها دست بده نداشتند و روحیه خسیس بودن بر روحیه مساعدت غالب بود، پس این همه درآمد موسسات خیریه از کجا تامین می‌شود؟ این در حالی است که شهر تبریز مملو از افراد و خیرینی است که مستقیم و غیرمستقیم به نیازمندان کمک می‌کنند و باعث می‌شوند پدیده گداپروری در کوچه و خیابان‌های این شهر کمتر دیده شود.

باید اذعان داشت نقش نیروهای انتظامی در جمع‌آوری متکدیان و معرفی آنها به مراکز خیریه و مراکز قضایی و کاهش چشمگیر فعالیت آنها در کوچه و خیابان‌های کلانشهر تبریز انکارنشدنی است، به طوری که سردار مسعود خرم‌نیا، فرمانده انتظامی آذربایجان شرقی با تاکید بر اجرای طرح جمع‌آوری متکدیان از خیابان‌های شهر افزود: تمام کلانتری‌ها و پاسگاه‌ها در حوزه استحفاظی خود مکلف به جمع‌آوری این افراد هستند.

وی تصریح کرد: فرماند‌هان انتظامی شهرستان‌ها موظفند کنترل لازم را انجام دهند و اگر در حوزه هر کلانتری گدایی مشاهده شد با مسئول آن برخورد کنند.

فرمانده انتظامی آذربایجان‌شرقی خاطرنشان کرد: مردم استان می‌توانند در این زمینه اطلاعات لازم را از طریق مرکز فوریت‌های پلیسی 110 به پلیس انتقال دهند تا ماموران برای جمع‌آوری این افراد و تحویل به مقامات ذی‌ربط اقدام‌کنند.

سعیده دلال علیپور ‌/‌ جام‌جم تبریز