در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
اولین استاندارد جهانی برای یکی از آزمایش های ژنتیکی از سوی سازمان بهداشت جهانی در 17 نوامبر ( 27 آبانماه) امسال به تصویب رسید. استفاده از این استاندارد، به افزایش کیفیت و صحت نتایج یکی از آزمایش های متداول
بنابراین ، می تواند در اتخاذ اقدامات پیشگیرانه مفید باشد.
به اعتقاد دکتر دیوید وود،یکی از متخصصان سازمان بهداشت جهانی ، از آنجا که روشهای آزمایش ژنتیکی نقش حیاتی و سهم مهمی در پزشکی بالینی دارند، ایجاد نخستین استاندارد جهانی برای این آزمایش ژنتیکی گامی بسیار مهم است و نتایج این گونه آزمایش هارا در سراسر جهان قابل اطمینان خواهد کرد.
استاندارد جهانی ایجاد شده - که به طور رسمی مقیاس مرجع جهانی International Reference Panel نامیده می شود - مربوط به آزمایش از بیماران برای بررسی یک جهش ژنتیکی ویژه به نام فاکتور پنج لایدن Factor V Leidenاست.
این جهش که سال 1994 کشف شد، یکی از رایج ترین عوامل خطرساز برای ترومبوز سیاهرگی ( لخته شدن خون سیاهرگی ) به شمار می رود و در 20تا 40درصد موارد مشاهده شده است. فاکتور پنج لایدن باعث نقص سیستم طبیعی ضد انعقاد خون می شود.
آزمایش برای تشخیص فاکتور پنج لایدن ، یکی از رایج ترین آزمایش های ژنتیکی است ، که برای تشخیص بروز جهش ژنتیکی منجر به ترومبوز در آزمایشگاه های طبی انجام می شود.
بر اساس تحقیقات انجام شده ، بر اثر بروز این جهش ، خطر ابتلا به ترومبوز، بسته به این که فرد حامل یک یا 2نوع ژن باشد، از 7تا 80برابر افزایش می یابد. این استاندارد جدید در پنجاه و پنجمین جلسه کمیته متخصصان استانداردسازی بیولوژیکی سازمان بهداشت جهانی - که از 15تا 18نوامبر( 25-28آبانماه) در ژنو برگزار شد - به تصویب رسید.
این کمیته از 10متخصص جهانی و 25مشاور تشکیل شده است. طبق اساسنامه ، یکی از وظایف اصلی سازمان بهداشت جهانی تاسیس ، توسعه و ارتقای استانداردهای بین المللی در حیطه های بیولوژیکی و سایر زمینه هاست.
سازمان بهداشت جهانی مقام مسوول استانداردهای بیولوژیکی است ، که تاکنون بیش از 30استاندارد برای موضوعات مختلفی را ارائه کرده است.
محققان اخیرا مشغول مطالعه فرضیه ارتباط بین سفرهای هوایی و ترومبوز حاد رگ هاهستند. به احتمال زیاد،این یک نمونه از شرایطی است که می تواند منجر به جهش فاکتور پنج لایدن شود.
داشتن اطلاعات درباره ساختار ژنتیکی مسافران امکان اتخاذ اقدامات احتیاطی و پیشگیرانه را فراهم خواهد کرد.استاندارد مورد نظر برای فاکتور پنج لایدن از سوی یکی از سازمان های وابسته به سازمان استاندارد جهانی و در مرکز آزمایشگاه بین المللی برای استانداردهای بیولوژیکی ،انستیتوی ملی استانداردهای بیولوژیکی و کنترل (NIBSC)در انگلستان ، همراه متخصصانی ازمرکز ارزیابی کیفیت ملی برای انعقاد خون و بیمارستان رویال هالشمیر در شفیلد ارائه شد.
