ورزش، راه‌حل چاقی کودکان

مطالعات اخیر نشان‌دهنده شیوع روزافزون چاقی در کودکان و نوجوانان در کشورهای مختلف می‌باشد. در کشور ما نیز این همه‌گیری بویژه در شهرهای بزرگ به دلیل شیوه زندگی شیوع روزافزونی داشته است. از آنجا که عدم تحرک دارای اهمیت ویژه در بروز چاقی کودکان است، تشویق کودکان به داشتن تحرک بیشتر توسط متخصصین تغذیه توصیه می‌گردد. اما مطالعات اخیر حاکی از آن است که برای داشتن نتایج مطلوب در متوقف نمودن سیر پیشرونده چاقی در کودکان، داشتن ورزش با شدت بیشتر از یک فعالیت بدنی معمول مورد نیاز می‌باشد.

مطالعات گذشته نشان دادند که بی تحرکی بویژه تماشای طولانی مدت برنامه‌های تلویزیونی نقش مهمی در ایجاد و توسعه چاقی دارد. در مطالعه‌ای که اخیرا در مجله علمی تغذیه بالینی آمریکا چاپ شده است، بیش از 1800 کودک 9 تا 10سال مورد ارزیابی قرار گرفتند که 23 درصد آنها چاق بودند یا اضافه وزن داشتند. پژوهشگران به منظور بررسی ارتباط میان فعالیت بدنی و اندازه دور کمر،‌ میزان چربی بدن و نمایه توده بدنی (BMI)، از وسیله‌ای شبیه ساعت مچی استفاده کردند تا میزان و شدت فعالیت بدنی کودکان را در کل یک روز اندازه گیری کنند. کودکان نیز مدت زمانی را که جلوی تلویزیون یا کامپیوتر سپری کرده بودند، گزارش می‌دادند.69درصد از کودکان حداقل یک ساعت در طول روز فعالیت بدنی متوسط انجام می‌دادند، در حالی که 58 درصد از کودکان گزارش دادند که روزانه کمتر از 2 ساعت جلوی تلویزیون یا کامپیوتر بودند. نتایج این مطالعه حاکی از آن بود، کودکانی که زمان بیشتری غیر فعال بودند، دور کمر بزرگ‌تر و درصد بیشتری چربی در بدن داشتند. اما نتایج این پژوهش تاکید می‌نماید، زمانی که کودکان به ورزش‌های سنگین می‌پرداختند یا ترکیبی از ورزش‌های سنگین و متوسط را انجام می‌دادند، تاثیر مهم‌تری نسبت به میزان فعالیت بدنی متوسط، در کاهش دور کمر و تجمع توده چربی در ناحیه مرکزی در کودکان داشت. به عنوان مثال طبق این پژوهش، به ازای هر 5 تا 6 دقیقه فعالیت سنگین مانند بسکتبال، فوتبال‌و دویدن، دور کمر کودکان به میزان 32/1 سانتی‌متر کاهش یافت. در حالی که انجام فعالیت بدنی متوسط بیش از دو برابر آن مدت زمانی، تنها 5/0 سانتی‌متر دور کمر را کاهش داد. براین اساس در کنترل و پیشگیری از چاقی کودکان داشتن ورزش سنگین روزانه حتی به میزان محدود به همراه فعالیت بدنی معمول ضروری است؛ البته این پرسش همچنان مطرح است که انجام چه میزان فعالیت بدنی سنگین برای کنترل چاقی کودکان مطلوب می‌باشد؟

نکته عملی: از آنجا که بی‌تحرکی در کودکان یکی از عوامل اصلی در شیوع روزافزون چاقی در نسل جدید می‌باشد، باید کودکان را به اجتناب از بی‌تحرکی تشویق کرد. اما باید تاکید کرد که این به تنهایی برای جلوگیری از چاقی دوران کودکی کافی نخواهد بود، بلکه برای کاهش رشد اپیدمی چاقی در میان کودکان، ضمن محدود کردن زمان‌های بی تحرکی، انجام فعالیت‌های بدنی سنگین و شرکت در فعالیت‌های ورزشی باید تشویق گردد.