با محمد بهزاد،‌ معاون امور برق و انرژی وزارت نیرو

90 درصد اهداف هدفمندی یارانه‌ها محقق ‌شد

با اجرای قانون هدفمندی‌ یارانه‌ها و افزایش قیمت حامل‌های انرژی، برق که نقش توسعه‌ای و زیربنایی در اقتصاد دارد، به عنوان یکی از مولفه‌های مهم این قانون دچار تحول زیادی شد. متوسط قیمت برق خانگی که تا آذر سال گذشته 171 ریال بود برای سال‌جاری 485 ریال در هر کیلووات در نظر گرفته شده است. محمد بهزاد، معاون امور برق و انرژی وزارت نیرو معتقد است با هدفمندی یارانه‌ها صرفه‌جویی زیادی در انرژی برق صورت گرفته که در حد نتیجه مطلوب بوده است. وی درآمد صنعت برق از اجرای هدفمندی یارانه‌ها را 2 هزار میلیارد تومان عنوان می‌‌کند و می‌‌گوید تاکنون یکهزار میلیارد تومان آن به حساب سازمان هدفمندی واریز شده است. معاون امور برق وزارت نیرو همچنین تاکید دارد که دولت‌های نهم و دهم اقدامات موثری در زمینه افزایش راندمان نیروگاه‌ها و تولید برق با کیفیت و پایداری بالا انجام داده‌اند. وی‌ می‌گوید، صنعت برق یکی از صنایع جذاب و پرسود برای بخش خصوصی است و سرمایه‌گذاران این بخش با علاقه وارد صنعت برق می‌شوند. آنچه در پی می‌آید حاصل گفت‌وگوی «جام‌جم» با محمد بهزاد است.

کد خبر: ۴۱۳۲۷۱

وضعیت صنعت برق پس از اجرای هدفمندی قانون یارانه‌ها چگونه است؟ آیا مطلوبیتی که انتظار داشتید محقق شد؟

اجرای هدفمندی یارانه‌ها که از 28 آذر سال قبل شروع شد خوشبختانه در صنعت برق با همکاری مردم به نحو مطلوبی پیشرفت داشته است و مردم خودشان این کار را مدیریت می‌کنند. برای مثال در فروردین هر سال در طول سال‌های گذشته به طور میانگین 8 درصد افزایش مصرف برق داشتیم در حالی که امسال علاوه بر عدم افزایش 8 درصدی، 4 درصد هم کاهش داشته ایم. به عبارت دیگر 12 درصد کاهش مصرف انرژی برق داشته‌ایم و این ناشی از هدفمندی یارانه‌ها و مدیریت خوب مردم در مصرف است. این اتفاق خیلی خوبی است، البته ما در ابتدای راه هستیم. مطمئنا مردم مدیریت بیشتری در مورد مصرف انرژی الکتریکی خواهند کرد. متوسط برقی که ماقبل از هدفمندی می‌فروختیم هر کیلووات ساعت حدود 171 ریال بود که با آغاز هدفمندی یارانه‌ها متوسط قیمت هر کیلووات 430 ریال تعیین شد.

هم‌اکنون نیز نرخ برق خانگی در مناطق عادی 485 ریال است، در مناطق گرم 151 ریال، در صنعت 400 ریال، در کشاورزی 90 ریال و در ادارات دولتی بیشترین نرخ یعنی 1300 ریال را داریم. در سایر مصارف 1200 ریال، در بخش‌های آموزشی 270 ریال و در جایی مثل جایگاه‌های CNG 220 ریال است که در مجموع متوسط این نرخ‌ها 430 ریال است. سال قبل هم در 3 ماهه هدفمندی، برق به قیمت 430 ریال فروخته شد. یعنی ما در مورد نرخ برق امسال نسبت به سال قبل (البته پس از هدفمندی یارانه‌ها) تغییر نداشتیم.

اعلام شده که متوسط قیمت 480 ریال خواهد شد.