به گفته پروفسور گلدن داف ، سرپرست تیم ، NIBSCارائه این استاندارد گام مهمی در طب ژنتیکی است که اطلاعاتی در باره استعداد ابتلا به ترومبوز سیاهرگی فراهم آورده و در نهایت ، برای کسانی که در معرض خطر ترومبوز پیشرفته قرار دارند، نتایج کلینیکی به دنبال خواهد داشت.
NIBSCبتازگی در حال ایجاد چندین استاندارد مرجع جدید دیگر، برای گروهی دیگر از آزمایش های ژنتیکی ضروری است.
به طور کلی ، آزمایش های ژنتیکی مربوط به ، DNAاطلاعات بهتری را درباره بیمار در اختیار پزشک قرار خواهند داد و به این ترتیب ،با کمک به تشخیص صحیح و تصمیم گیری درباره مشاوره و نوع درمان ،امیدهای زیادی برای مدیریت بیماری های پیشرفته ایجاد خواهند کرد. در حال حاضر، صدهاآزمایش ژنتیکی مختلف در سراسر جهان انجام می شود.
بر اساس مطالعات اخیر، تنها در اتحادیه اروپا در سال 2002، بیش از 700هزار آزمایش ژنتیکی انجام شده و دست کم 700آزمایشگاه و 900مرکز پزشکی در اروپا به انجام آزمایش های مختلف ژنتیکی می پردازند.
اگرچه آمار دقیقی در دسترس نیست ، ولی احتمالا سالانه میلیون هاآزمایش از این دست در سراسر جهان انجام می شود. لذا ارائه استاندارد در این زمینه حیاتی و حایز اهمیت است و باید آزمایش های ژنتیکی در آزمایشگاه های سراسر جهان با استانداردهای بالا انجام شود، تا نتایج قابل اطمینانی از آنها به دست آید.
این استاندارد، معیاری است که به آزمایشگاه های سراسر جهان این امکان را می دهد که نتایج را مقایسه کنند.
ترومبوز چیست؛
بیماری ترومبوز، به خودی خود تظاهری ندارد، بلکه معلول شرایط دیگر است. ترومبوز به معنی لخته شدن خون داخل رگ است ، که این لخته شدن ممکن است در عروق شریانی یا وریدی ، یعنی در سرخرگها و سیاهرگهااتفاق افتد. لخته شدن خون در سیاهرگ ها.
به این دلیل که جریان خون در سیاهرگ هاکند تر است ، شایع تر از لخته شدن خون در سرخرگ هاست. کندی جریان خون در سیاهرگ ها، به هر دلیل که تشدید شود، به ایجاد لختگی می انجامد.
حدود 100سال پیش ، محققی به نام ویرشو عوامل سه گانه ای به شکل یک مثلث را برای ترومبوز توضیح داد، به این ترتیب که اگر کسی مدتی طولانی بی حرکت باشد، به طوری که جریان خون در سیاهرگ هاکند شود، یا مبتلا به بیماری هایی باشد که باعث تشدید انعقادپذیری خون در بدن می شوند و یا دیواره سیاهرگ هایش بر اثر ضربه صدمه ببیند، استعداد ترومبوز وریدی یا Deep Vein Thrombosisدارد.
مشخص ترین آن ، پس از اعمال جراحی رخ می دهد که بیمار مجبور است مدت طولانی روی تخت بی حرکت بخوابد. همچنین بیمارانی که اعمال جراحی ارتوپدی انجام می دهند و بی حرکت هستند، ممکن است خون در رگهایشان لخته شود و سپس با حرکت به سمت ریه آمبولی ریه - که عارضه ای خطرناک است - ایجاد کند.
بنابراین تمام اعمال جراحی که روی استخوان های بزرگ مثل استخوان ران و لگن انجام می شود، تصادفات ، یا هر علت دیگری که باعث عدم تحرک فرد شود، ممکن است باعث ابتلا به ترومبوز شود.
