انرژی‌های تجدیدپذیر و ضرورت توجه به آنها

منابع تامین‌کننده‏ انرژی در دنیا را می‌توان در 3 گروه عمده شامل انرژی‌های فسیلی(نفت، گاز، ذغال‌سنگ و...)، انرژی هسته‌ای و انرژی‌های تجدیدپذیر(باد، خورشید، زمین گرمایی، برق آبی، زیست توده، هیدروژن، اقیانوسی و...‌) طبقه‌بندی کرد.

باتوجه به مصرف بسیار زیاد سوخت‌های فسیلی در 200 سال گذشته و محدود بودن منابع این نوع سوخت‌ها، توجه به جایگزینی آنها امری اجتناب‌ناپذیر است. با توجه به میزان مصرف فعلی، برآوردها نشان می‌دهد که نفت و گاز به عنوان عمده‌ترین تامین‌کننده انرژی دنیا فقط برای 42 و 60 سال می‌توانند تامین‌کننده نیازهای انرژی ما باشند‌. از طرف‌ دیگر با رشد نیاز بشر به انرژی و افزایش مصرف سوخت‌های فسیلی، مواد آلاینده از جمله گازهای گلخانه‌ای وارد محیط زیست می‌شوند که آثار زیانبار بسیاری برای همه موجودات زنده کره خاکی ما به همراه دارد.از طرف دیگر با تمام مزایایی که برای استفاده از انرژی هسته‌ای وجود دارد این منبع انرژی هم لایزال نبوده و آثار زیست‌محیطی و اجتماعی زیادی هم دارد که بعنوان محدودکننده‌های استفاده از این منبع انرژی مطرح هستند.

پس می‌توان گفت رو به اتمام بودن منابع سوخت‌های فسیلی و هسته‌ای و تخریب محیط زیست توسط آلاینده‌های ناشی از بهره‌برداری از این منابع انرژی، گزینه استفاده و توسعه کاربرد انرژی‌های تجدیدپذیر را امری ضروری و اجتناب‌ناپذیر نموده است. اما استفاده ازمنابع انرژی‌های تجدیدپذیر نه آلودگی‌ها و تخریب‌های زیست‌محیطی انرژی‌های فسیلی و هسته‌ای را دارند و نه پایان‌پذیر و تمام شدنی هستند، اما با یک چالش عمده روبه‌رو هستند و آن هم قیمت تمام شده بالای انرژی حاصل از آنهاست. تکنولوژی استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر نسبتا نو بوده و پرداختن به این انرژی‌ها از نظر پژوهشی و کسب دانش فنی و اقتصادی کردن آنها امری اجتناب‌ناپذیر برای هر ملتی است. در حال حاضر بر سر راه توسعه کاربرد انرژی‌های نو و تجدیدپذیر مشکلاتی وجود دارد که برخی از آنها به مشخصه‌های ویژه این منابع نظیر محدودیت‌های دستیابی به آنها از نظر ساعات شبانه‌روز و برخی دیگر به عوامل اقتصادی نظیر ارزانی سوخت‌های فسیلی و وفور نسبی آنها در کشور و یارانه‌های متعلقه به آن و در نتیجه قابل رقابت نبودن انرژی‌های تجدیدپذیر با انواع انرژی‌های فسیلی در شرایط کنونی برمی‌گردد. عوامل اصلی که باعث توجه جدی جهانیان به توسعه و گسترش استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر شده است را می‌توان بصورت زیر بیان نمود:

- فناپذیری و اتمام پذیری سوخت‌های فسیلی

- لزوم تنوع بخشی به سبد منابع انرژی کشور

- ضرورت نیل به اهداف توسعه پایدار در بخش انرژی

- ارتقای امنیت تامین انرژی

- مشکلات زیست‌محیطی ناشی از مصرف منابع انرژی فسیلی و هسته‌ای

- پاک و لایزال بودن منابع انرژی‌های تجدیدپذیر

باتوجه به موارد پیش گفته امروزه شاهد افزایش چشمگیر فعالیت‌ها و سرمایه‌گذاری‌های دولت‌ها و شرکت‌های بخش خصوصی در امر تحقیق، توسعه و عرضه انواع تکنولوژی‌های نوین استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر در دنیا هستیم که باعث کاهش چشمگیر قیمت تمام شده تولید برق از منابع تجدیدپذیر شده و امکان رقابت‌پذیری آنها را با سیستم‌های تولید برق سنتی افزایش داده است که در حال حاضر قیمت تمام شده تولید برق از برخی منابع تجدیدپذیر مانند انرژی باد و انرژی زمین گرمایی در حال رقابت با سوخت‌های فسیلی می‌باشند. لذا ضروری است دست‌اندرکاران کشور ما هم در این زمینه همت بیشتری به خرج دهند تا در این زمینه همانند دیگر بخش‌های کشور به توفیق‌های خوبی برسیم که توجه جدی‌تر مسوولان را می‌طلبد.

دکتر یونس نوراللهی 
دکتری مهندسی منابع انرژی