متوسط 3 ماهه آخر سال 430 ریال بود، متوسط امسال هم 430 ریال است، پس نرخ متوسط تغییر نکرده فقط بخش خانگی عادی از 45 تومان به 5/48 تومان افزایش داشته است. یعنی 35 ریال به متوسط نرخ مناطق عادی اضافه شده است.

برای امسال پیش‌بینی درآمدی هم دارید؟

پیش‌بینی می‌شود در طول سال 90، حدود 2 هزار میلیارد تومان به درآمد صنعت برق اضافه شود. یعنی اگر افزایش سهم برق 110 ریال باشد و 190 میلیارد کیلووات‌ساعت هم انرژی بفروشیم، 2 هزار میلیارد تومان به درآمد صنعت برق افزوده خواهد شد.

درآمد 5 ماهه اول اجرای قانون چقدر بوده؟

حدود 2 هزار میلیارد تومان بوده که حدود هزار میلیارد تومان به سازمان هدفمندی واریز شد.

تاثیر 12 درصدی که اشاره کردید در کاهش مصرف برق رخ داده، چقدر در اقتصاد اثر داشته است؟

از نظر ریالی، هر چقدر بتوانیم مصرف را مدیریت کنیم و آن را کاهش دهیم، در مجموعه اقتصاد ملی به نفع مملکت است.

اگر فرض کنیم به طور متوسط در طول سال 10 درصد کاهش داشته باشیم می‌شود 20 میلیارد کیلو وات ساعت که ارزش آن حدود 2 میلیارد دلار است.

اگر این 20 میلیارد کیلووات ساعت مصرف نشود مثل این است که نیاز به احداث 5 هزار مگاوات نیروگاه نباشد.

برای این 5 هزار مگاوات و سیستم تولید و انتقال و توزیع چیزی حدود 9 میلیارد دلار صرفه‌جویی می‌شود.

ما در طول سال 60 میلیارد مترمکعب سوخت مصرف می‌کنیم که اگر 10 درصد از آن را صرفه‌جویی کنیم حدود 6 میلیارد مترمکعب صرفه‌جویی می‌شود و خود این سوخت ارزش زیادی در اقتصاد خواهد داشت.

بنابراین نیازی به سرمایه‌گذاری با سرعت در سوخت نیست و بر این اساس در انرژی صرفه‌جویی می‌شود.

با توجه به افزایش نرخ برق در بخش خانگی آیا این افزایش در طول سال در بخش‌های دیگر هم ایجاد خواهد شد؟

فعلا برنامه‌ای برای افزایش نرخ برق حداقل تا جایی که من خبر دارم، در 7 ماهه سال نداریم.

از آذرماه به بعد بستگی دارد کمیسیون مربوط به تحول اقتصادی و هدفمندی چه تصمیمی را در این زمینه بگیرد زیرا دولت از آذرماه سال قبل را سال اول اجرای این قانون در نظر گرفته است.

با توجه به فرارسیدن فصل گرما و استفاده از تجهیزات سرمایشی پرمصرف وزارت نیرو چه تمهیداتی برای جلوگیری از بروز بحران اندیشیده است؟

خوشبختانه از سال قبل تا الان پیرو اقدامات جامعی که ما داریم برنامه‌های خوبی در صنعت برق پیش‌بینی شده، برای اولین بار در طول تاریخ صنعت برق تعمیرات نیروگاه‌هایمان در پایان فروردین به اتمام رسیده در حالی که سال‌های قبل معمولا در اردیبهشت یا خرداد به پایان می‌رسید.

از سال قبل تاکنون بیش از 5 هزار مگاوات نیروگاه‌های جدید وارد مدار شده و توسعه لازم در نیروگاه‌ها صورت گرفته. همچنین برای اولین بار در طول تاریخ صنعت برق نزدیک به 4 هزار کیلومتر شبکه انتقال برق 400 کیلوولت و 230 کیلو ولت و بیش از 8 هزار مگاولت آمپر پست‌های جدید وارد مدار شده و از نظر وضعیت آب و سدها در وضعیت مطلوبی قرار دارند. همه چیز برای تولید، توزیع و انتقال برق مهیاست، همچنین با صرفه‌جویی مردم در زمینه مصرف برق و با توجه به هدفمندی و روشی که مردم دارند باید روی این موضوع حساس باشیم اگر مردم به صرفه‌جویی خود ادامه دهند پیش‌بینی می‌کنیم در تابستان مشکل خاصی به وجود نیاید.

پیک (زمان اوج مصرف)‌ از 15 و 16 خرداد آغاز می‌شود، اما امسال ظاهرا گرما زودتر شروع شد؟

معمولا بین 15 خرداد تا 15 شهریور پیک مصرف است. پیک در تیر یا مرداد یا شهریور اتفاق می‌افتد. پیش‌بینی ما این است که پیک امسال در نیمه دوم تیر یا نیمه اول مرداد باشد. سال گذشته پیک برق به 41 هزار مگاوات رسید، امسال پیش‌بینی ما این است که با توجه به صرفه‌جویی مردم مصرف بیشتر از 42600 کیلووات در پیک نشود.

با توجه به قانون هدفمندی، تاکنون آماری از کاهش مصرف برق در ایام پیک دارید؟

بهزاد: تاکید می‌کنم در مناطق عادی که رطوبت ندارد از کولرهای آبی استفاده شود. هم‌اکنون در کشور کولرهای آبی‌ای ساخته می‌شود که از کیفیت بالایی برخوردارند و برچسب انرژی A (کم‌مصرف)‌ دارند و مصارف آنها حدود 30 تا 40 درصد پایین‌تر از کولرهای آبی قبلی است

هر سال به طور میانگین 7 درصد به پیک اضافه می‌شد، اما در 5 ماهه اول اجرای قانون در مقایسه با 5 ماه قبل علاوه بر عدم افزایش 7 درصدی، 5 درصد هم کاهش داشته یعنی 12درصد در اوج مصرف با کاهش روبه‌رو بوده‌ایم.

معمولا اوج مصرف در تابستان اتفاق می‌افتد. باید صبر کنیم ببینیم این تابستان نسبت به تابستان سال پیش چگونه خواهد بود. ما تا 42600 کیلووات پیش‌بینی کرده‌ایم، اما مطمئنیم با مدیریت مردم در مصرف برق پیک امسال پایین‌تر از پیک سال قبل خواهد بود. با توجه به نزدیک شدن به تابستان اگر مردم از کولر آبی استفاده کنندکه مصرف یک ساعت از آن حدود نیم کیلووات برق نیاز خواهد داشت و در شبانه‌روز 6 ـ 7 ساعت از این کولرها استفاده شود مصرف اکثر خانواده‌های ما 300 کیلووات ساعت در ماه خواهد بود. در این صورت حساب خانواده حدود 14 هزار تومان در ماه می‌شود. ولی در مقابل اگر از کولر گازی که در مناطق عادی مثل تهران ضرورتی هم ندارد، استفاده شود و این کولرها به طور متوسط 2500 وات ساعت برق مصرف می‌کنند صورتحساب خانواده 84 هزار تومان در ماه می‌شود یعنی 70 هزار تومان به خاطر تبدیل کولر آبی به گازی به مصرف ماهیانه برق خانوار افزوده می‌شود که واقعا به اقتصاد خانواده لطمه می‌زند. استفاده کولر گازی در مناطق عادی دشمن اقتصاد خانواده است. توصیه و تاکید می‌کنم در مناطق عادی که رطوبت ندارد مانند تهران از کولرهای آبی استفاده شود. هم‌اکنون در کشور کولرهای آبی‌ای ساخته می‌شود که از کیفیت بالایی برخوردارند و برچسب انرژی A (کم‌مصرف)‌ دارند و مصارف آنها حدود 30 تا 40 درصد پایین‌تر از کولرهای آبی قبلی است. این می‌تواند به ایجاد سرمایش در محیط‌های مسکونی کمک کند و با توجه به هدفمندی یارانه‌ها به اقتصاد خانواده هم کمک می‌کند.

