سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
در آشفتهبازار کتابهای کمک درسی، نبودن معیار و شاخص تایید شده از سوی نهادهای فرهنگی و آموزشی، ذهن و فکر والدین و دانش آموزان نیز آشفته شده است. وقتی هم با عدد 40 میلیونی شمارگان این کتابها روبهرو میشویم، ضرورت و اهمیت ساماندهی تالیف، ترجمه، انتشار و عرضه کتابهای کمک آموزشی دوچندان میشود.
در همین ارتباط، روز گذشته محمد ناصری، مدیرکل انتشارات کتب آموزشی وزارت آموزش و پرورش از انتشار بیش از 5 میلیون کتاب چاپ اول با رویکرد کمک آموزشی و 33 میلیون کتاب تجدید چاپ شده در همین حوزه در کشور خبر داد که با جمع آن به رقم حدود 40میلیون کتاب میرسیم و با توجه به تعداد دانشآموزان کشور رقمی حدود 3 نسخه به هر دانشآموز میرسد.
آشفتگی بازار کتب و استانداردسازی
این رقم بالا و آشفتگی که در بازار کتاب کمک درسی و آموزشی در کشور وجود دارد و حتی گاه برخلاف جهت اهداف آموزشی حرکت میکند باعث شد حداقل آموزش و پرورشیها از اواخر دهه 70 خورشیدی به این نتیجه برسند که باید به فکر ساماندهی آن باشند، اتفاقی که با گذشت حدود یک دهه بالاخره چندی پیش و در هشتصد و بیست و هشتمین جلسه شورای عالی آموزش و پرورش با حضور رئیسجمهور به ثمر نشست و با ابلاغ مصوبه این جلسه، تمام ناشران، نویسندگان، نهادها و سازمانهایی که در حوزه کتب و رسانههای آموزشی فعالیت میکنند، موظف به رعایت استاندارهای اعلام شده توسط آموزش و پرورش خواهند بود و روی تمام کتابهای تایید شده هم نشان استاندارد نقش میبندد.
محمد ناصری برای تعریف استاندارد در حوزه کتب کمک درسی میگوید: این تعریف در حوزههای مختلف متفاوت است، مثلا استاندارد زبان و ادبیات فارسی با عربی یا انگلیسی یا گروه هنر و علوم اجتماعی قطعا متفاوت خواهد بود.
او ادامه میدهد: آنچه که ما به دنبالش هستیم، سیاستگذاری دقیق، شناخت آسیبها و مشکلات به همراه تبادلنظر و تبیین راهکارهای موثر برای ارتقای سطح مطالعه و کتابخوانی مفید دانشآموزان است که به تسهیل، تعمیق و توسعه دانش بینجامد.
تولید، پاسخگوی نیاز نیست
در همین رابطه به سراغ دکتر سیاوش شایان رفتیم که یکی از مولفان و داوران جشنواره کتابهای آموزشی رشد است، جشنوارهای که قرار است 29 آذر برگزیدگان خود را معرفیکند.
او درباره ویژگیها و استانداردهای کتب آموزشی و چرخهنشر در این حوزه میگوید: مهمترین ملاک مرتبط بودن کتاب با نظام درسی است. همچنین کتابها باید با سن مخاطب و دانشآموز هم هماهنگ باشد و توانایی پاسخگویی به کنجکاوی ذاتی یک نوجوان را هم داشته باشد.
شایان مهمترین آسیب را تعداد کم کتابها میداند که به گفته وی از نیاز جامعه به مراتب کمتر است و حتی در داوریها هم رقم پایین آثار تاثیرگذار بوده است.
در همین رابطه محبتالله همتی، معاون کتاب دفتر انتشارات آموزشی وزارت آموزش و پرورش آمار دقیقی را ارائه میکند و میگوید: به طور میانگین دانشآموزان مقطع ابتدایی در طول 5 سال تحصیل از 5/4 کتاب مرتبط استفاده و خانوادهها هم حدود 7 هزار تومان برای آن هزینه میکنند که با توجه به موقعیت اجتماعی و اقتصادی خانوادهها این رقم متفاوت است.
او جوان بودن والدین، بالا بودن میزان تحصیلات و مطالعه رسانههای مکتوب در خانوادهها را از مولفههای تاثیرگذار در تشویق دانشآموز به کتابخوانی و خرید کتاب عنوان میکند.
ضعف تالیف و ترجمههای نازل
سیاوش شایان نیز آسیب دیگری را در این زمینه طرح میکند و آن ترجمهای بودن اکثر کتابهای کمک آموزشی برای دانشآموزان است. او میافزاید: متاسفانه نویسندگان و بویژه خود معلمها چندان علاقه به تالیف ندارند در حالی که معلمان بیشترین نیازهای دانشآموزان و نوجوانان را میدانند.
او معتقد است که باید با روشهای حمایتی و تشویقی، ناشران و معلمان را به سمت تالیف براساس استانداردهای تعریف شده و نیازهای موجود حرکت داد تا بازار کتابهای ترجمه ـ آن هم از نوع نازلش ـ به حداقل برسد.
سینا علیمحمدی / گروه فرهنگ و هنر
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
علی اصغر هادیزاده، رئیس انجمن دوومیدانی فدراسیون جانبازان و توانیابان در گفتوگو با «جامجم» مطرح کرد