همچنین کلیه کسانی که بیماری های خونی دارند و این بیماری باعث اختلالات انعقادی خون می شود وانعقاد خون را تشدید می کند، در معرض این بیماری قرار دارند. افرادی که مبتلا به سرطان هستند نیزبه این دلیل که در کنسرهامواد مستعد کننده ترومبوز ترشح می شود، ممکن است در معرض ترومبوز وریدی قرار داشته باشند.
عوامل دیگری همچون حاملگی ، نوشیدن الکل و قهوه و سالمندی میتواند باعث ایجاد ترومبوز وریدی شود. بنابراین ، ترومبوز وریدی علامتی است که می تواند در زمینه های مختلف و متعدد ایجاد شود.شایع ترین نوع آن ، ترومبوز اندام تحتانی است.
پیشگیری ، راهی آسان و مطمئن
متخصصان ، راههای عملی ساده ای برای پیشگیری از ابتلا به ترومبوز حاد وریدی پیشنهاد می کنند، که برای همگان قابل استفاده است.
به گفته دکتر کمال هدایت ، دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران ، با اندازه گیری فاکتور پنج لایدن و تشخیص گروه های خطر، می توان به آنها پیشنهاد کرد با پوشیدن جوراب واریس ، قدم زدن و حرکت کردن ، یا استفاده از آمپول ضد انعقاد خون پیش از مسافرت ، احتمال ایجاد لختگی و در نتیجه ابتلا به ترومبوز حاد را کاهش دهند.
توصیه متخصصان برای پیشگیری از ترومبوز
- آب زیاد بنوشید.
- سعی کنید عضلات پشت پا و زانوی خود را نرمش دهید.
- پس از حداکثر 2 ساعت رانندگی ، کناری بایستید و کمی قدم بزنید.
- از مصرف دی هیدراسیون که غلظت خون را افزایش می دهد و باعث تنگی رگها می شود، خودداری کنید. مصرف الکل و قهوه شرایطی همانند دی هیدراسیون ایجاد می کند.
- اگرچه شواهد کافی برای مفید بودن آسپیرین وجود ندارد، ولی استفاده از آن برای کاهش احتمال خطر بی ضرر است.
اگر قصد مسافرت دارید و می خواهید برای کاهش زمان مسافرت خود بی وقفه در طول بزرگراه برانید، یا مسافرت هوایی طولانی مدتی پیش رو دارید، از همسفر خطرناک خود غافل نباشید.
این همسفر، لخته خونی است که با نشستن درون رگهای پا، شما را همراهی می کند و اگر مواظب نباشید، حتی باعث مرگ شما می شود. چندین ساعت نشستن در خودرو یا هواپیما با ایجاد شرایط عدم تحرک در پاها، باعث می شود خون در سیاهرگ های شما لخته شود و سلامت شما را به مخاطره اندازد.
این لخته می تواند به سمت ریه ، قلب یا مغز حرکت کند و احتمالا منجر به حملات قلبی و سکته های مغزی شود. آگاه باشید، هیچ کس از ابتلا به ترومبوز در امان نیست. بنابراین ، توصیه هارا جدی بگیرید.
سعیده کافی 
تازه ها
پیشنهاد سردبیر
در واکنش به حمله رژیم صهیونیستی به ایران مطرح شد
اسرائیل در ورطه تصمیمات اشتباه
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
کوه موش زایید!
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
اسرائیل به سرزمین سوخته بدل می‌شود؟
گفت و گو
یک نماینده مجلس:
پیام‌عملیات وعده صادق، قدرت و استقلال ایران بود
علی برکه از رهبران حماس در گفت‌و‌گو با «جام‌جم»:
خطوط قرمز خود را در مذاکرات تغییر نمی‌دهیم
گفت‌وگوی «جام‌جم» با میثم عبدی، کارگردان نمایش رومئو و ژولیت و چند کاراکتر دیگر
فرزند زمانه خود باش
یک کارشناس مسائل سیاسی در گفتگو با جام جم آنلاین: