سفر نوروزی را با بستن کمربند ایمن کنید

پروفسور علی گرجی، فوق‌تخصص مغز و اعصاب و استاد دانشگاه مونستر آلمان چندی پیش در گفت‌وگوی مفصلی با «جام‌جم» درباره نقش این ضربات اعلام کرد: براساس آمار سازمان بهداشت جهانی، در کشور ما 5‌/‌38 نفر از صد هزار نفر در تصادفات جاده‌ای کشته می‌شوند. این در حالی است که کمترین آمار جهانی 09‌/‌4 درصد است. طبق این آمارها ما از نظر درصد کشته‌شدگان در تصادفات رتبه 11 دنیا هستیم و البته اگر در این درصد‌ها جمعیت کشورها هم لحاظ شوند، ما جزو 5 کشور اول دنیا قرار خواهیم گرفت. طبق محاسبات اگر اجساد افراد کشته شده در 20 سال گذشته که بالغ بر نیم‌میلیون نفر می‌شود (با فرض بر این‌که هر کدام 60‌/‌1 متر قد داشته باشد) را کنار هم قرار دهیم مسافتی برابر فاصله تهران ـ‌ مشهد را پر می‌کند و این فاجعه است.

در چنین شرایطی، مطمئنا پیشگیری از ضربات سر به کاهش آمار کشته‌شدگان کمک می‌کند و همچنین تعداد بیماران مبتلا به مشکلات مغزی ـ عصبی را کم می‌کند و در نهایت هزینه‌های میلیاردی مرتبط با بروز این مشکلات را به صورت چشمگیری کاهش می‌دهد.

در این میان پروفسور گرجی، چهره سرشناس جهان در حوزه مغز و اعصاب، به این نکته تاکید کرد که اگر ما بتوانیم برای جلوگیری از ایجاد ضربات سر به افراد جامعه آموزش دهیم، شاید بتوانیم 40ـ30 درصد بیماری‌های عصبی را در کشور کاهش دهیم. با این کار هم به افرادی که ریسک ابتلا به این بیماری‌ها را داشته‌اند، کمک کرده‌ایم و هم این بار را از روی تخت‌های بیمارستان‌ها برداشته‌ایم.

در تصادفات جاده­ای، نبستن کمربند ایمنی اصلی‌ترین عامل افزایش میزان مرگ‌ومیر است. استفاده از کمربند ایمنی، موثرترین روش برای پیشگیری از آسیب و مرگ‌ومیر در تصادفات است. استفاده از کمربند ایمنی 50 درصد احتمال مرگ‌ومیر سرنشینان جلوی ماشین و 25 درصد احتمال مرگ‌ومیر را در سایر سرنشینان کاهش می‌دهد. همچنین مانع از پرت شدن سرنشینان به جلو یا بیرون افتادن از خودرو می‌شود. آمار استفاده از کمربند ایمنی در کشورهای پیشرفته نشان می‌دهد از هر 10 سرنشین 9 نفر از کمربند ایمنی استفاده می­‌کنند؛ در حالی که در کشورهای جهان سوم این آمار بسیار کمتر است. این آمار و ارقام دلیل موجهی برای تک‌تک ماست که به هر بهانه‌ای بستن کمربند ایمنی را فراموش نکنیم.

البته ناگفته پیداست کمربند ایمنی می‌بایست به صورت استاندارد طراحی و نصب شده باشد. در واقع بسیاری از خودروها دارای کمربند ایمنی غیراستاندارد هستند که در مواردی می‌تواند به افزایش صدمات در حین سوانح رانندگی منجر شود. به عنوان مثال کمربندهایی که هنگام بسته شدن از ناحیه گردن عبور می‌کنند، در تصادفات، عامل ثانویه‌ای برای آسیب بیشتر هستند.

در این میان، نباید فراموش کرد بستن کمربند ایمنی، اصلی است که باید از سوی تمام سرنشینان چه در صندلی‌های جلو و چه در صندلی‌های عقب خودرو اجرا شود. به طور کلی نشستن افراد زیر 16 سال در صندلی عقب و بستن کمربند ایمنی 40درصد شانس صدمات شدید را کاهش می‌دهد.

پس از هر تصادفی، کمربندهای ایمنی نیز می‌بایست از نظر کارایی بازبینی شود. همچنین در معاینه فنی سالانه خودرو، وضعیت کمربندهای ایمنی علاوه بر سایر موارد مورد بررسی قرار می‌گیرد.