قرار بود شما با موسسه استاندارد در رابطه با ساخت کولرها هماهنگی‌هایی داشته باشید. چه اقداماتی در این باره صورت گرفته است؟

سازمان بهره‌وری انرژی ایران (سابا)‌ یکی از شرکت‌های زیرمجموعه وزارت نیرو است که در مورد بهینه‌سازی، فعالیت دارد و در گزارش اخیر این شرکت ارائه کرده اقدامات مناسبی در این باره انجام گرفته است.

آیا تغییر قیمت برق دستگاه‌های دولتی هم در دستور کار قرار دارد؟

ما برای دستگاه‌های دولتی بالاترین قیمت را در نظر گرفتیم (کیلوواتی 130 تومان)‌. این باعث شده که مصرف خیلی از ادارات دولتی کاهش پیدا کند. بعضی ادارات دولتی تا 40 درصد کاهش مصرف داشته‌اند. مثلا سازمان توسعه برق 40 درصد کاهش مصرف برق داشته است.

سرانجام بدهی وزارت نیرو به تولیدکنندگان برق به کجا می‌رسد؟

طبق مصوبه‌ای که از دولت گرفتیم قرار شده تا 6500 میلیارد تومان بدهی ما به تولیدکنندگان به بدهی دولت به سیستم بانکی تبدیل شود. در نتیجه می‌توانیم بدهی‌مان را با بانک‌ها تسویه کنیم و باز از تسهیلات جدید برای سرمایه‌گذاری و تولید برق استفاده کنیم. ما با بسیاری از بانک‌ها قرارداد سرمایه‌گذاری داریم. امسال در مصوبه دولت و قانون بودجه 90 تا 5000 میلیارد تومان پیش‌بینی شده که ما می‌توانیم بدهی پیمانکاران، سازندگان و تولیدکنندگان برق را پرداخت کنیم. بدهی ما به پیمانکاران و سازندگان حدود 3 هزار میلیارد تومان است در حالی که 5000 میلیارد تومان مجوز داریم.

با محاسبه سودش 3 هزار میلیارد تومان بوده؟

این اصل پول است.

سندیکای تولیدکنندگان تجهیزات برق معتقد است اگر دولت بدهی‌اش را نپردازد ما تولید نداریم، کار می‌خوابد و...

ما مرتب بدهی‌مان را پرداخت می‌کنیم.

چند درصد مردم در هدفمندی، نسبت به قبوض‌شان ناراضی بودند؟ در این 5 ماه، مراجعه و شکایت داشتید؟

در قبوض برق تا به حال یک مورد را هم ندیدیم که در صورتحسابی اشتباه صورت گرفته باشد یا کسی به قبض برق اعتراضی داشته باشد. ما هنگام محاسبه 30 آیتم کنترلی داریم. وقتی می‌بینیم یک قبض غیرعادی است اصلا آن را صادر نمی‌کنیم، بلکه دوباره قرائت‌مان را چک می‌کنیم.

در مورد مشترکینی که منزل نیستند چه کسی کنتور برق را چک می‌کند؟

یکی دو مورد این‌طوری داشتیم که کنتور را قرائت نکرده و تخمینی زده بودند، دیدیم قبض غیرعادی است آن را صادر نکردیم. در مورد قرائت تاکید کردیم که اگر یکی دوبار به جایی می‌روند و با در بسته مواجه می‌شوند از مصرف‌کننده برق، خوداظهاری بگیرند، یعنی خود مصرف‌کننده کنتور را نگاه، کیلووات را اعلام کند و براساس آن قبض صادر شود. ما برای قبض برق محدودیت گذاشتیم گفتیم نباید عدد قبض بیشتر از حاصلضرب کیلووات × 130 تومان باشد. یعنی اگر یک نفر 1000 کیلووات هم مصرف کند، قبضش بیشتر از 130 هزار تومان بیشتر نخواهد شد. ما به سیستم برنامه دادیم که دقیقا این‌ها را کنترل کند، بنابراین قبض‌هایی که ما داریم قبض‌های آنچنانی نخواهد بود، شرط اصلی آن هم مدیریت و هوشمندی در مصرف است که مردم با تمام توان این را رعایت می‌کنند.

زیبا اسماعیلی / گروه اقتصاد