در این میان، وجود کیسه هوا در خودرو اگرچه باعث افزایش قابل توجه ایمنی سرنشینان می‌شود، اما به هیچ عنوان جایگزین نقش حیاتی بستن کمربند ایمنی نمی‌شود.

نکته جالب آن است که آمارها نشان می‌دهد دقت پلیس و حضور مشهود و دائمی وی در بستن کمربند ایمنی از سوی سرنشینان خودرو، یکی از مهم‌ترین عوامل در بالابردن تعداد افرادی است که از کمربند ایمنی استفاده می­کنند.

استفاده از کمربند ایمنی در سنین و شرایط مختلف، بسیار متفاوت است. به عنوان مثال در خانم‌های باردار، نحوه بستن کمربند بایستی به صورتی باشد که قسمت بالایی کمربند از بالای شکم و قسمت پایینی از زیر شکم عبور کند. استفاده از کمربند برای کودکان نیز نسبت به افراد عادی تفاوت‌های زیادی دارد. در کودکان با قد کوتاه‌تر از 140 سانتی‌متر استفاده از صندلی کودک قبل از بستن کمربند ایمنی توصیه می‌شود. صندلی کودک در واقع کمک می‌کند تا کودک در ارتفاع بالاتری قرار گیرد تا کمربند ایمنی بدرستی بسته شود. به عبارت دیگر، صندلی کودک باعث کاهش بیش از 70 درصد مرگ‌ومیر در نوزادان و 54 درصد در کودکان 1 تا4 ساله می‌شود. این صندلی‌ها بر اساس سن، قد و وزن کودکان طراحی شده و براحتی در صندلی عقب خودرو نصب می‌شود.

برخی از این صندلی‌ها، قابلیت آن را دارند که براحتی روی کالسکه کودکان نصب شوند و مصرفی دوگانه برای والدین داشته باشند؛ به طوری که والدین بتوانند از صندلی کودک هنگام پیاده‌روی یا خرید، به عنوان بخشی از کالسکه کودک استفاده کنند و هنگام سوار شدن بر خودرو، با انتقال و نصب سریع این صندلی‌ها به خودرو، بتوانند از ایمنی کودک خود هنگام حرکت اطمینان یابند. البته تنها استفاده از صندلی کودک کافی نیست چراکه نحوه بستن کمربند ایمنی کودکان در روی صندلی کودک می‌بایست به والدین بدرستی آموزش داده شود. مطالعات نشان می‌دهد بیش از 70 درصد از کودکانی که در صندلی کودک خودرو قرار داده می‌شوند، با نحوه صحیح بستن کمربند آشنا نیستند. به همین دلیل بهتر است همیشه کمربند ایمنی کودکان توسط والدین آنها بسته یا کنترل شود.

به طور کلی والدین در آموزش کودکان خود در بستن کمربند ایمنی نقش بسزایی دارند. طبق آمارهای موجود، بیش از 40 درصد از کودکانی که از کمربند ایمنی استفاده نمی‌کنند، والدین آنها نیز از این قانون تبعیت نمی‌کنند. صندلی کودک بخصوص در مواردی که خودرو دارای کیسه هواست، می‌بایست در صندلی عقب گذاشته شود. قرار دادن کودکان در صندلی جلو خودروهایی که دارای کیسه هوا هستند، می‌تواند حتی در حین تصادفات خفیف به مرگ (خفگی) یا آسیب جدی در کودک منجر شود.

حالا که با بخشی از فواید و ضروریات بستن کمربند ایمنی آشنا شدید، آیا بهتر نیست با بستن این وسیله به ظاهر ساده، از جان خود در برابر سوانح محافظت کنید و تجربه سفر نوروزی را به خاطره‌ای خوشایند مبدل سازید؟

آسیب‌های ناشی از تصادفات رانندگی تا سال 1378 در رتبه نهم قرار داشت که پیش‌بینی می‌شود تا سال 1400 در رتبه سوم قرار گیرد.

علاوه بر مرگ‌ومیر و ناتوانی‌های جسمی، تصادفات رانندگی پیامدهای اجتماعی و اقتصادی فراوانی به همراه دارد که قسمت اعظم این تصادفات، گریبانگیر کشورهای در حال توسعه است.